Kazan Tatarlarının bağımsızlığına kendini adamış olan sanatçı; öykü, roman, tiyatro dalında eserler vermiştir. Rus Devriminden sonra ülkesini terk ederek İstanbul ve Avrupa'da yaşamıştır. Tüm yapıtlarında milliyetçilik üzerinde durmuştur.
Çistay ve Kazan medreselerinde ve 1898 -1902 yılları arasında Kazan Öğretmen Okulu'nda (Kazan Uçitelskaya Şkola) eğitim gördü. 1905'te gizli "Tang'çılar" örgütünün kurucuları arasında yer aldı. Uzun yıllar hapishanede kaldı. Paris, Berlin, Varşova ve Türkiye'de yaşadı.
Eserleri
Öyküleri
Zindan
Tövbekar Hatun
Sünnetçi Balbay
Takkeci kız
Güz
Romanları
Mulla Bubay
Üyge Taba
Tatarın Kızı
Ulu Muhammed
Anıları
Anı Defteri
Otuz Yıllığım
Oyunları
Kadın İlk Hayat
İki Aşık
Hayat Yolunda
Dalganın İçinde