Carlo Lorenzini (d. 24 Kasım 1826, Floransa - ö. 26 Ekim 1890, Floransa)
İtalyan gazeteci ve yazardır. Pinokyo romanının yazarı olarak ve genellikle Collodi takma adıyla bilinir.
Carlo Lorenzini, yoksul bir ailenin çocuğu olarak Floransa'da dünyaya geldi. Gençliğinde ilahiyat okulunda okudu, ama Avusturya'ya karşı sürdürülen mücadelede Risorgimento (Yeniden Yükseliş) hareketini desteklemek için gazeteciliğe başladı. Ünlü takma adı Collodi, annesinin doğduğu yerin adıdır. Başlangıçta bu adı 1848’de kendi kurduğu mizah dergisi Il Lampione’deki (Sokak Lambası) yazılarını imzalamak için kullanmıştı. Dergi kurulduktan birkaç ay sonra sansür dairesi tarafından kapatıldı; ama Collodi yılmayarak 1853’de La scaramuccia (Didişme) adlı yeni bir dergi kurdu. 1859’da kadar gazeteciliği sürdürdü, sonra Giuseppe Garibaldi’nin özgürlük mücadelesi veren kuvvetlerine katıldı. 1861'de İtalya Krallığı kurulunca, gazeteciliği ve silahlı eylemleri bırakarak şehri Floransa'ya geri döndü ve resmi görevler üstlendi: Önce sansür dairesinde çalıştı (onun gibi sansürden olumsuz etkilenmiş birisi için ilginç bir seçimdi bu), sonra valilikte görev aldı. Edebiyat çalışmalarına hiç ara vermemiş olmasına karşın, 1875’e kadar dikkat çekici bir başarı sağlayamadı. 1875’de, Floransalı bir yayınevi için Perrault’nun masallarını İtalyancaya çevirdi. Bu çeviri çalışması, çocuk edebiyatının büyülü dünyasını daha yakından tanımasını sağladı ve onu derinden etkiledi. Perrault çevirileriyle başlayan çalışmalarının doruk noktasını Pinocchio (Pinokyo) oluşturacaktı.
Yapıtlarından Giannettino 1876'da, Minuzzolo 1878'de yayımlandı. Pinocchio'nun (Pinokyo 1944, 1991) ilk bölümleri 1880'de Giornale deli bambini adlı çocuk dergisinde çıktı ve çok beğenildi.
Collodi, masalın sağladığı sonsuz anlatı olanaklarını yakından tanıyınca, mizacına en uygun yazınsal biçimi bulmuş oldu; bu, uzun süre devam edcek olan verimli yazarlık döneminin, çocuk kitapları yazarlığının başlangıcı oldu. 1876-1890 yılları arasında Giannettino’yu yayımladı. Bu yedi ciltlik yapıt, öğretici hikâyeler içerir. Bu arada, 1883’ten itibaren Il Giornale dei bambini’nin yayın yönetmenliğini üstlendi. Ama bu arada bir başka dergide Pinokyo’yu bölüm bölüm yayımlıyordu. Bu eserinin edineceği ün, öteki bütün çalışmalarını gölgede bırakacaktı. Aslında, Collodi yorulmak bilmez bir kalem ustasıydı ve Pinocchio’nun yanı sıra birçok kitap yazmıştı. Bu eserleri arasında şunları sayabiliriz: Occhi e nasi (1811; Gözler ve Burunlar), Storie allegre (1887; Neşeli Öyküler) ve ölümünden sonra yayımlanan Note gaie (1892; Neşeli Notlar) ile Divagazioni critico-umoristiche (Eleştirel-Mizahi Konu Dışına Çıkmalar). Collodi 26 Ekim 1890’da aniden öldü.
Pinokyo, Türkçeye pek çok kez çevrilmiştir. Günümüzde de, yeni çevirileri ve baskıları çıkmaya devam etmektedir. Aşağıdaki liste, bu ilginin nasıl aralıksız sürdüğü konusunda bir fikir verebilir.
Le avventure di Pinocchio (1880)..
Pinokyo Bir Kuklanın Hikâyesi, çev. Ragıp Önel (Ankara:, 1944).
Pinokyo, çev. Muzaffer Reşit (İstanbul: Varlık, 1953).
Pinokyo, çev. Necmettin Arıkan (İstanbul: Rafet Zaimler, 1955).
Pinokyo, çev. Nurcihan Kesim (İstanbul: İyigün, 1958).
Pinokyo Tahta Çocuk, çev. Seyfettin Orhan Çağdaş (İstanbul: Kitap Yayma, 1961).
Pinokyo, çev. Yaşar Nabi Nayır (İstanbul: Varlık, 1962).
Pinokyo, çev. Bülent Bekdik (İstanbul: Doğan Kardeş, 1968).
Pinokyo, çev. Egemen Berköz (İstanbul: Milliyet, 1975).
Pinokyo, çev. Vahe Dilaçar (İstanbul: Dilek, 1975).
Pinokyo, çev. Babil Çeçen (İstanbul: Orgün, 1983).
Pinokyo, çev. Nihal Yeğinobalı (İstanbul: Sosyal, 1985).
Pinokyo, çev. Gönül Suveren (İstanbul: Altın Kitaplar
Pinokyo, çev. Ülkü Tamer (İstanbul: Remzi, Mayıs 1997).
Pinokyo, çev. Melda İmirgi (İstanbul: İthaki, 2002).
Pipì lo scimmiotto rosa (1887).
