Kaynama ve Buharlaşma nedir?
Arasındaki farklar nelerdir?
Kaynama nedir?
]Sıvı içinde kabarcıklar oluşmasıyla başlayan, sıvı evreden gaz evreye (buhar) geçiş olayı. Sıvının dibinde oluşan kabarcıklar yükselerek sıvı yüzeyini terk ederler. Isıtılan bir sıvı, ısının uygulandığı noktada molekülsel faaliyetini artırır. Normal olarak sıvı içinde bir miktar mikroskopik hava kabarcıkları bulunduğundan sıvı molekülleri bu kabarcıklar içine geçerek bir buhar basıncı oluşturmaya başlar. Bu kabarcıklar içindeki buhar doymuş buhar hâline geldiğinde basınçları, başlangıçtaki mikroskopik büyüklükten çıkarak gözle görünür kabarcıklar hâline gelmelerine yol açar. Sıvının kaldırma kuvveti kabarcıkların yukarı doğru çıkmasını sağlayarak sıvı yüzeyini terk etmelerine neden olur.
BUHARLAŞMA: Herhangi bir sıcaklıkta , yüzeyde olan sıvı
moleküllerinden ,kinetik enerjisi yüksek olan tanecikler, tanecikler
arası çekim kuvvetini yenerek sıvı halden gaz hale geçerler. Bu olaya
buharlaşma denir. Buharlaşma sırasında geride kalan sıvı
moleküllerinin ortalama kinetik enerjisi azaldığı için, çevreden ısı
alarak enerjisini yükseltir.Buharlaşma olayı bu şekilde devam eder.
Buharlaşma Nasıl Olur?
Kaynama sırasında gaz haline geçen sıvı molekülleri (gaz kabarcığı)
basıncını düşürerek yüzeye çıkmaya çalışır.Sıvı yüzeyinden ayrılan
kabarcığın basıncı dış basınca (açık hava basıncı) eşit olur. Açık
hava basıncı değiştikçe sıvının kaynama sıcaklığı değişir. Deniz
seviyesinden yukarılara çıkıldıkça açık hava basıncı düşer, sıvının
kaynama sıcaklığı azalır.
BUHARLAŞMA HIZI:
Birim zamanda sıvı yüzeyinden ayrılarak , sıvı halden buhar haline geçen tanecik sayısıdır.
Buharlaşma hızı ;
sıcaklık artıkça,
sıvı yüzeyinin alanı artıkça ve
sıvı tanecikleri arasındaki çekim kuvveti azaldıkça, artar.
BUHARLAŞMA İLE KAYNAMA ARASINDAKİ FARKLAR
*Buharlaşma her sıcaklıkta olur , kaynama belirli sıcaklıkta belirli basınçtadır.
*Buharlaşma yüzeyseldir , kaynama sıvının her noktasında olur.
*Sıcaklık artıkça buharlaşma hızı artar , kaynama sırasında buharlaşma hızı maksimum olur.
Buharlaşma hem açık kaplarda hem de kapalı kaplarda olur.Açık kaplarda
buharlaşma sıvı tamamen bitinceye kadar devam ederken , kapalı
kaplarda sıcaklıkta sabitse bir süre sonra yoğunlaşma da başlar, çünkü
buhar haline geçen moleküller birbirleriyle çarpışırken enerji
alışverişinde bulunurlar. Enerjisi azalan molekül tekrar sıvı hale
dönüşür.Bu olaya yoğunlaşma denir.
Buharlaşan molekül sayısı ile yoğunlaşan molekül sayısı birbirine eşit
olunca dinamik bir denge kurulur.Bu denge sırasında buhar
moleküllerinin sayısı değişmediği için buharın yaptığı basınç da
değişmez. Bu basınca , sıvının o sıcaklıktaki denge buhar basıncı yada
kısaca buhar basıncı denir.
BUHAR BASINCI
1. Sıcaklık arttıkça artar.
2. Moleküller arası çekim kuvveti arttıkça azalır.
3. Sıvıda çözünmüş katı madde oranı arttıkça azalır.
Dikkat: Sıvıların buhar basınçları sıvının miktarına ve sıvının yüzey
alanına ve buharın hacmine bağlı değildir.
*Molekülleri arasındaki çekim kuvveti zayıf olan sıvının buharlaşması
kolay olduğu için buhar basıncı yüksektir.Buhar basınçları yüksek olan
sıvılar uçucudur.
* Aynı sıcaklıkta iken buhar basıncı yüksek olan (uçucu) sıvının
kaynama sıcaklığı düşüktür.
