ABD Adalet Bakanı Robert Kennedy, Adalet Bakanlığının önünde Afrikalı ABD'lilere vatandaş hakları kazandırmak için konuşma yaparken (14 Haziran 1963, Warren K. Leffler)
Robert Francis "Bobby" Kennedy
(20 Kasım 1925, Brookline, Massachusetts - 6 Haziran 1968, Los Angeles, ABD),
ABD'li siyaset adamı.
Ağabeyi Başkan John F. Kennedy'nin (1961-1963) yönetiminde adalet bakanlığı ve danışmanlık yapmış, daha sonra senato üyeliğine (1965-1968) seçilmiş, başkan adaylığı sırasında öldürülmüştür.
II. Dünya Savaşı'nda deniz kuvvetlerinde görev yapmak üzere Harvard Üniversitesi'ndeki öğrenimine ara verdi.Daha sonra üniversiteye dönerek 1948'de mezun oldu. 1951'de Virginia Üniversitesi'nin Hukuk Okulu'nu bitirdi. Ertesi yıl senato seçimlerinde ağabeyi John F. Kennedy Massachusetts eyaletindeki kampanyasını başarıyla yöneterek siyasi yaşama adım attı. 1953'te Joseph R. McCarthy'nin başkanlığındaki Senato Soruşturmalar Daimi Alt Komitesi'nin (Senate Permanent Subcommittee on Investigations) yardımcı danışmanlığına getirilmesi üzerine ülke çapında tanındı.1957'de sendikalardaki yolsuzlukları soruşturan Senato komitesinin baş danışmanlığına atandı. Bu görevi sırasında Amerika Sürücüler, Şoförler, Depocular ve Yardımcıları Sendikası'nın yöneticilerinden James R. Hoffa ile uzun tartışmalara girdi. 1960'ta başkan adayı olan ağabeyinin seçim kampanyasını yürütmek için komitedeki görevinden ayrıldı. 1961'de Başkan John F. Kennedy'nin yönetiminde adalet bakanlığına getirildi.
Kennedy 44 ay süren adalet bakanlığı görevinde hukuka bağlı bir devlet adamı olarak kendini gösterdi. 20 Mayıs 1961'de medeni haklar savunucusu Martin Luther King'le 1,200 yandaşının Montgomery'de (Alabama) saldırıya uğrayacağını öğrenince 400 federal polisi onları korumakla görevlendirdi. Irkçıların çıkardığı olayları yatıştırmak için yoğun çaba harcadı. Ayrıca örgütlü suçlara karşı sert ve zekice bir politika izledi. En önemli başarılarından biri Hoffa'nın mahkumiyetine yol açan kanıtları toplamak oldu. 22 Kasım 1963'te ağabeyi John F. Kennedy'nin Dallas'ta öldürülmesinden sonra da sürdürdüğü görevinden Eylül 1964'te istifa etti.
Üç yıl önce adalet bakanlığına atanmasını eleştiren The New York Times, bir başyazısında Kennedy'yi başarıları ve adalete katkısı dolaysıyla övdü. Yayımlanmış kitapları arasında The Enemy Within (1963), Just Friends and Brave Enemies (1962) ve Pursuit of Justice (1964) vardır.
Kasım 1964'te New York senatörü seçilen Kennedy iki yıl içinde önde gelen bir siyaset adamı olarak kendini gösterdi. Liberal Demokratların önde gelen sözcüsü oldu ve Başkan Lyndon B. Johnson'ın Vietnam politikasını eleştirdi. 16 Mart 1968'de başkan adaylığını açıkladı. 4 Haziran'a değin California'daki de içinde olmak üzere yapılan altı ön seçimden beşini kazandı. 5 Haziran'da geceyarısından hemen sonra Los Angeles'taki Ambassador Oteli'nde yandaşlarına bir konuşma yaptı. Otelden ayrılmak üzere bir mutfak koridorundan geçerken Filistinli göçmen Sirhan Bişara Sirhan tarafından vurularak öldürüldü. Arlington Ulusal Mezarlığı'nda ağabeyinin yanına gömüldü.
