TANIM
Model oluşturmak üzere döküm yolu ile elde edilmesi gereken makine parçalarının, kalıplama tekniklerine ve döküm esaslarına uygun olarak ağaç, plastik veya metal malzemelerden benzerlerini yapan kişidir.
GÖREVLER
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Bilgisayar Destekli Endüstriyel Modellemeci/ Modelci (Makine Modelcisi) olmak isteyenlerin;
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Bilgisayar Destekli Endüstriyel Modellemeciler/ Modelci (Makine Modelcisi) atölye ortamında çalışmaktadırlar. Çalışma ortamı genellikle sıcak, gürültülü, tozlu, kuru, kokulu ve havasızdır. İşlemlerini ayakta sürdürürler. Dikkat edilmediği takdirde elektrik çarpması, el ve parmak kesilmeleri vb. kazalara söz konusu olabilmektedir. Suni malzemeler (plastik, polyester, strafor) ile çalışırken çıkan zehirli gaz ve toza
maruz kalınabilmektedir. Üst yüzey işlemleri esnasında (ağaç, metal, suni malzemelerden) çıkan tozlar zarar verebilmektedir. İş tek başına olduğu kadar diğer meslek mensupları ile de (tesviyeci, dökümcü vb.) işbirliği içerisinde çalışmayı gerektirir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Bilgisayar Destekli Endüstriyel Modellemeci /Modelci (Makine Modelcisi) iş bulma olanağı oldukça yüksektir. Günümüzde seri üretimi gereken makine ve otomotiv sanayii için oldukça önemli bir meslektir. Bölüm mezunları; imalat sanayii makine ve otomotiv sanayiine yönelik çalışmalarda bulunan kuruluşların fabrika ve atölyelerinde çalışabilirler. Meslekte işsiz kalma riski oldukça düşüktür. Mesleki eğitimini tamamlayanlar, eğitimde aldıkları bilgilere dayanarak alternatif iş alanı olarak, makine ressamlığı, makine kalıpçılığı, torna ve tesviyecilik, plastik modelcilik, ağaç modelciliği, metal modelciliği gibi alanlarda çalışma imkânına da sahiptirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Makine Modelciliği mesleğinin eğitimi endüstri meslek liseleri ve mesleki eğitim merkezlerinin “Model bölümü”nde verilmekte iken yeni uygulamaya göre meslek liseleri, Anadolu meslek liseleri ve Anadolu teknik liselerinde Makine Teknolojisi alanı Bilgisayar Destekli Endüstriyel Modelleme dalında, meslek eğitim merkezlerinde Makine Teknolojisi alanı Endüstriyel Modelleme dalında verilmektedir. Ayrıca yaygın meslekî ve teknik eğitim programları yoluyla da bu alan/dalda eğitim almak isteyenlere örgün eğitime denk mesleki eğitim verilebilmektedir
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Meslek liselerine girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak,Anadolu meslek ve Anadolu teknik liselerine girebilmek için ise ilköğretim okullarının 6–7–8. sınıflarında yapılacak olan “Seviye Belirleme Sınavlarının” (SBS) sonucuna, yılsonu ders ortalamaları ile belirlenen “Yıl Sonu Başarı Puanının
(YBP) eklenmesi ile elde edilecek olan yeterli Genel Ortaöğretim Yerleştirme Puanına (G-OYP) sahip olmak gerekmektedir Ortaöğretim kurumlarında; ders yılı sonunda veya ortalama yükseltme sınavları
sonucuna göre 10 uncu sınıfa geçen ve teknik liseye geçiş şartlarını taşıyanlar teknik lise programlarına geçiş için başvurabilir. Teknik lise programına geçmek isteyen öğrencilerden gerekli koşulları taşıyanların başvuru formları, kurum müdürlüğünce onaylanarak ders kesiminden ortalama yükseltme sınavlarının bitimini izleyen beş iş günü içinde öğrencilere verilir. Teknik lise ve doğrudan alana kayıt yapılan programlar dışındaki mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında; 10 uncu sınıfa geçen öğrenciler, alan seçimi için ders kesiminden itibaren ortalama yükseltme ve sorumluluk sınavlarının bitimini izleyen onuncu iş günü çalışma saati bitimine kadar öğrenim görmek istediği meslek alanının bulunduğu kurum müdürlüğüne başvururlar.
