Bildiğiniz gibi 27 şubat Çaykaramız için tarihi açıdan önemli bir gündür. Bu tarih Çaykara'nın kurtuluş tarihidir. Her 27 şubat tarihinde resmi olarak temsilen ilçemizin kurtuluşu canlandırılır. Bu amaçla değerli hocamız İshak OKUTAN'ın yaptığı araştırmayı yayınlıyoruz.
Tapu Tahrir Defteri kayıtlarından anlaşıldığına göre bugünkü Çaykara İlçesi dahilinde iki,1520de beş,1554de 70 kişi ve 1583 yılında da 921 kişiden oluşan bir Müslüman topluluğu yaşamaktaydı.
XVI.Asrın sonlarında 1000 kişiye yaklaşan Müslüman nüfusun büyük bir ekseriyetinin dışarıdan geldiği,arşiv belgelerinin değerlendirilmeleri sonucunda anlaşılmaktadır.Geriye kalan az sayıdaki Müslümanın bölgenin yerli halkı olduğu ve bunların ihtida ederek müslüman oldukları görülmektedir. İlk Tahrir Defterlerinde görülen Hıristiyan Türk gruplarının zaman içinde giderek azaldığı dikkatten kaçmamıştır.Muhtemelen müslüman olanlar bu Hıristiyan Türk topluluklardır.
Of ve Çaykara halkının Hıristiyanlıktan, İslamlığa geçişinde mürşidlik yapan Maraşlı köyünde kabri bulunan Maraşlı Şeyh Osman Efendi(R.A.)hakkındaki bilgiye gelince: bu konuda en eski bilgi Trabzonlu tarihçi Şakir Şevket’in kitabında yer almaktadır. Of, Çaykara ve Dernekpazarı ilçeleri halkının Hıristiyan olduğu, fetihten 80-100 sene sonra İslamlaşmasında Maraşlı Osman Efendinin büyük etkisinin bulunduğunu belirtmektedir. Merhum Şakir Şevket, Trabzon tarihi isimli eserinde bu konuda şöyle diyor ;Maraş ulemasından Osman Efendi namında bir zat Bayburt yoluyla her nasılsa oraya (Of-Çaykara bölgesi)düşerek biraz tazyik olunmuş ise de rehber-i hidayet-i ilahiye ile o bölgenin (Of-Çaykara)en muteber papazlarını iskat ve ilzama muvaffak olarak papazların ve ahalinin ekserisi kabul-i din-i mübin-i İslam eyledikleri mukayyettir.(Bkz. Trabzon Tarihi I.cilt ist.1294 (1877), sayfa:9
Merhum Saçaklızade Osman Efendi Maraşlı (Paçan)köyünde Hicri 960,miladi 1552-1553& te vefat etmiştir. Allah yattığı yeri nur etsin.
Maraş il yıllığında (1484-1541)yılları arasında yaşamış olup Saçaklızade Osman Efendinin, Saçaklı ailesinden olduğu,Of ilçesi(Paçan) Maraşlı köyü ve çevresinde İslamiyeti bu bölge halkına kabul ettirmek için yoğun gayret sarf ettiğinden bahsedilir. Ayrıca bu kıymetli zatın Paçan(Maraşlı)köyünde vefat ettiği ve bu köye de Maraşlı ismi onun için verildiği yazılır.
Tarihi varlığı M.Ö.2000 yıllarına kadar inen Çaykara,kronolojik sıraya göre önce ilk Türk Boyu olan Kimmerler olmak üzere, Etiler, Sakalar, sakaların çeşitli boyları(Kıpçaklar, Khaldiler, Turaniler...) nın M.Ö.VI. yüzyıldan M.Ö.63 yılına kadar Miletoslular (Pontus)ın M.Ö.63 yılından Doğu Roma İmparatorluğunun Büyük Roma İmparatorluğundan ayrıldığı tarih olan M.S.4.yüzyıl başlarından 1204 yılına kadar Bizanslıların 1461 yılına kadar yine Bizans asıllı Trabzon Pontus Krallığının dönemlerini yaşadıktan sonra 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet in Trabzon'u fethiyle Osmanlı İmparatorluğunun egemenliğine geçer. İlçemiz halkı XVI.asır ortalarında Kahramanmaraş ilinden İslam ı tebliğ için gelen üç kardeş Alperenlerin Of ve Çaykara yöresinde yaptıkları İslam Dinini tanıtıcı, öğretici ve öğütleriyle ve dışarıdan iskan yoluyla gelen müslüman Türk sülalelerinin etkileriyle topluca İslam dinini hak din olarak kabul etmişlerdir.