Robert Kennedy Suikastı
O gün Başkan Kennedy, beş ay önce tasarlanan bir gezi için, yanındakurulla birlikte Teksas’ın Dallas şehrine gelmişti. Gezinin amacı, 1960seçimlerinde karşı parti olan Cumhuriyetçilere oy veren bu şehirde,havayı Demokrat Parti lehine değiştirmekti.Gökyüzü açık ve güneşliydi. Saat 11,50 sularında uzun bir arabadizisi, Dallas caddelerinde ilerlemeye başlamıştı. Başkan Kennedy, açıkbir otomobilin içindeydi. Yanında eşi Jagueline Kennedy, önünde ValiConnaly oturuyordu.
Otomobil, Houston ve Elm caddelerinin kesiştiği yere vardığında,saatler 12,30′u göstermekteydi. Az sonra, bir demiryolu geçidinin altından geçeceklerdi. Yolun iki yanında sıralananları selâmlayan Başkan’ın sağında, Teksas Okul Kitapları Deposu görülüyordu. Suikastçının bu yapıdan ateş ettiği ileri sürülmeseydi, bu yapının Başkan Kennedy’nin sağında olmasının hiç bir önemi kalmayacak, öteki yapılar gibi, ondan da söz edilmeyecekti.
O sırada bir amatör sinemacı, 8 milimetrelik makinesiyle, Başkan Kennedy’nin Dallas sokaklarındaki gezisini filme alıyordu. Dahasonraları bu renkli filmin kendisine milyonlarca dolar kazandıracağını düşünmeden düğmeye basıyordu. Film birkaç kere eşe dosta gösterildiktensonra bir kıyıya atılacak, belki de bir daha el sürülmeyecekti. Filmi çekerken, makinenin vizöründen, Kennedy’nin otomobilinde olağanüstü şeyler olduğunu şaşkınlık içinde gördü. O da, kalabalığın çoğunluğu gibi, silah seslerini duymamıştı ama, film makinesinin penceresinden gördükleri gerçekten heyecan vericiydi; Kennedy birden ellerini ensesine götürmüş ve öne doğru eğilmişti. Sonradan yapılacak otopside, bu kurşunun Kennedy’nin ensesinden girip omurgasının sağına kadar ilerlediği, kravatının düğümünde bir delik açarak boğazından çıktığı anlaşılmıştı.
Bu sırada gürültüyü duyan Vali Connaly de geriye dönmüş, fakat aynı anda yediği bir kurşunla sırtından yaralanarak, yanında bulunan eşinin kucağına yığılmıştı, üçüncü kurşun da hedefini bulmuş, Kennedy’nin başının arkasından girip büyük bir yara açmıştı. Şimdi, Başkan da, karısı Jacqueline Kennedy’nin kucağında yarı cansız olarak yatıyordu…
İlk şaşkınlık geçip Başkan Kennedy’nin bir suikasta uğradığıanlaşılınca, F.B.I. ajanlarından Hill, Başkan’ın üstü açık arabasınaarkadan atlayarak kendisini kurşunlara siper etmiş, JacquelineKennedy’yi de yere yatırmıştı. Otomobil bütün hızıyla Parkland Memorialhastanesine kadar böylece gitti. Ama artık her şey için çok geçti…
Hastanede, Kennedy’yi kurtarmak için elden gelen bütün çabalargösterildi. Fakat Başkan’ın nabzı duyulmayacak ölçüde az atıyordu.Nefes almasını sağlamak için, boğazının yarılıp bir boruyerleştirilmesi de işe yaramadı. Saat 13’te kurtarma çabalarına sonverilmiş, bir papazın yaptığı son dini görevden sonra A.B.D. Başkanı Kennedy’nin öldüğü resmen açıklanmıştı. Vali Connaly ise, aldığı ağıryaraya rağmen kurtulacaktı.
Bundan sonra Başkan yardımcısı Johnson, kendisini Washington’a götüren uçakta, Yargıç Bayan Saran Hughes’in önünde ant içerek 36.Cumhurbaşkanı oluyordu. Bayan Jacqueline Kennedy de, uçakta yapılan bu ant içme töreninde hazır bulundu. Üzerindeki elbisede, kocası John Fitzgerald Kennedy’nin henüz kurumamış kanları, iri lekeler halinde görünüyordu.
BÜTÜN bunlar olup biterken, polisin verdiği bilgilere ve daha sonraları hazırlanan rapora göre, Lee Harvey Oswald adlı biri, saat12,37′de Teksas Okul Kitapları Deposundan çıkmış, Elm sokağındaki duraktan otobüse binmişti, üç ya da dört dakika sonra, suikast yüzünden meydana gelen trafik tıkanıklığı nedeniyle, iki blok ötede otobüsten inmek zorunda kalmıştı.
