Cicim Dokuma- Cicim Zilli Nedir
Cicim ve zilli kelimelerini ilk duyduğumuzda bize gerçekte kullanıldığı yerler ile alakası olmayan anlamlar çağrıştırır. Cicim kelimesini sevdiğimiz insanlara içten hitap ettiğimizde, zilli kelimesini de hoş tavırları olan, biraz işveli biraz nazlı birazda albenisi olan kişiler için kullanırız.
Cicim ve zilli yada teknik söylenişi ile sili, kültürümüzde yüzyıllardır var olan kilimlerimizin, çadırların, sofra bezlerinin, yastıkların ve namazlağların içinde geçen düğüm atma şeklinin isimleridir. Bu tanımların verilişinin kökleri pek bilinmemekle birlikte ortaya çıkan motifler, doğayı, insanı ve yaşamı yorumlayış biçimimizi anlatmaktadır. Dokumacılığın yapıldığı her ilde faklılıklar gözetmektedir. Ancak, hala Yörüklerin konar göçer yaşadıkları veya tamamen yerleşik hayata geçtikleri bölgelerde en belirgin motifleri bulunmaktadır.
Cicim motifleri, dokumaya ayrı bir işleme yapılmış havası katarken, zilli dokuma daha çok günlük ağır işlerde kullanılan dokumalara uygun olarak biraz daha kabadır. İşte bu iki dokuma türünü size anlatmamızdaki en önemli neden, hem günlük hayatta kullandığımız kelimelerin gerçekte kullanıldıkları anlamlarını bir nebze olsa anlatabilmek hem de, kültürümüzdeki zarifliklerin ve gündelik yaşantımızın dokumalara nasıl döküldüğü hakkında fikir aktarmak istememizdendir.
Cicim Dokuma
Çözgü, atkı iplikleri arasına renkli desen iplikleri atılarak sıkıştırılmak suretiyle meydana getirilen dokuma türüdür.Cicim tersten yapılan dokumadır.Atkısı kıl olanları da oldukça yaygındır.Dokumanın yüzeyinde, sonradan iğne ile işlenmiş gibi kabarık desenler oluşturmaktadır.Cicim dokumacılığında desenler oluşturulurken atkı iplikleri ile desen iplikleri sıra takip etmektedir.Atkı ipliği atıldıktan sonra yapılacak desene göre, desen ipliği bir veya birden fazlı çözgü ipliği üzerinden atlatılarak desen oluşturulmaktadır.
Cicim dokumalarda, dokumanın yüzeyinde meydana getirilen desenler, ipliğin kalınlığına, inceliğine, serpme motifler halinde oluşuna göre değişik görünüm almaktadır.Cicim dokuma ile; heybe, sofra altı, gelin çuvalı, hurç, minder, divan örtüsü, tandır örtüsü, namazlağ, yaygı, yastık vb. yapılmaktadır.Cicim atkı yüzlü veya bezayağı tekniğiyle dokunmaktadır. Desen ipinin atılış şekline göre iki veya üç cicim çeşitleri görülmektedir.
Zilli (Sili) Dokuma
Her desen ipliği kendi desen alanında,enine üç üstten bir alttan atlayarak geçirilmektedir.Sıra tamamlandıktan sonra, bir veya birkaç atkı atılarak sıkıştırılmaktadır.Verev desenlerde üç üstten, bir alttan yapılan işlemler her sırada çözgü ipliği kaydırılarak devam ettirilmektedir.Bazen hem dik, hem de verev dokuma birlikte olduğu gibi cicim tekniği ile karışık olarak yapılanları da görülmektedir.
Kalın, kaba görünümlü zilinin çözgüsü genellikle kıldan hazırlanmaktadır.Yörük köylerinde hala dokunmakta olan zillilerin dokuma tekniğine her desen uygulanamadığından eski desenlerde değişiklik görülmektedir.Zili dokumalar, çeşitli çadır eşyası, ekin çuvalları, minder, yastık, yaygı gibi dokumalarda tercih edilmektedir.Dokuma özelliklerine göre; düz, çapraz, çerçeveli, damalı zili gibi çeşitleri bulunmaktadır.
