Tarih bakımından daha önemli bir olay 1916’da Maçka’nın Ruslar eline geçmesidir. Rus birlikleri Maçka’da 1916-1917 sonlarına değin kalmış sonra çekilmişlerdir.Rusların Maçka’ya girişiyle bir çok yerde yerel savunma çeteleri oluşturulmuşsa da büyük başarı sağlanamamıştır.Çünkü Rus eri kılığına giren Hıristiyan çeteleri Türk direnişçilerini arkadan vurmuştur. Nitekim bu savunma çetelerinden birini oluşturan Ali Yemen ile arkadaşları vurularak ölmüştür
.1919’dan sonra Trabzon dolaylarında etkinliğini sürdüren bir konu da Maçka bölgesinde bulunan gerek Pontusça gerekse “ Kurtuluş Savaşı” öncesinin girişimlerine karşı olayları önlemek Mustafa Kemal’in isteği üzerine Maçka’ya Yarbay Halit Bey atanmış bu bölgenin yönetimi ona verilmiştir.
I. Dünya savaşında Rusların Maçka’yı işgali üzerine yöre halkı buradan göç etmiş ve 15 Şubat 1918 tarihinde Rusların çekilmesi ile birlikte ilçemiz düşman işgalinden kurtulmuştur.
Maçka'nın kurtuluşu ile ilgili şiir
Kurtuluş Günü
Bugün kurtuluş günü
Neşelenip coşalım.
Gelin bayram yapalım.
Gülelim eğlenelim.
Tutsaklık zincirinin
Kırıldığı gün bugün.
Al renkli bayrağımın
Yükseldiği gün bugün.
Güneş yeniden doğdu,
Bu vatan toprağına.
Artık düşman giremez
Ulusumun bağına.
( Başarı Ünite Dergisi,İsanbul 1991)
Müfit Aksakal
Kurtuluşun Kutlu Olsun
Zaferin yıl dönümünde,
Kurtuluşun kutlu olsun.
Bıktın işkal döneminde,
Kurtuluşun kutlu olsun.
Köyü kenti yağma olmuş,
Zalim düşman üç yıl kalmış,
Rus ermeni dersin almış,
Kurtuluşun kutlu olsun.
O dokunan el kırıldı,
Kendi içinden vuruldu,
Müjdeli haber verildi,
Kurtuluşun kutlu olsun.
Cephelerde cenge duran,
Can feda canını veren,
Kefensiz toprağa giren,
Kurtuluşun kutlu olsun.
Figaniyim al kanlarım,
Hudutlarda,bayraklarım,
Onbeş şubat hatırlarım,
Kurtuluşun kutlu olsun.
Aşık Figani 26/02/2003
İbrahim Okur
