Edremitli_Cafer
Üye
Büyük Selçuklu Devleti’nin kuruluşu 1040 Dandanakan Savaşı ile başlasa da, kaynaklarda bu devletin kuruluşunun daha öncelere dayandığı geçmektedir. Büyük Selçuklu Devleti’nin kökeni Oğuzlara dayanmaktadır. Oğuzlar; Türkiye, Azerbaycan, İran, Irak ve Türkmenlerin atalarıdır. Oğuz kelimesi ilk olarak Yenisey yazıtlarında geçmiş, aynı zamanda Orhun kitabelerinde de çokça Oğuz kelimesinin geçtiği görülmektedir. Türklerin en kalabalık boyu olan Oğuzlar, kuruldukları ilk dönemlerde Göktürkler’in daha sonra Çin ve Uygurların hakimiyeti altında yaşamışlardır. İlk zamanlarda Oğuzların bir kısmı Kuzey Karadeniz üzerinden Balkanlara göç etmiş, oradaki Macarlar ile birlikte yaşamaya başlayıp asimile olmuşlardır.
Geride kalan Oğuzlar ise; Büyük Selçuklu Devleti, Anadolu (Türkiye) Selçuklu Devleti, Harezmşahlar, Karakoyunlar, Akkoyunlar, Anadolu Beylikleri, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuryeti devletlerini kurmuşlardır.
Oğuzların iki kolu vardır, Bozoklar ve Üçoklar. Bozoklar; Kayı, Bayat, Alkaevlii, Karaevli, Yazır, Döğer, Dodurga, Yaparlı, Avşar, Kızık , Beğdili ve Karkın gibi boylardan oluşmaktadır. Üçoklar ise; Bayındır, Beçene, Çavuldur, Çepni, Salur, Alayuntlu, Eymür, Yüreğir, Iğdır, Yıva , Büğdüz ve Kınık boylarından oluşmaktadır.
Selçuklular; Oğuzların Üçok kolunun, Kınık Boyu’na mensuptur. Selçuklu Devleti’nin kurucusu Selçuk Bey’in babası Dukak Bey, Oğuz Yabgu Devleti’nin önemli devlet memurudur. Dukak Bey vefat edince yerine oğlu Selçuk Bey (17-18 yaşlarında) geçer. Devletin subaşı (ordu kumandanı) olarak hizmet eder. Yabgu ile ters düşünce Kınık Boyu ile beraber Cend şehrine gelir ve Büyük Selçuklu Devleti’nin temelini atar. Kaynaklarda Tuğrul ve Çağrı Beyler döneminde bu devletin temelinin atıldığı geçse de aslında Selçuk Bey döneminde atılmıştır. 1040 Dandanakan savaşı ile de tam bağımsız bir devlet konumuna geçer.
Dukak Bey’in çocukları hakkında kaynaklarda yalnızca Selçuk Bey geçmektedir. Selçuk Bey’in ise; Arslan (İsrail), Mikail, Musa, Yusuf ve Yunus adında beş oğlu vardır. Selçuk Bey’den sonra ise Mikail’in oğulları Çağrı ve Tuğrul Beyler amcaları Musa Yabgu ile birlikte devleti yönettiler. Arslan’ın soyundan Kutalmış ve Anadolu Selçuklu Devleti’nin kurucusu Süleyman Şah gelir. Çağrı Bey’in ise Alparslan ve Kavurd adında iki oğlu vardır. Alparslanın ise; Melikşah, Tutuş ve Tekiş adında 3 oğlu vardır. Melikşah’ın ise Berkyaruk, Sencer, Mahmud ve Muhammed Tapar adında dört oğlu vardır. Berkyaruk’un ise 2. Melikşah adında bir oğlu, Muhammed Tapar’ın 2.Mahmud, Mesud, Süleyman, 2.Tuğrul adında 4 oğlu vardır. Selçuklu şeceresi Anadolu Selçuklu Devleti’ne ulaştığından dolu, kalabalık bir soy yapısına sahiptirler.
