Afganistan Mutfağı
Afganistan'da mutfak ete, ekmeğe ve pirince dayanır. Dünyanın en lezzetli etlerine ve pirincine sahip Afganların en önemli yemeği de tabii ki "Palau" yani etli veya sebzeli pilav ve "Chalau" yani beyaz pilavdır. Pilavın et, tavuk eti, sebze ile yapılan yüzlerce değişik pişirme şekli vardır.
Afganların yeme alışkanlığında ekmeğin de yeri çok önemlidir. Onlar pilavla bile ekmek yerler. Et ise hemen hemen tüm ana yemeklerinde kullanılır. Zaten hayvancılığın çok yaygın olduğu ülkede et hem lezzetli hem de boldur.
Afganlar pişirme teknikleri olarak hemen her tekniği kullanırlar. Pilav yaparken ise tüm bu tekniklerin adeta hepsini birden kullanırlar. Pirinci haşlarlar, eti haşlarlar, soğanı kavururlar, pirinci buharda pişirirler.
Afganlar için pilav çok önemlidir. Pirincin pilav olması için renginin ya kırmızı, veya kahverengi, ya da yeşil gibi birlikte piştiği besin maddesinin rengini alması gerekir. Etle, tavuk eti ile veya sebze iie hazırlanan pirinç "Palau"dır. Sade olarak hazırlanan beyaz pilav ise "Chalau'dır.
Afgan Mutfağı kendi özünü korumuş ve hemen hemen hiçbir yabancı mutfaktan etkilenmemiş nadir mutfaklardan biridir. Yalnızca İran ile bazı ortak yemekleri vardır. Afgan Mutfağı çok homojen bir mutfaktır. Bölgesel farklılıklar göstermez. Yalnızca Kuzey Afganistan'da yaşayan Türkmen ve Özbeklerin biraz farklılığı vardır. Onlar da pilav yerler fakat pişirme yöntemleri farklıdır. Onlar pirinci diğer sebzelerle birlikte haşlayarak pişirirler. Diğer bölgelerde ise pilav için önce pirinç pişinceye kadar yalnız haşlanır, daha sonra et ile buharda bekletüir.
Afgan Mutfağı'nda baharat ve taze otlar da bol kullanılır. Bunların en çok kullanılanları, taze ve kuru kişniş, soğan, nane, sarımsak, pırasa, toz kırmızı biber, tarçın, karanfil, hindistancevizi rendesi, kakule, kimyon, siyah kimyon ve yine bir baharat karışımı olan garam masaladır.
Afganlar ayrıca çok da yoğurt tüketir. Yoğurdu hem yemeklerin yanında hem de yapımında kullanırlar.
Afganlar özel günlerinde de değişik pilavlar pişirirler. Bunların en önemlisi 31 Mart'ta kutladıkları ve onların yılbaşısı olan "Nevruz"dur. Bu özel günde baharın gelişini kutlamak için yeşillikler yerler. Hatta hazırladıkları pilavın rengi bile yeşildir. İspanakla yapılan bu pilava 'Zümrüt Pilav' derler. Ayrıca Afganlar sebzeye 'sebze' derler. Ama 'sebzeli pilav' denilince bu 'ıspanaklı pilav'dır. Yani 'Zümrüt Pilav'.
Afganistan'da erkekler yemek pişirmeyi çok severler. Genellikle onlar için yemek pişirmek sakinleştirici ve dinlendiricidir. Hatta arkadaşlar zaman zaman toplanarak aralarında yemek yapma yarışı bile yaparlar. Afgan erkeklerinin felsefesine göre "yemek yapmak" kadınlara özgü bir ayrıcalık değildir.
Afganistan'da yeme alışkanlığı kırsal kesime ve şehir yaşamına göre değişir. Kırsal kesimde köylüler genellikle hayvan yetiştiricileridir. Sabah kahvaltıları çok sade ama lezzetlidir. Sabahları taze süt içerler ve taze ekmekle taze yapılmış tereyağı yerler. Şehirlerde ise Avrupa usulü kahvaltı benimsenmiştir.
Öğle yemeği önemli bir yemektir. Bu yemekte genellikle çok zengin ve yoğun bir çorba yenir. Bu çorba yağlı etle yapılır ve içinde sebze de vardır. Bu çorbayı uzun ve geniş bir ekmek olan ve rafine edilmemiş undan yapılan "Afgan ekmeği" ile yerier. Bu ekmek çok lezzetlidir. Afganlar ekmeklerini ufak ufak doğrayarak tabaklarına koyarlar üzerine çorbanın suyundan döküp yanına da et ve sebze parçaları koyarak yerler. Bu çorbadan ziyade tam bir yemek gibidir. Yemeğe yanında genellikle salata veya taze soğan eşlik eder.
Akşam yemeğinde ise, genellikle etli pilav yerler. Eğer konukları varsa et yerine pilav tavuk eti ile pişirilir.
Afganlar çok tatlı yerler. Tatlılarını genellikle kızartarak ve üstüne koyu şurup dökerek veya şeker serperek yerler. Bu tatlıların yapımında en çok, badem, gül suyu, safran, şam fıstığı, ceviz, yeşil limon veya limon ve posası alınmış tereyağı kullanırlar.
