Cumhuriyetin ilanı Türkiye’de neleri değiştirdi?
29 Ekim’de Atatürk’ün cumhuriyeti ilan etmesiyle, Türk halkının yalnızca yönetim biçimi değişmedi, aynı zamanda hukuki ve sosyal anlamda ülkemizde büyük çaplı gelişmeler oldu. Bunların neler olduğunu teker teker alt başlıklar halinde inceleyebiliriz.Laik devlet anlayışının kazandırılması
1924 Anayasası’nın da kabul edilişiyle birlikte, Cumhuriyet’in getirdiği ilk yenilik kabul edilmiş oldu. 1928 yılında ise anayasadan, “Türkiye Devleti’nin dini İslam’dır” hükmü çıkarılarak din ve devlet işleri birbirinden ayrılmıştır. Böylece, laik devlet anlayışı Türkiye’ye kazandırılmıştır ve farklı dini inançlara sahip bütün vatandaşlar hukuki anlamda eşit konuma gelmiştir.Kıyafette modernleşme
Şapka ve Kıyafet kanunun ilan edilmesiyle birlikte, modern giyim tarzı halka tanıtılmıştır. 1925’te kabul edilen bu yasa, beraberinde mesleki kıyafetlerde bazı değişimleri sağlamıştır. Medeni olarak kabul edilen giyim tarzı çeşitli devlet dairelerine ve kamusal alanlara yansıdıktan sonra, halk tarafından da benimsenmiştir.Kadınlara seçme seçilme hakkının verilmesi
Cumhuriyetin kuruluş tarihi olan 1923 tarihinden tam 11 yıl sonra, halkın yönetilişinin tamamen halka bağlı olduğu ilkesine dayanarak Mustafa Kemal Atatürk, kadınlara da seçme ve seçilme hakkını vermiştir. Böylece Türk kadını, demokraside ilk kez söz sahibi olan kadınlar arasında olmuştur.Türkiye ekonomisinin gelişmesi
Bu dönemde, bütün dünyayı halihazırda etkilemiş olan Sanayi Devrimi de Atatürk sayesinde Türkiye’nin lehine çevrilmiştir. Bu anlamda birçok önemli hamle yapılmış ve Türkiye’yi canlandıracak fabrikalar kurulmuştur.Bu gelişmelerden birçoğu, Türkiye’nin ekonomisini kötü etkileyen savaş sonrasında halkın yaralarını sarmış ve Türkiye’nin kalkınmasına destek olmuştur. Bu sayede Türkiye’nin canlanan ekonomisini daha da verimli hale getirebilmek için Atatürk liderliğinde birçok banka ve ilk milli sigorta şirketi kurulmuştur.
Bunlara ek olarak, yabancıların yönetimindeki demiryollarının satın alınmasıyla Türkiye’deki demiryolları iki katına çıkmış ve toprak reformlarıyla tarım canlanmıştır.
Türkiye’nin modernleşmesi ve dünyayla bütünleşmesi
Her alanda görülen hukuki ve sosyal yetenekler aracılığıyla Türkiye’de ciddi bir modernleşme söz konusu olmuştur. Bu sayede Türkiye, dünya çapında takdir toplarken birçok gelişmiş ülkeye de örnek olmuştur. Buna göre, Türk insanına verilen haklar sayesinde daha medeni bir toplum haline gelerek başta muasır medeniyetler seviyesine geldiğimizi de belirtebiliriz.Bu maddeler, yalnızca “Cumhuriyet bayramı nedir?” sorusuna cevap vermiyor, aynı zamanda cumhuriyetin doğrudan veya dolaylı olarak hayatımıza kattığı şeyleri de gösteriyor. Cumhuriyet sonrasında yapılan yenilikler ve reformlar elbette bununla sınırlı değil. Aşağıdaki listede, cumhuriyet döneminde başlıca ne gibi yenilikler olduğunu görebilirsiniz.
- Saltanatın kaldırılması (1922)
- Hilafetin kaldırılması (1924)
- Öğretimin birleştirilmesi (1924)
- Medreselerin kapatılması (1924)
- Uluslarası takvim ve ölçü birimlerinin kabulü (1925)
- Harf devriminin kabulü (1928)
- Soyadı Kanunu (1934)
- Lakap ve unvanların kaldırılması (1934)