Her devlette olduğu gibi Selçuklularda da Hatunların önemli yeri vardır. Bunlar; Seyyide Fatıma El- Betül Hatun (Tuğrul), Altuncan Hatun (Tuğrul), Türkan Hatun ( Melikşah), Mah Melek Hatun (Melikşah’ın kızı), Zübeyde Hatun (Melikşah), Seferiyye Hatun (Melikşah). Büyük Selçuklu Devleti İslam’ın koruyuculuğunu üstlenip hemde Anadolu’nun kapısını Türklere açmışlardır.
KAYNAK: Mehmet Altay KÖYMEN, Selçuklu Devri Türk Tarihi
Geride kalan Oğuzlar ise; Büyük Selçuklu Devleti, Anadolu (Türkiye) Selçuklu Devleti, Harezmşahlar, Karakoyunlar, Akkoyunlar, Anadolu Beylikleri, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuryeti devletlerini kurmuşlardır.
Oğuzların iki kolu vardır, Bozoklar ve Üçoklar. Bozoklar; Kayı, Bayat, Alkaevlii, Karaevli, Yazır, Döğer, Dodurga, Yaparlı, Avşar, Kızık , Beğdili ve Karkın gibi boylardan oluşmaktadır. Üçoklar ise; Bayındır, Beçene, Çavuldur, Çepni, Salur, Alayuntlu, Eymür, Yüreğir, Iğdır, Yıva , Büğdüz ve Kınık boylarından oluşmaktadır.
Selçuklular; Oğuzların Üçok kolunun, Kınık Boyu’na mensuptur. Selçuklu Devleti’nin kurucusu Selçuk Bey’in babası Dukak Bey, Oğuz Yabgu Devleti’nin önemli devlet memurudur. Dukak Bey vefat edince yerine oğlu Selçuk Bey (17-18 yaşlarında) geçer. Devletin subaşı (ordu kumandanı) olarak hizmet eder. Yabgu ile ters düşünce Kınık Boyu ile beraber Cend şehrine gelir ve Büyük Selçuklu Devleti’nin temelini atar. Kaynaklarda Tuğrul ve Çağrı Beyler döneminde bu devletin temelinin atıldığı geçse de aslında Selçuk Bey döneminde atılmıştır. 1040 Dandanakan savaşı ile de tam bağımsız bir devlet konumuna geçer.
Dukak Bey’in çocukları hakkında kaynaklarda yalnızca Selçuk Bey geçmektedir. Selçuk Bey’in ise; Arslan (İsrail), Mikail, Musa, Yusuf ve Yunus adında beş oğlu vardır. Selçuk Bey’den sonra ise Mikail’in oğulları Çağrı ve Tuğrul Beyler amcaları Musa Yabgu ile birlikte devleti yönettiler. Arslan’ın soyundan Kutalmış ve Anadolu Selçuklu Devleti’nin kurucusu Süleyman Şah gelir. Çağrı Bey’in ise Alparslan ve Kavurd adında iki oğlu vardır. Alparslanın ise; Melikşah, Tutuş ve Tekiş adında 3 oğlu vardır. Melikşah’ın ise Berkyaruk, Sencer, Mahmud ve Muhammed Tapar adında dört oğlu vardır. Berkyaruk’un ise 2. Melikşah adında bir oğlu, Muhammed Tapar’ın 2.Mahmud, Mesud, Süleyman, 2.Tuğrul adında 4 oğlu vardır. Selçuklu şeceresi Anadolu Selçuklu Devleti’ne ulaştığından dolu, kalabalık bir soy yapısına sahiptirler.
Her devlette olduğu gibi Selçuklularda da Hatunların önemli yeri vardır. Bunlar; Seyyide Fatıma El- Betül Hatun (Tuğrul), Altuncan Hatun (Tuğrul), Türkan Hatun ( Melikşah), Mah Melek Hatun (Melikşah’ın kızı), Zübeyde Hatun (Melikşah), Seferiyye Hatun (Melikşah). Büyük Selçuklu Devleti İslam’ın koruyuculuğunu üstlenip hemde Anadolu’nun kapısını Türklere açmışlardır.
KAYNAK: Mehmet Altay KÖYMEN, Selçuklu Devri Türk Tarihi