Başvuru süresi sonunda öğrenciler, Alana Yöneltme Tavsiye Formu ve Öğrenci Tercihlerini Değerlendirme ve Yerleştirme Formu kullanılarak belirlenen alana yerleştirme puanı esas olmak üzere tercih ettikleri alanlara göre sıralanırlar. Alana yerleştirmede, ilgili alanın kontenjanı göz önünde bulundurulur. Bu puanlara göre yapılacak sıralama ile kontenjan kadar öğrencinin asıl ve yedek olmak üzere listeleri düzenlenir. Alana geçiş yapacak öğrencilerin kayıt-kabulleri, ağustos ayının üçüncü haftasında başlayıp ay sonuna kadar bitirilecek şekilde planlanır ve yıllık çalışma takviminde gösterilir,Çıraklık eğitimine başlayabilmek için ise, en az ilköğretim okulu mezunu olmak, 14 yaşını doldurmuş olmak, Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak, eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir
EĞİTİM SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Meslek liselerinde eğitim süresi 4 yıldır. 9. sınıfta genel kültür derslerinin yanı sıra tanıtım ve yönlendirme dersi de ilave edilmiştir. Meslek eğitim merkezlerinde eğitim süresi 3 yıldır. Öğrencilere, plastik modelciliği, metal modelciliği ve ağaç modelciliğine ilişkin bilgi, beceri ve iş alışkanlıkları kazandırılmaktadır. Eğitim süresince branşlaşmaya gidilmemekte, söz konusu uzmanlık dalları, çalışma hayatında belirginleşmektedir.
MESLEKTE İLERLEME
Mesleki eğitim merkezlerinde kalfalık belgesini alanlar, Milli Eğitim Bakanlığı’nın mesleklerin özelliklerine göre belirlediği sürelerde ustalık eğitimi kurslarına devam edip, başarılı olmaları durumunda ustalık belgesini alırlar.Ayrıca, en az üç yıl süreli mesleki ve teknik orta öğretim kurumlarından diploma almış veya çıraklık eğitimini başarı ile bitirmiş ve Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenen süre kadar mesleğinde çalışmış ya da en az beş yıl kalfa olarak çalıştığını belgelemek şartı ile ustalık sınavına doğrudan katılarak, başarı göstermeleri durumunda ustalık belgesini alırlar. Ustalık belgesini kendi işyerlerini açabilirler. Kendi işyerini kuranlar girişimci olarak da ilerleme kaydedebilirler.Ustalık belgesine sahip olanlar Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de mesleki eğitim merkezlerinde düzenlenen İş Pedagojisi kursuna katılıp, başarılı olmaları
durumda Usta Öğreticilik belgesine sahip olurlar.Daha önceki yıllarda meslek liselerinin “Model / Modelcilik/Makine Model” bölümlerinden mezun olanlar ile şu anki uygulamaya göre Makine Teknolojisi alanı Bilgisayar Destekli Endüstriyel Modelleme dalından mezun olanlar istedikleri takdirde, Bilgisayar Destekli Teknik Çizim, Makine-Resim-Konstrüksiyon, Makine, Otomotiv ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.
Ayrıca meslek liselerinin makine model, model/modelcilik bölümü mezunları
ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girip başarılı olmaları ve Talaşlı Üretim Öğretmenliği lisans programını, Makine Teknolojisi alanı mezunları ise Kalıpçılık Öğretmenliği, Makine Resmi ve Konstrüksiyonu Öğretmenliği, Mekatronik Öğretmenliği, Otomotiv Öğretmenliği ve Talaşlı
Üretim Öğretmenliği lisans programlarını tercih etmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
3308 sayılı Meslek Eğitimi Kanunu" gereğince, işletmelerde uygulamalı eğitim gören öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin %30\'undan az olmamak üzere bir ücret ödenmektedir. Döner sermayesi olan Endüstri Meslek Liselerinin okul atölyelerinde uygulamalı olarak eğitim gören öğrencilere "işçi hakkı" olarak bir ödenek sağlanmaktadır. Eğitim gören adayların hastalık, iş kazası ve meslek hastalıklarına karşı sigorta edilir, İşletmelerin sağladığı diğer sosyal imkânlardan faydalanırlar. Meslek eğitimlerini tamamlayıp ilk defa işe başlayanlar asgari ücretin yaklaşık 2 katı ücret almaktadırlar. Meslekte deneyim arttıkça ve işletmenin büyüklüğüne göre ücrette 2–3 kat artış alabilmektedir.
Model oluşturmak üzere döküm yolu ile elde edilmesi gereken makine parçalarının, kalıplama tekniklerine ve döküm esaslarına uygun olarak ağaç, plastik veya metal malzemelerden benzerlerini yapan kişidir.