İlimi ve alimleriyle ünü dünyaya yayıldı Çaykara'nın.
Bugün Çaykara nın hem tarihi ve hem de turistik önemi haiz bir yeri olun Sultan Murat yaylasında Sultan IV. Murat 1635 yılında İran seferinden dönerken ordusuyla bu yaylada konaklayarak Cuma namazını kılmış ve birkaç gün burada konaklamış olmasından dolayı birkaç yaylanın merkezinde olan bu yaylaya “Sultanmurat ismi verilmiştir.İlçe merkezinden 17 Km. güneybatıda ve denizden 1900 m. yükseklikte bulunan bu yaylada ayrıca Birinci Dünya Savaşı sırasında istilacı ve işgalci Rus ordularına karşı savaşan Osmanlı ordularının bir şehitliği vardır.Burada bir subay ve 70 er olmak üzere 71 Mehmetçik Rus askerleriyle savaşarak şehit düştüğünden bu tepeye “Şehitler Tepesi ismi verilmiştir.23 Haziran 1916 da şehit olan bu kahraman vatan evlatlarının anısına bu tepeye şehitler abidesi dikilmiş olup, gönderinde Şanlı Türk Bayrağı bağımsızlığımızın simgesi olarak dalgalanmaktadır.
İlçemiz 1916 yılı Martında Rize sahillerinden çıkartma yapan Rus birlikleri tarafından işgal edildi.Of ve Çaykara halkı Rus işgalini önlemek için Of-Rize sınırında İyidere bölgesinde bir aya yakın bir zaman Ruslarla kahramanca savaştı. Direniş kırılınca Rus ordusu Of u ve Çaykara yı işgal etti.
27 Şubat 1918 yılına kadar bölgede kalan Ruslardan Çaykara 27 Şubatta kurtarıldı.
Her yıl 27 Şubatta Çaykara nın kurtuluşu törenlerle kutlanır.
ÇAYKARA'NIN MİLLİ VE MANEVİ KURTULUŞU
Fetihten sonra egemenlik, Of ve Çaykarayı da içine alacak şekilde Osmanlı Devletine geçtikten sonra aralarında tek tük Müslüman olmakla birlikte çoğunluğu Hıristiyan olan Of ve Çaykara halkı nasıl Müslüman oldu?Tapu Tahrir Defteri kayıtlarından anlaşıldığına göre bugünkü Çaykara İlçesi dahilinde iki,1520de beş,1554de 70 kişi ve 1583 yılında da 921 kişiden oluşan bir Müslüman topluluğu yaşamaktaydı.
XVI.Asrın sonlarında 1000 kişiye yaklaşan Müslüman nüfusun büyük bir ekseriyetinin dışarıdan geldiği,arşiv belgelerinin değerlendirilmeleri sonucunda anlaşılmaktadır.Geriye kalan az sayıdaki Müslümanın bölgenin yerli halkı olduğu ve bunların ihtida ederek müslüman oldukları görülmektedir. İlk Tahrir Defterlerinde görülen Hıristiyan Türk gruplarının zaman içinde giderek azaldığı dikkatten kaçmamıştır.Muhtemelen müslüman olanlar bu Hıristiyan Türk topluluklardır.
Of ve Çaykara halkının Hıristiyanlıktan, İslamlığa geçişinde mürşidlik yapan Maraşlı köyünde kabri bulunan Maraşlı Şeyh Osman Efendi(R.A.)hakkındaki bilgiye gelince: bu konuda en eski bilgi Trabzonlu tarihçi Şakir Şevket’in kitabında yer almaktadır. Of, Çaykara ve Dernekpazarı ilçeleri halkının Hıristiyan olduğu, fetihten 80-100 sene sonra İslamlaşmasında Maraşlı Osman Efendinin büyük etkisinin bulunduğunu belirtmektedir. Merhum Şakir Şevket, Trabzon tarihi isimli eserinde bu konuda şöyle diyor ;Maraş ulemasından Osman Efendi namında bir zat Bayburt yoluyla her nasılsa oraya (Of-Çaykara bölgesi)düşerek biraz tazyik olunmuş ise de rehber-i hidayet-i ilahiye ile o bölgenin (Of-Çaykara)en muteber papazlarını iskat ve ilzama muvaffak olarak papazların ve ahalinin ekserisi kabul-i din-i mübin-i İslam eyledikleri mukayyettir.(Bkz. Trabzon Tarihi I.cilt ist.1294 (1877), sayfa:9
Merhum Saçaklızade Osman Efendi Maraşlı (Paçan)köyünde Hicri 960,miladi 1552-1553& te vefat etmiştir. Allah yattığı yeri nur etsin.
