Adet Görme (Menstruation)

Adet Görme (Menstruation)

Kadınlarda doğurganlık döneminde, genellikle 28 gün (4 hafta) arayla görülen rahimden kan gelmesi olayı.

Âdet hâli, ortalama dört gün sürer ve bu süre içinde rahim iç katı, dölyoluna atılır. Bir kadın çocuk doğuracak yaşa geldiği zaman görülmeye başlayan âdet hâli, âdetten kesilme (menopoz) dönemine kadar sürer. Âdet hâlinin normal sınırları 12-50 yaşları arasıdır. Âdet hâlinden yaklaşık 14 gün önce iki yumurtalıktan birinde olgunlaşan yumurta, yumurtalıkları rahime bağlayan yumurta arklarının biri boyunca yol almaya başlar. Yumurtlama (ovulasyon) olayının gerçekleşmesinden önce rahim içinde yumuşak ve kalın bir ortam oluşur. Bu ortamın işlevi, döllenmiş bir yumurtayı beslemek ve korumaktır. Döllenme gerçekleşmediği zaman, rahim iç katı parçalanır, döllenmemiş ve bozunuma uğramış yumurtayla birlikte, âdet kanaması olarak dölyoluna atılır.

Cinsel olgunluğa erişmiş bir kadında, östrojen ve progesteron adı verilen iki ana hormon vardır. Bu iki hormonun kandaki karşılıklı oranları, kadının üreme sistemini düzenler. Âdet hâlinin ilk yarısında, yalnızca östrojen hormonu salgılanır. Son 14 gün boyunca, yumurta yumurtalıktan atıldıktan sonra ise, kandaki progesteron oranı artar. Her iki hormonun da kandaki oranlarının aniden düşüşü, âdet hâline yol açar. Eğer yumurta döllenirse, progesteron salgısı sürer ve başka bir yumurtanın olgunlaşması engellenmiş olur. Kanama öncesinde göğüslerin büyümesi ve ağrıması, tedirginlik ve sinirlilik gibi belirtiler gözlenebilir. Âdet kanaması sırasındaki kan kaybı, çok az ve önemsizdir.

Kadınların çoğunluğunda âdet hâlinin düzenli olmasına karşın, bu düzenlilik, endişe, ateş, iklim değişiklikleri gibi etmenler yüzünden bozulabilir. Âdet kanamasında, urlara, üreme organlarındaki birtakım bozukluklara ya da hormon dengesizliklerine bağlı olarak ortaya çıkan aşırı kanama, ağrılı kanama gibi düzensizlikler görülebilir.

Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi

Menstrüasyon, kadınlarda ve bazı diğer dişi yüksek primatlarda, rahim iç yüzeyinde oluşan damar ve dokuların kan ile birlikte vücuttan atılması işlemi. Halk arasında aybaşı olarak da bilinir. Kadınların ergenliğe erişmesinden menopoza girmelerine kadar yaklaşık 28 günde 1 tekrarlanan bu süreç, sadece gebelik süresince durur.
Menstrüasyon sadece insansılarda meydana gelir. Diğer plasentalı memeliler ise östrus olarak adlandırılan durumu yaşarlar. Östrus esnasında atılan dokular genellikle vücut tarafından absorbe edilir.



Menstrüasyonun meydana gelişi

Rahimin (uterus) iç yüzeyinde, her ay, döllenmiş yumurtanın gelip yapışmasını ve buradan beslenmesini sağlayacak damarlı bir doku oluşur. Eğer döllenme yoksa bu doku görevini tamamlayıp yerini alttan gelen yeni dokuya bırakarak dökülür. Her ay bu işlem aynı şekilde tekrarlanır. Bu sürece menstürel siklus ya da regl düzeni denir. İşlevini yitirerek yerini yeni oluşan dokuya bırakıp dışarıya atılan bu dokuya da regl kanaması ya da menstrüasyon kanaması denir.

Sancılı regl (dismenore)

Regl kanaması süresince ağrı hissedilmesine dismenore, yani sancılı âdet görme denir. Dismenore, kadınların yarısından fazlasında az ya da çok görülmektedir. Aslında bu durum, kanamayı kontrol altında tutmak için ortaya çıkan rahim kasılmalarının ağrı olarak algılanmasıdır.

Belirtileri

Regl sancısı, karnın alt kısımları ile kasıklarda hissedilir. Şiddetli bel ve baş ağrısı sancıyla birlikte sık görülen belirtilerdendir. Adet sancısı olan kadınlarda bulantı, kusma, kabızlık veya ishal, halsizlik gibi şikayetler de görülebilir. Regl olmadan önceki birkaç günde,kişinin iştahı artar ve özellikle tatlı yiyecekler ister.Yine birkaç gün önce,özellikle yüzde belirgin sivilceler oluşur.Adet sancısı genellikle adet başlamadan önceki 24 saat içinde başlar. Ağrı, kısa süreli olarak şiddetini artırır, âdetin ilk günü daha şiddetlidir ve bu ağrı adet döneminin sonuna kadar giderek hafifler.

Önlemler ve tedavi

Dismenore, bazı önlemlerle bir miktar engellenebilir. Regl döneminden önce ve adet dönemi süresince çay, kahve, kola gibi gıdalardan uzak durulmalıdır. Ağrılı bölgeye masaj yapılması da faydalıdır. Adet sancısının, aşırı yorgun ve sinirli kişilerde daha fazla görüldüğü bilinmelidir.
Bu nedenle, bu dönemde dinlenmeye özen göstermeli ve çok yorucu faaliyetlerden ve stresten uzak durulmalıdır.
Özellikle, kabızlık şikayeti olanların lifli gıdaları tüketmeleri, bol su almaları ve sigara ve alkolden uzak durmaları yararlı olacaktır.
Bazı durumlarda ilaç tedavisi de gerekebilir. Bunun için bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına danışınız.