Oswald, bir taksiye atlayarak, şoföre evine pek yakın olan North Barkley’e gideceğini söyledi. Saat 13′e doğru, Başkan Kennedy’nin can verdiği dakikalarda evindeydi. Evde pek az kalmış, aceleyle yeniden dışarı çıkmıştı.
Suikasttan aşağı yukarı 45 dakika sonra Oswald, evinden on miluzaktaki 10. caddeyle Patton Bulvarının kesiştikleri noktada, devriyepolisi Tippit’i dört tabanca kurşunuyla öldürüyordu. Daha sonraları düzenlenen rapora göre Tippit bu sırada, telsizle kendisine tarif edilen şüpheli birisini aramaktaydı.
Suikast sanığıyla polisi vuranın aynı kişi olduğu akla ilk gelen düşünce oldu. Aramalar da bu değerlendirme açısından yapılıyordu. İhbar üzerine, polis Tippit’i vuranın, Teksas sinemasına girdiği öğrenilince,yapı kuşatıldı. Salonda ışıklar yakılıp Oswald silahıyla birlikte sinemada yakalandığında, saatler 14′ü gösteriyordu.
Sanık hakkındaki soruşturma derinleştirilince, bir ara Rusya'ya gittiği ve orada bir Rus kadınıyla evlendiği, komünist eğilimli olduğuortaya çıkmıştı. Aynı gün polis, sanığın evinde karısı Marina’ya Oswald’ın tüfeği olup olmadığını soruyor, olumlu karşılık alınca da,bütün aramalara rağmen tüfeği bulamıyordu.
24 Kasım pazar günü Oswald, Dallas Emniyet Müdürlüğünden hapishaneye götürülecekti. Sanığın öldürüleceği yolunda polise birçok ihbar yapıldığı halde, Oswald’ı büyük bir tedbirsizlik içinde, meraklılardan ve gazetecilerden oluşan bir kalabalığın arasından geçirdiler. Televizyon da bu sahneyi yayınlıyordu. Tam bu sırada, gazetecilerin bulunduğu yerden fırlayan bir adam, elindeki tabancayla Oswald’ı yaylım ateşine tuttu. Yedi dakika sonra Parkland Hastanesine kaldırılan Oswaldda Kennedy gibi kurtarılamayarak ölüyordu.
Başkan Kennedy’yi öldürmekten sanık Oswald’ı herkesin gözü önünde vuran Jack Ruby geçmişi oldukça karanlık ve kirli işlere girip çıkmış bir kişiydi. Fakat o, Oswald’ı, Başkan Kennedy’ye yapılan suikast kendisini çok etkilediği için öldürdüğünü ileri sürüyordu. Yapılan yargılama sonunda da, 14 Mart 1964 yılında ölüme mahkûm edildi.
Kennedy’ye yapılan suikastı incelemek ve karanlık noktaları aydınlatmak için kurulan Warren Komisyonu şu sonuçlara varıyordu: Kennedy’yi vuran Lee Harvey Oswald’tı. Katil bu cinayeti herhangi bir devlet ya da kuruluş adına işlememiş, kimseden de yardım görmemişti. Oswald’ı yetişme biçimi ve yaradılışındaki olumsuz yönler bu suikasta itmişti. Raporda, polisin ve güvenliği sağlamakla görevli kişilerin tedbirsizliği sorumsuzca davranışları da eleştirilmekteydi .
Warren Raporu, Amerika’da olduğu kadar bütün dünyada da yeterli bulunmamıştı. Bu rapor dışında da, Kennedy olayı üzerine eğilenler oldu. Özellikle gazeteci Buchanan’ın hazırladığı ve kendi adıyla anılan rapor, .bunların arasında en önemlisidir. Bu rapor, büyük gürültülere yol açmış, kafalarda zaten var olan kuşkuları daha da arttırmıştır.
Akla ilk gelen soru şu oluyordu; Kennedy’yi gerçekten Oswald mı öldürmüştü?
Çünkü bazı kimseler tarafından Başkan’a kurşunların kitap deposundan değil, yeraltı geçidinin üzerindeki demiryolundan sıkıldığı ileri sürülüyordu. Kurşunların arkadan atıldığı da kesin değildi. Çünkü doktorlar, kurşunların giriş yönünü tespit için hiç bir çaba harcamamışlardı.
