~meLek~
GalataSaray'ım
Bebeğin Genel Bakımı Yeni Doganda Cilt Bakımı Deri birçok rolü ve fonksiyonu olan yaşamsal bir organdır. Toksin ve infeksiyonlara karşı bariyer ısı dengesi su ve elektrolit dengesi yağ deposu yalıtım ve dokunma duyusunu sağlar. Bu fonksiyonlar doğumdan itibaren bazı değişikliklerle sağlanır. Değişikliklerin en yoğun olduğu dönem doğumdan sonraki ilk iki yıldır. Aköz fakat steril atmosferden patojenlerden zengin kuru ortama geçiş yenidoğan derisinde dramatik bir değişim oluşturur. Epidermal bariyerin bütünlüğü su kaybı ve mikroorganizma direnci için önemlidir. Temel deri bakımının amacı travmatik yaralanmaları azaltmak olgunlaşmamış bariyer fonksiyonunu korumak deri bütünlüğünü sağlamaktır. Verniks Kazeoza Verniks kazeoza anne karnındaki dönemde fetusu koruma görevinin yanısıra antioksidan yara iyileşmesini kolaylaştırma su geçirmezlik özellikleri de olan fizyolojik bariyerdir. Doğumda deri verniks kazeoza ile kaplıdır. Bu beyazımsı yağlı tabaka tüm vücudu örtebilir veya sadece kıvrım bölgelerinde var olabilir. Doğumu izleyen saatlerde kurur ve dökülür. Rengi anne karnındaki dönemdeki problemleri yansıtabilir. Verniks kazeozanın kaldırılması: Genellikle doğumdan hemen sonra bebek yıkanmadan önce temiz bir havlu ile silinir. Isı Dengesi • Zamanında doğan bebeklerde ilk üç gün içinde ısı dengesinin sağlanmasına yönelik işlemler başlar. • Terleme ilk olarak alında başlar ve daha sonra gövde ve ekstremitelerde ortaya çıkar. Preterm bebeklerde yaşamın ilk günlerinde ısıya karşı terleme görülmez. • Deri vücudun ısısını kontrol etmede yardımcı olur. Çok küçük çocuklarda aşırı sıcak ya da soğukla başa çıkmada ısı kontrolü daha zordur. • Üşümemesi için ne kadar giydireceğinize gelince; yetişkinlere göre bir kat fazla giysi giydirilmesi uykusu sırasında üzerinin örtülmesi yeterlidir. • Çok küçük bebeklerde el ve ayaklar soğukta mavi benekli bir görünüm alabilir. Bu önemli bir sorun değildir. Ancak soğukta el ve ayakları örtmek bu durumu önleyecektir. • Giyimli olduğu halde elleri soğuksa üşüyor olabilir kolayca terliyorsa fazla giydirilmiş olabilir. Koltuk altından derece ile ölçülen vücut ısısı 36-36.5°C ise üşümüyor demektir.
• Bebeğinize kundak yapmayınız. Kundak doğumda normal olan bebeğin kalçasında çıkıklığa yol açabilir. Bunun yerine bebeğinize onlar için yapılmış zıbın tulum pijama şeklinde giysileri giydiriniz. Bazen bebeklerin kaburga kemiklerinin batmaması için göğüs çevresine sıkı sıkıya bir sargı yaparlar. Bunu da yapmayınız bu sargılar bebeğinizin nefes alıp vermesini güçleştirir. Bebeğiniz için çarşıdan aldığınız giysileri paketini ilk siz açsanız bile yıkamadan giydirmeyiniz. Pamuklu yumuşak dikişli rahat ve kolay yıkanıp ütülenebilen tüylü olmayan kumaşlardan yapılan bebek giysilerini ve battaniyelerini tercih ediniz. Bebeğinizin giysi ve battaniyelerini havlu ve nevresimlerini sabun veya sabun tozu ile yıkayınız ve ütüleyiniz. Çamaşır makinesinin son durulama işleminde suya herhangi bir kimyasal madde ilave etmek gerekmez. Sac ve tırnak bakımı Lanugo: Prematürelerde özellikle sırt omuzlar ve yüz lanugo denilen kıllarla kaplıdır. Bu kıllar normalde doğumdan bir ay önce anne karnındayken dökülür ve yerine zamanında doğanlarda görülen daha kısa lanugo çıkar. Saçlar gibi bunlarda ilk aylar içinde yerlerini vellus kıllara bırakırlar. Kalıtsal bir hastalık olan konjenital hipertrikozis lanuginozadan ve hipertrikoz ile seyreden hastalıklar ayırt edilmelidir. Bazı bebekler fazla saçlı olarak doğarlar. Bu saçlar tekrar yumuşak ve ince yeni saçlar çıkmadan önce ilk birkaç ay içinde dökülebilir. Bebeklerin yumuşak olan saçları daha kuvvetli uzun ve kalın olan yetişkin saçlarından farklıdır. Bazı bebekler çok az saçla doğarlar. Bu saçlar giderek normal büyüme düzenine döner ve ilk bir ya da ikinci yılda dökülürler. Çocuk ve küçük bebeklerin saçlarının kesilmesi gerekmez. Sırtüstü yatan ve hareket eden bebeklerin başlarında saç derisinin yatak çarşaflarına sürtündüğü yerlerde saçlarda seyrelme olabilir. Küçük bebeklerin çoğunun saçlarını şampuan ile yıkamaya gerek yoktur. Eğer şampuan kullanılacaksa olabildiğince az miktarda ve sıklıkta çok hafif bir şampuan kullanmak uygun olur. Çocuklarda saçlı derideki yağ bezlerinin çalışma bozukluğu sonucu oluşan kabuklu deri iltihabı oldukça yaygın olup çoğu zamanla geçer. Kabuklar baş derisine bebe yağı ya da nemlendiriciler ile masaj yaparak çıkarılabilir. Bebeklerde saç rengi oldukça çeşitlilik gösterir. Bazı bebeklerin saçları doğduklarında koyudur. Bu saçlar daha sonra dökülerek yerlerine açık renkli saçlar çıkar. Tersi daha az yaygındır. Kızıl saç saçların normal büyüme düzenine girdikleri altı ya da dokuz aya kadar belirgin olmayabilir. Ayrıca saç rengi bebek büyüdükçe de değişebilir. Bu bağlamda sarışın çocukların saçları genellikle sekiz yaş civarında koyulaşır.