Küçük Pembe Maymun, çev. Ülkü Tamer (İstanbul: Varlık, 1964).
İtalyan gazeteci ve yazardır. Pinokyo romanının yazarı olarak ve genellikle Collodi takma adıyla bilinir.
Carlo Lorenzini, yoksul bir ailenin çocuğu olarak Floransa'da dünyaya geldi. Gençliğinde ilahiyat okulunda okudu, ama Avusturya'ya karşı sürdürülen mücadelede Risorgimento (Yeniden Yükseliş) hareketini desteklemek için gazeteciliğe başladı. Ünlü takma adı Collodi, annesinin doğduğu yerin adıdır. Başlangıçta bu adı 1848’de kendi kurduğu mizah dergisi Il Lampione’deki (Sokak Lambası) yazılarını imzalamak için kullanmıştı. Dergi kurulduktan birkaç ay sonra sansür dairesi tarafından kapatıldı; ama Collodi yılmayarak 1853’de La scaramuccia (Didişme) adlı yeni bir dergi kurdu. 1859’da kadar gazeteciliği sürdürdü, sonra Giuseppe Garibaldi’nin özgürlük mücadelesi veren kuvvetlerine katıldı. 1861'de İtalya Krallığı kurulunca, gazeteciliği ve silahlı eylemleri bırakarak şehri Floransa'ya geri döndü ve resmi görevler üstlendi: Önce sansür dairesinde çalıştı (onun gibi sansürden olumsuz etkilenmiş birisi için ilginç bir seçimdi bu), sonra valilikte görev aldı. Edebiyat çalışmalarına hiç ara vermemiş olmasına karşın, 1875’e kadar dikkat çekici bir başarı sağlayamadı. 1875’de, Floransalı bir yayınevi için Perrault’nun masallarını İtalyancaya çevirdi. Bu çeviri çalışması, çocuk edebiyatının büyülü dünyasını daha yakından tanımasını sağladı ve onu derinden etkiledi. Perrault çevirileriyle başlayan çalışmalarının doruk noktasını Pinocchio (Pinokyo) oluşturacaktı.
Yapıtlarından Giannettino 1876'da, Minuzzolo 1878'de yayımlandı. Pinocchio'nun (Pinokyo 1944, 1991) ilk bölümleri 1880'de Giornale deli bambini adlı çocuk dergisinde çıktı ve çok beğenildi.
Collodi, masalın sağladığı sonsuz anlatı olanaklarını yakından tanıyınca, mizacına en uygun yazınsal biçimi bulmuş oldu; bu, uzun süre devam edcek olan verimli yazarlık döneminin, çocuk kitapları yazarlığının başlangıcı oldu. 1876-1890 yılları arasında Giannettino’yu yayımladı. Bu yedi ciltlik yapıt, öğretici hikâyeler içerir. Bu arada, 1883’ten itibaren Il Giornale dei bambini’nin yayın yönetmenliğini üstlendi. Ama bu arada bir başka dergide Pinokyo’yu bölüm bölüm yayımlıyordu. Bu eserinin edineceği ün, öteki bütün çalışmalarını gölgede bırakacaktı. Aslında, Collodi yorulmak bilmez bir kalem ustasıydı ve Pinocchio’nun yanı sıra birçok kitap yazmıştı. Bu eserleri arasında şunları sayabiliriz: Occhi e nasi (1811; Gözler ve Burunlar), Storie allegre (1887; Neşeli Öyküler) ve ölümünden sonra yayımlanan Note gaie (1892; Neşeli Notlar) ile Divagazioni critico-umoristiche (Eleştirel-Mizahi Konu Dışına Çıkmalar). Collodi 26 Ekim 1890’da aniden öldü.
Pinokyo, Türkçeye pek çok kez çevrilmiştir. Günümüzde de, yeni çevirileri ve baskıları çıkmaya devam etmektedir. Aşağıdaki liste, bu ilginin nasıl aralıksız sürdüğü konusunda bir fikir verebilir.
Le avventure di Pinocchio (1880)..
Pinokyo Bir Kuklanın Hikâyesi, çev. Ragıp Önel (Ankara:, 1944).
Pinokyo, çev. Muzaffer Reşit (İstanbul: Varlık, 1953).
Pinokyo, çev. Necmettin Arıkan (İstanbul: Rafet Zaimler, 1955).
Pinokyo, çev. Nurcihan Kesim (İstanbul: İyigün, 1958).
Pinokyo Tahta Çocuk, çev. Seyfettin Orhan Çağdaş (İstanbul: Kitap Yayma, 1961).
Pinokyo, çev. Yaşar Nabi Nayır (İstanbul: Varlık, 1962).
Pinokyo, çev. Bülent Bekdik (İstanbul: Doğan Kardeş, 1968).
Pinokyo, çev. Egemen Berköz (İstanbul: Milliyet, 1975).
Pinokyo, çev. Vahe Dilaçar (İstanbul: Dilek, 1975).
Pinokyo, çev. Babil Çeçen (İstanbul: Orgün, 1983).
Pinokyo, çev. Nihal Yeğinobalı (İstanbul: Sosyal, 1985).
Pinokyo, çev. Gönül Suveren (İstanbul: Altın Kitaplar
Pinokyo, çev. Ülkü Tamer (İstanbul: Remzi, Mayıs 1997).
Pinokyo, çev. Melda İmirgi (İstanbul: İthaki, 2002).
Pipì lo scimmiotto rosa (1887).
Küçük Pembe Maymun, çev. Ülkü Tamer (İstanbul: Varlık, 1964).