GÖREVLER
- Yapılması istenen makine parçasının teknik ve yapısal özelliklerini gösteren resimlerini çizer veya çizilmiş resmi okur,
- Modelde kullanılacak malzemenin cinsini ve miktarını saptar,
- Teknik resim ölçülerine ve kalıplama tekniğine göre bir veya birkaç parçadan oluşan modeli yapar,
- Tamamlanan modelin eğe, freze, torna vb. tesviye aletleriyle düzeltme ve temizleme işlemlerini yapar,
- Zımpara, macun, boya ve vernikleme işlemlerini de yaparak modelin dış etkenlere karşı korunmasını gerçekleştirir,
- Ölçü aletleriyle iş parçasının istenen niteliklere sahip olup olmadığını kontrol eder.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Ağaç, demir, çelik, döküm metalleri, plastik türleri, bal mumu, alçı, polyester vb.
- Ağaç ve metal işleme alet ve makineleri,
- Freze vb.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Bilgisayar Destekli Endüstriyel Modellemeci/ Modelci (Makine Modelcisi) olmak isteyenlerin;
- Şekiller arasındaki ilişkiyi görebilen,
- Bir cismi üç boyutlu olarak göz önünde canlandırabilen,
- El ve parmaklarını ustalıkla, göz ve ellerini eşgüdümlü olarak kullanabilen,
- Ayrıntıyı algılayabilen,
- Dikkatli, sabırlı kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Bilgisayar Destekli Endüstriyel Modellemeciler/ Modelci (Makine Modelcisi) atölye ortamında çalışmaktadırlar. Çalışma ortamı genellikle sıcak, gürültülü, tozlu, kuru, kokulu ve havasızdır. İşlemlerini ayakta sürdürürler. Dikkat edilmediği takdirde elektrik çarpması, el ve parmak kesilmeleri vb. kazalara söz konusu olabilmektedir. Suni malzemeler (plastik, polyester, strafor) ile çalışırken çıkan zehirli gaz ve toza
maruz kalınabilmektedir. Üst yüzey işlemleri esnasında (ağaç, metal, suni malzemelerden) çıkan tozlar zarar verebilmektedir. İş tek başına olduğu kadar diğer meslek mensupları ile de (tesviyeci, dökümcü vb.) işbirliği içerisinde çalışmayı gerektirir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Bilgisayar Destekli Endüstriyel Modellemeci /Modelci (Makine Modelcisi) iş bulma olanağı oldukça yüksektir. Günümüzde seri üretimi gereken makine ve otomotiv sanayii için oldukça önemli bir meslektir. Bölüm mezunları; imalat sanayii makine ve otomotiv sanayiine yönelik çalışmalarda bulunan kuruluşların fabrika ve atölyelerinde çalışabilirler. Meslekte işsiz kalma riski oldukça düşüktür. Mesleki eğitimini tamamlayanlar, eğitimde aldıkları bilgilere dayanarak alternatif iş alanı olarak, makine ressamlığı, makine kalıpçılığı, torna ve tesviyecilik, plastik modelcilik, ağaç modelciliği, metal modelciliği gibi alanlarda çalışma imkânına da sahiptirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Makine Modelciliği mesleğinin eğitimi endüstri meslek liseleri ve mesleki eğitim merkezlerinin “Model bölümü”nde verilmekte iken yeni uygulamaya göre meslek liseleri, Anadolu meslek liseleri ve Anadolu teknik liselerinde Makine Teknolojisi alanı Bilgisayar Destekli Endüstriyel Modelleme dalında, meslek eğitim merkezlerinde Makine Teknolojisi alanı Endüstriyel Modelleme dalında verilmektedir. Ayrıca yaygın meslekî ve teknik eğitim programları yoluyla da bu alan/dalda eğitim almak isteyenlere örgün eğitime denk mesleki eğitim verilebilmektedir
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Meslek liselerine girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak,Anadolu meslek ve Anadolu teknik liselerine girebilmek için ise ilköğretim okullarının 6–7–8. sınıflarında yapılacak olan “Seviye Belirleme Sınavlarının” (SBS) sonucuna, yılsonu ders ortalamaları ile belirlenen “Yıl Sonu Başarı Puanının
(YBP) eklenmesi ile elde edilecek olan yeterli Genel Ortaöğretim Yerleştirme Puanına (G-OYP) sahip olmak gerekmektedir Ortaöğretim kurumlarında; ders yılı sonunda veya ortalama yükseltme sınavları
sonucuna göre 10 uncu sınıfa geçen ve teknik liseye geçiş şartlarını taşıyanlar teknik lise programlarına geçiş için başvurabilir. Teknik lise programına geçmek isteyen öğrencilerden gerekli koşulları taşıyanların başvuru formları, kurum müdürlüğünce onaylanarak ders kesiminden ortalama yükseltme sınavlarının bitimini izleyen beş iş günü içinde öğrencilere verilir. Teknik lise ve doğrudan alana kayıt yapılan programlar dışındaki mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında; 10 uncu sınıfa geçen öğrenciler, alan seçimi için ders kesiminden itibaren ortalama yükseltme ve sorumluluk sınavlarının bitimini izleyen onuncu iş günü çalışma saati bitimine kadar öğrenim görmek istediği meslek alanının bulunduğu kurum müdürlüğüne başvururlar.