Maraş il yıllığında (1484-1541)yılları arasında yaşamış olup Saçaklızade Osman Efendinin, Saçaklı ailesinden olduğu,Of ilçesi(Paçan) Maraşlı köyü ve çevresinde İslamiyeti bu bölge halkına kabul ettirmek için yoğun gayret sarf ettiğinden bahsedilir. Ayrıca bu kıymetli zatın Paçan(Maraşlı)köyünde vefat ettiği ve bu köye de Maraşlı ismi onun için verildiği yazılır.
Tarihi varlığı M.Ö.2000 yıllarına kadar inen Çaykara,kronolojik sıraya göre önce ilk Türk Boyu olan Kimmerler olmak üzere, Etiler, Sakalar, sakaların çeşitli boyları(Kıpçaklar, Khaldiler, Turaniler...) nın M.Ö.VI. yüzyıldan M.Ö.63 yılına kadar Miletoslular (Pontus)ın M.Ö.63 yılından Doğu Roma İmparatorluğunun Büyük Roma İmparatorluğundan ayrıldığı tarih olan M.S.4.yüzyıl başlarından 1204 yılına kadar Bizanslıların 1461 yılına kadar yine Bizans asıllı Trabzon Pontus Krallığının dönemlerini yaşadıktan sonra 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet in Trabzon'u fethiyle Osmanlı İmparatorluğunun egemenliğine geçer. İlçemiz halkı XVI.asır ortalarında Kahramanmaraş ilinden İslam ı tebliğ için gelen üç kardeş Alperenlerin Of ve Çaykara yöresinde yaptıkları İslam Dinini tanıtıcı, öğretici ve öğütleriyle ve dışarıdan iskan yoluyla gelen müslüman Türk sülalelerinin etkileriyle topluca İslam dinini hak din olarak kabul etmişlerdir.
İlimi ve alimleriyle ünü dünyaya yayıldı Çaykara'nın.
Bugün Çaykara nın hem tarihi ve hem de turistik önemi haiz bir yeri olun Sultan Murat yaylasında Sultan IV. Murat 1635 yılında İran seferinden dönerken ordusuyla bu yaylada konaklayarak Cuma namazını kılmış ve birkaç gün burada konaklamış olmasından dolayı birkaç yaylanın merkezinde olan bu yaylaya “Sultanmurat ismi verilmiştir.İlçe merkezinden 17 Km. güneybatıda ve denizden 1900 m. yükseklikte bulunan bu yaylada ayrıca Birinci Dünya Savaşı sırasında istilacı ve işgalci Rus ordularına karşı savaşan Osmanlı ordularının bir şehitliği vardır.Burada bir subay ve 70 er olmak üzere 71 Mehmetçik Rus askerleriyle savaşarak şehit düştüğünden bu tepeye “Şehitler Tepesi ismi verilmiştir.23 Haziran 1916 da şehit olan bu kahraman vatan evlatlarının anısına bu tepeye şehitler abidesi dikilmiş olup, gönderinde Şanlı Türk Bayrağı bağımsızlığımızın simgesi olarak dalgalanmaktadır.
İlçemiz 1916 yılı Martında Rize sahillerinden çıkartma yapan Rus birlikleri tarafından işgal edildi.Of ve Çaykara halkı Rus işgalini önlemek için Of-Rize sınırında İyidere bölgesinde bir aya yakın bir zaman Ruslarla kahramanca savaştı. Direniş kırılınca Rus ordusu Of u ve Çaykara yı işgal etti.
27 Şubat 1918 yılına kadar bölgede kalan Ruslardan Çaykara 27 Şubatta kurtarıldı.
Her yıl 27 Şubatta Çaykara nın kurtuluşu törenlerle kutlanır.