Dallas Polis Radyosu, suikasttan tam altı dakika sonra, yani12,36′da Oswald’ın çok ayrıntılı bir tarifini vermişti. Oysa, o sıradakimse katilin kim olduğunu bilmiyordu. Polis, radyo aracılığıyla buayrıntılı tarifi nasıl ve neye dayanarak vermişti? Öte yandan,Oswald’ın bindiği ileri sürülen taksinin şoförü, müşterisinin binişsaati olarak defterine 12.30 yazılı olduğunu söylemişti. Oswald’ınsuikastın işlendiği 12,30′da hem kitap deposunda hem de takside olmasıimkânsızdı. Fakat şoför, bu kayıtları seferden sonra yazdığınısöylediği için, Warren Komisyonu Oswald’ın, 12,30′dan sonra taksiyebindiği kanısına varmıştır.
Aradan geçen yıllara rağmen bugün bile gerçek katilin Oswald olduğu kesinlikle söylenememektedir.
Warren Raporu’nun, Oswald’ın Başkan Kennedy’yi hiç bir devlet ya da kuruluşun parmağı olmadan, tek başına öldürdüğü yargısı da, bu konuyla ilgili kişilerin arka arkaya öldürülmeleri nedeniyle dayanıksız kalıyordu. Dünya kamuoyu da, bu kişilerin eceliyle ölmedikleri kanısındadır. Suikastla uzaktan ya da yakından ilgili kişilerin birer birer ölmeleri, Başkan Kennedy’nin ölümünün altında başka nedenlerin yattığı kanısını doğrular niteliktedir.
Şimdi, Kennedy’nin suikasta kurban gittiği dakikadan sonra meydana gelen zincirleme ölüm olaylarını inceleyelim;
SUİKAST sanığı olarak Lee Harvey Oswald adında bir genç yakalandı. Kendisini daha savunma olanağı bulamadan, bar sahibi Jack Ruby tarafından iki polisin arasında tabancayla vurularak öldürüldü.
SUİKAST olayında görgü tanığı durumunda bulunan ve çok şey bildiğisanılan polis memuru J.P. Tippit, Kennedy’den 45 dakika sonra caddeortasında öldürüldü. Bu cinayet, Oswald’ın sırtına yüklendi.
POLİS Tippit’in öldürüldüğünü gören ve katilin kaçtığı arabayı birsüre izleyen Reynold, iki gün sonra dükkânının önünde tabancayla vurularak can verdi. Eski araba alım satımıyla uğraşan Reynold, polisi öldüreni gördüğünü, yeniden karşılaşacak olursa tanıyabileceğini komşularına söylemişti. Reynold’un katili bulunamadı.
REYNOLD’un bir sevgilisi vardı. Nancy adındaki bu kadın Jack Ruby’nin barında çalışıyordu. Reynold’un kendisine bazı “şeyler” söylediği anlaşılınca, barda olay çıkardığı gerekçesiyle tutuklandı. Ertesi gün kapatıldığı hücreden cesedi çıkarılıyordu. Polise göre Nancyintihar etmişti. Fakat hiç kimse bu “intihar” olayına inanmadı.
TANINMIŞ gazetecilerden Jim Koethe, suikast olayını aydınlatmak içinçalışmaya girişmişti. Cinayetin üzerindeki karanlık perdeyikaldıracağını ve yılın gazetecisi seçileceğini umuyordu. Bazı önemliipuçları da ele geçirmişti. Fakat bir gün evinin banyosunda, boynundanbıçaklanarak öldürüldü. Onun da katili bulunamadı…
GAZETECİ Bill Hunter da, Kennedy suikastı konusunda deliltopluyordu. Kendisini görmeye gelen iki polisten birinin eliyleöldürüldü. Verilen bilgiye göre, gazeteciyle şakalaşan polis bir aratabancasını çekmiş ve elinden yere düşürmüştü. Tabanca yerde patlamışve çıkan kurşun, Bill Hunter’ı öldürmüştü!..
OSWALD’ı öldürmesinden bir gece. önce Ruby’nin evinde yapılan önemli bir toplantıya Savcı Tom Howard da katılmıştı. Jack Ruby’nin iki polis arasında hapishaneye götürülen Oswald’ı vurmasından sonra Savcı Howard, kalp durmasından öldü. Otopsi bile yapmadan, savcıyı çabucak gömdüler.