Başvuru süresi sonunda öğrenciler, Alana Yöneltme Tavsiye Formu ve Öğrenci Tercihlerini Değerlendirme ve Yerleştirme Formu kullanılarak belirlenen alana yerleştirme puanı esas olmak üzere tercih ettikleri alanlara göre sıralanırlar. Alana yerleştirmede, ilgili alanın kontenjanı göz önünde bulundurulur. Bu puanlara göre yapılacak sıralama ile kontenjan kadar öğrencinin asıl ve yedek olmak üzere listeleri düzenlenir. Alana geçiş yapacak öğrencilerin kayıt-kabulleri, ağustos ayının üçüncü haftasında başlayıp ay sonuna kadar bitirilecek şekilde planlanır ve yıllık çalışma takviminde gösterilir,Çıraklık eğitimine başlayabilmek için ise, en az ilköğretim okulu mezunu olmak, 14 yaşını doldurmuş olmak, Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak, eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir
EĞİTİM SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Meslek liselerinde eğitim süresi 4 yıldır. 9. sınıfta genel kültür derslerinin yanı sıra tanıtım ve yönlendirme dersi de ilave edilmiştir. Meslek eğitim merkezlerinde eğitim süresi 3 yıldır. Öğrencilere, plastik modelciliği, metal modelciliği ve ağaç modelciliğine ilişkin bilgi, beceri ve iş alışkanlıkları kazandırılmaktadır. Eğitim süresince branşlaşmaya gidilmemekte, söz konusu uzmanlık dalları, çalışma hayatında belirginleşmektedir.
MESLEKTE İLERLEME
Mesleki eğitim merkezlerinde kalfalık belgesini alanlar, Milli Eğitim Bakanlığı’nın mesleklerin özelliklerine göre belirlediği sürelerde ustalık eğitimi kurslarına devam edip, başarılı olmaları durumunda ustalık belgesini alırlar.Ayrıca, en az üç yıl süreli mesleki ve teknik orta öğretim kurumlarından diploma almış veya çıraklık eğitimini başarı ile bitirmiş ve Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenen süre kadar mesleğinde çalışmış ya da en az beş yıl kalfa olarak çalıştığını belgelemek şartı ile ustalık sınavına doğrudan katılarak, başarı göstermeleri durumunda ustalık belgesini alırlar. Ustalık belgesini kendi işyerlerini açabilirler. Kendi işyerini kuranlar girişimci olarak da ilerleme kaydedebilirler.Ustalık belgesine sahip olanlar Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de mesleki eğitim merkezlerinde düzenlenen İş Pedagojisi kursuna katılıp, başarılı olmaları
durumda Usta Öğreticilik belgesine sahip olurlar.Daha önceki yıllarda meslek liselerinin “Model / Modelcilik/Makine Model” bölümlerinden mezun olanlar ile şu anki uygulamaya göre Makine Teknolojisi alanı Bilgisayar Destekli Endüstriyel Modelleme dalından mezun olanlar istedikleri takdirde, Bilgisayar Destekli Teknik Çizim, Makine-Resim-Konstrüksiyon, Makine, Otomotiv ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.
Ayrıca meslek liselerinin makine model, model/modelcilik bölümü mezunları
ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girip başarılı olmaları ve Talaşlı Üretim Öğretmenliği lisans programını, Makine Teknolojisi alanı mezunları ise Kalıpçılık Öğretmenliği, Makine Resmi ve Konstrüksiyonu Öğretmenliği, Mekatronik Öğretmenliği, Otomotiv Öğretmenliği ve Talaşlı
Üretim Öğretmenliği lisans programlarını tercih etmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
3308 sayılı Meslek Eğitimi Kanunu" gereğince, işletmelerde uygulamalı eğitim gören öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin %30\'undan az olmamak üzere bir ücret ödenmektedir. Döner sermayesi olan Endüstri Meslek Liselerinin okul atölyelerinde uygulamalı olarak eğitim gören öğrencilere "işçi hakkı" olarak bir ödenek sağlanmaktadır. Eğitim gören adayların hastalık, iş kazası ve meslek hastalıklarına karşı sigorta edilir, İşletmelerin sağladığı diğer sosyal imkânlardan faydalanırlar. Meslek eğitimlerini tamamlayıp ilk defa işe başlayanlar asgari ücretin yaklaşık 2 katı ücret almaktadırlar. Meslekte deneyim arttıkça ve işletmenin büyüklüğüne göre ücrette 2–3 kat artış alabilmektedir.