Afganistan'da mutfak ete, ekmeğe ve pirince dayanır. Dünyanın en lezzetli etlerine ve pirincine sahip Afganların en önemli yemeği de tabii ki "Palau" yani etli veya sebzeli pilav ve "Chalau" yani beyaz pilavdır. Pilavın et, tavuk eti, sebze ile yapılan yüzlerce değişik pişirme şekli vardır.
Afganların yeme alışkanlığında ekmeğin de yeri çok önemlidir. Onlar pilavla bile ekmek yerler. Et ise hemen hemen tüm ana yemeklerinde kullanılır. Zaten hayvancılığın çok yaygın olduğu ülkede et hem lezzetli hem de boldur.
Afganlar pişirme teknikleri olarak hemen her tekniği kullanırlar. Pilav yaparken ise tüm bu tekniklerin adeta hepsini birden kullanırlar. Pirinci haşlarlar, eti haşlarlar, soğanı kavururlar, pirinci buharda pişirirler.
Afganlar için pilav çok önemlidir. Pirincin pilav olması için renginin ya kırmızı, veya kahverengi, ya da yeşil gibi birlikte piştiği besin maddesinin rengini alması gerekir. Etle, tavuk eti ile veya sebze iie hazırlanan pirinç "Palau"dır. Sade olarak hazırlanan beyaz pilav ise "Chalau'dır.
Afgan Mutfağı kendi özünü korumuş ve hemen hemen hiçbir yabancı mutfaktan etkilenmemiş nadir mutfaklardan biridir. Yalnızca İran ile bazı ortak yemekleri vardır. Afgan Mutfağı çok homojen bir mutfaktır. Bölgesel farklılıklar göstermez. Yalnızca Kuzey Afganistan'da yaşayan Türkmen ve Özbeklerin biraz farklılığı vardır. Onlar da pilav yerler fakat pişirme yöntemleri farklıdır. Onlar pirinci diğer sebzelerle birlikte haşlayarak pişirirler. Diğer bölgelerde ise pilav için önce pirinç pişinceye kadar yalnız haşlanır, daha sonra et ile buharda bekletüir.
Afgan Mutfağı'nda baharat ve taze otlar da bol kullanılır. Bunların en çok kullanılanları, taze ve kuru kişniş, soğan, nane, sarımsak, pırasa, toz kırmızı biber, tarçın, karanfil, hindistancevizi rendesi, kakule, kimyon, siyah kimyon ve yine bir baharat karışımı olan garam masaladır.
Afganlar ayrıca çok da yoğurt tüketir. Yoğurdu hem yemeklerin yanında hem de yapımında kullanırlar.
Afganlar özel günlerinde de değişik pilavlar pişirirler. Bunların en önemlisi 31 Mart'ta kutladıkları ve onların yılbaşısı olan "Nevruz"dur. Bu özel günde baharın gelişini kutlamak için yeşillikler yerler. Hatta hazırladıkları pilavın rengi bile yeşildir. İspanakla yapılan bu pilava 'Zümrüt Pilav' derler. Ayrıca Afganlar sebzeye 'sebze' derler. Ama 'sebzeli pilav' denilince bu 'ıspanaklı pilav'dır. Yani 'Zümrüt Pilav'.
Afganistan'da erkekler yemek pişirmeyi çok severler. Genellikle onlar için yemek pişirmek sakinleştirici ve dinlendiricidir. Hatta arkadaşlar zaman zaman toplanarak aralarında yemek yapma yarışı bile yaparlar. Afgan erkeklerinin felsefesine göre "yemek yapmak" kadınlara özgü bir ayrıcalık değildir.
Afganistan'da yeme alışkanlığı kırsal kesime ve şehir yaşamına göre değişir. Kırsal kesimde köylüler genellikle hayvan yetiştiricileridir. Sabah kahvaltıları çok sade ama lezzetlidir. Sabahları taze süt içerler ve taze ekmekle taze yapılmış tereyağı yerler. Şehirlerde ise Avrupa usulü kahvaltı benimsenmiştir.
Öğle yemeği önemli bir yemektir. Bu yemekte genellikle çok zengin ve yoğun bir çorba yenir. Bu çorba yağlı etle yapılır ve içinde sebze de vardır. Bu çorbayı uzun ve geniş bir ekmek olan ve rafine edilmemiş undan yapılan "Afgan ekmeği" ile yerier. Bu ekmek çok lezzetlidir. Afganlar ekmeklerini ufak ufak doğrayarak tabaklarına koyarlar üzerine çorbanın suyundan döküp yanına da et ve sebze parçaları koyarak yerler. Bu çorbadan ziyade tam bir yemek gibidir. Yemeğe yanında genellikle salata veya taze soğan eşlik eder.
Akşam yemeğinde ise, genellikle etli pilav yerler. Eğer konukları varsa et yerine pilav tavuk eti ile pişirilir.
Afganlar çok tatlı yerler. Tatlılarını genellikle kızartarak ve üstüne koyu şurup dökerek veya şeker serperek yerler. Bu tatlıların yapımında en çok, badem, gül suyu, safran, şam fıstığı, ceviz, yeşil limon veya limon ve posası alınmış tereyağı kullanırlar.