OSWALD’ın kaldığı pansiyonun sahibi Bayan Earline Roberts de birdenbire kalp durmasından ölüverdi!.. Pansiyoncu kadın, Kennedy’ninölümünden az sonra, Oswald’ı otobüse binerken görmüştü. Ve bu otobüs,polis memuru Tippit’in bulunduğu yöne doğru gitmemişti. Bayan Robertsbu iddiasında direnince ölüm onun da yakasına yapıştı…
BOYACI Hank Killam, Kennedy suikastıyla ilgili bazı şeylerbiliyordu. Çünkü Killam’ın bir arkadaşı, Oswald’la aynı pansiyondakalıyor ve karısı Wanda, Jack Ruby’nin yanında çalışıyordu. Birçokkişiyle birlikte Killam da polis tarafından sorguya çekilmişti.Bilinmeyen bir nedenle Killam, Dallas’tan ayrılmak zorunda kaldı.Gittiği Pensacola kentinde, boynundan kesilmiş olarak bir kaldırımüzerinde bulundu. Polis raporlarında, zavallı Killam’ın bir pencerecamı üzerine kaza sonucu düşerek öldüğü yazılıyordu.
SUİKASTTAN sonra, Ruby’yle hücresinde baş başa konuşmak olanağınıbulan tek gazeteci, Dorothy Kigallen’di. Fakat o da bir gün ölüverdi.Polise göre Bayan Kigallen çok sayıda uyku hapı yutarak intihar etmişti!..
OTOBÜS şoförü William Whaley, suikast günü otobüs durağından Oswald’ı alarak Barkley’e götürmüştü. Hareket saati 12,30′la 12,45′ti.Şoför bunu hareket defterine yazmıştı. Oysa o sırada Oswald’ınKennedy’ye ateş etmesi gerekiyordu. Şoför, bu iddiasında direndi. Birgün William Whaley’in kullandığı otobüsle direğe çarparak öldü. Otuz beş yıllık şoförlük hayatında, bir gün bile kaza yapmayan Whaley’in,böyle basit bir kazada can vermesine kimse akıl erdiremedi.
UNİON Terminal Şirketi’nin işletme şefi olan tanıklardan Lee Bowers,Kennedy’ye kitap deposundan değil de, yolun karşı yakasından ikikişinin ateş ettiğini söylemişti. Tanıklığından kısa bir süre sonra,Bowers de öldü. Ölüm nedeniyse bir türlü anlaşılamadı.
POLİS Tippit’in öldürüldüğünü gören başka bir tanık da, EdwardBenarides’di O da öldü. Hasta filan da değildi. Neden öldüğü debilinemedi.
…VE sonunda Jack Ruby… Ruby 9 Aralıkta hapishaneden hastaneye “zafiyet” teşhisiyle götürüldü. Bir ay sonra da, hastalığının adı kanser oldu ve Ruby hemen öldü. Kanser konusunda büyük araştırma ve çalışmaların yapıldığı Amerika gibi bir ülkede, Ruby’yi bir ay içinde öldürecek kadar ilerlemiş hastalığın anlaşılamaması olacak şey değildi. Ruby ölümünden önce, yanındaki hastalara şöyle diyordu:
“Vücuduma kanser aşıladılar!..”
Gizli bir el, Kennedy’yi yok ettikten sonra, bu olayı aydınlığa kavuşturacak kişileri de sanki birer birer ortadan kaldırmıştı.
Aradan yıllar geçtikten sonra bir gün, John Fitzgerald Kennedy’ninkardeşi Robert Kennedy de, 5 Haziran 1968′de Los Angeles’ın AmbassadorHotel’inde düzenlenen bir baloda vurularak öldürülüyordu. Katil, Sirhanadlı bir Filistinli Arap göçmeniydi.
Robert Kennedy, A.B.D. Başkanlığına Demokrat Parti’den adaylığınıkoymuş ve başkan adayı seçimlerinin altısından beşini kazanınca, bunukutlamak İçin Los Angeles’te bir balo düzenlemişti. Arap göçmenitarafından vurulmasaydı, belki de A.B.D. Başkanlığına ikinci birKennedy geçmiş olacaktı.
Arap göçmeni Sirhan’a, Ambassador Hotel salonlarında bu cinayeti işleten, Kennedyleri A.B.D. Başkanı olarak görmek istemeyen yine o gizli el miydi acaba?
Ahmet Polatlı