Bebeğin tırnağını ona özel bir bebek tırnak makası ile kesebilirsiniz. Uzamış tırnaklarıyla bebek yüzünü ve gözünün kornea tabakasını çizebilir. Bebek tırnak makasıyla tırnağın keskin ve sivriköşeleri de ince bir törpüyle yumuşatın. Bu işlemi yaparken yanınıza bir yardımcı almalısınız. Çocuklarda 7 Farklı Zeka Tipi Çocuğumuzun zekásının ne kadar olduğunun yanı sıra nasıl bir zeká türüne sahip olduğu ona vereceğimiz eğitim açısından da çok önemli. Eskiden tek zeká kavramından bahsedilirken bugün artık 7 farklı zeká olduğu kabul ediliyor. Bütün bebeklerin belli bir potansiyele sahip olarak doğuyor ancak bu potansiyelin aktif hale getirilmesi için aileye büyük görev düşüyor. Diyelim bir insanın boyu genlerinde 170 santimetre. O çocuk iyi beslenirse 1.70'e kadar boyu uzar. Aksi durumda boyu 1.60'larda kalır. Zeká da böyledir. Ortalama insan IQ'su (zekásı) 100'dür. Çocuğun potansiyel zekásı ise 140. Çocuk eğitilmediğinde zihinsel uyarıyı almadığında veya okumadığında IQ 100'lerde kalır. Ailelere çocuklarını bu konuda sınırlamamalarını öneriyor: 'Çocuğun zeká tipi onun ileride hangi mesleği seçeceğinden çok hangi yöntemle öğrenebileceğini ortaya koyar. Örneğin müzik zekásı var diye ille de çocuğa müzik aleti almak veya konservatuara yazdırmak zorunda değilsiniz. İki saat matematik çalışıyorsa bir saat de müzik dinlemesine imkan vermelisiniz. Bunu yaparsanız çocuk matematiği daha çok sever' diyor. 7 ayrı zeká tipi birbirinden nasıl ayrılıyor Sözel Zeká: Kelimeleri etkili kullanma yeteneğidir. Bu çocuklar dinleyerek öğrenmeyi sever duygu ve düşüncelerini sözel ifadelerle aktarırlar. İyi yazarlar iyi anlatırlar kitap okumayı severler.
Anne-babanın onu konuşturmaya çalışması faydalı olur. Bu türden daha çok şair yazar gazeteci ve politikacı olur. Sayısal (Mantıksal) Zeká: Eskiden yapılan zeka testlerinde sadece bu zeká türü ölçülüyordu. Sebep-sonuç ilişkisi kurmayı ve 'neden' demeyi severler çok soru sorarlar. Bu çocuklar hesap yapmayı sayı saymayı mantık yürütmeyi bir makineyi söküp nasıl çalıştığını görmeyi sever. Bilim adamı matematikçi ve bilgisayar programcısı olma ihtimalleri yüksektir. Görsel Zeká: Bu çocuklar işittiği bir şeyi değil de gördüğü bir şeyi daha iyi akılda tutarlar. Yaşıtlarına kıyasla çizimleri ve resimleri güzeldir. Film ve slayt gösterileri eşliğinde öğrenmeyi severler. Eğilimli oldukları meslekler ressam mimar fotoğrafçı ve dekoratörlüktür. Bedensel Zeká: Kişinin kendisini ifade etmesinde ve bir şeyler yaratmakta bedenini kullanma yeteneğidir. Yerinde duramazlar spora ilgileri fazladır. El becerileri gelişmiştir. Çok rahatlıkla tamir işlerini yapabilirler. İyi taklit yaparlar. Bu çocuğa öğretirken atölye çalışması yaptırmak gerekir. sporcu aktör dansçı heykeltıraşların çoğu bu zekáya sahiptir. Müzik (İşitsel) Zekásı: Seslere hassasiyet gösterme kapasitesi ve kendisini müzikle ifade etme yeteneğidir. Nota solfej bilmeseler bile melodileri hemen akılda tutarlar. Müzik eşliğinde ders çalışırsa o bilgileri daha iyi akılda tutabilirler. Müzisyen olurlar. Sosyal Zeká: İnsanları tanıma konusunda çok başarılıdırlar. Liderlik özellikleri vardır. Oynayarak paylaşarak konuşarak öğrenirler. Onu sosyal ortamlara sokup sosyal becerilerini geliştirmesine fırsat vermek gerekir. Bu türden daha çok danışman öğretmen siyasi lider çıkar. İçsel Zeká: Hayal kurmayı düşünmeyi severler kendilerinin güçlü ve zayıf yönlerini iyi analiz ederler. Bu çocukları düşünmeye oturup kafa yorarak fikir üretmeye farklı düşünmeye hayal kurmaya teşvik edebilirsiniz. İçsel zekáya sahip olanlar psikolog ve psikoterapist olmaya daha yatkındır.
