ege dağ kuşağı
Ege Dağ Bölümü Ormanları
Ege dağ bölümü ormanları kızılçam ormanların bitiminden itibaren dağ çayırı bölümüne kadar sürer. Dağ kuşağının alt sınırı, Ege’nin kuzey kesiminde 400-500 metre dolaylarında iken güneye doğru 1000 metrenin üzerine kadar çıkar. Ayrı bir ortam oluşturan bu bölüme “Ege Orobiyomu” da denir. Dağ ormanları kapsamına; meşe, karaçam ve diğer ağaç toplulukları girmektedir. Bu dağ bölümü ormanları iklim özelliklerine göre nemli ve kuru ormanlar bölümü olmak üzere ikiye ayrılır.
a.Nemli Ormanlar Bölümü
Ege dağ bölümü ormanları içerisinde, dağların kuzeye bakan kısımlarında karaçam ve dere içlerindeki kestane toplulukları nemli ormanlar kapsamına alınabilir. Çünkü bu bölgede, Yamanlar dağının kuzeyine bakan yamacında 850-1000 metre, Bozdağlarda 800-1300 metre arasında Aydın dağlarında; ayrıca, Büyük ve Küçük menderesi birbirinden ayıran Gedik mevkiinde 400-1100 metre arasında parçalar halinde kestane(castanea sativa) toplulukları bulunur. Bu ormanlar içerisinde Karadeniz bitki topluluklarından sarı çiçekli kızılcık(cornus mas), kırmızı meyveli kızılcık(cornus sanguinea), keçi söğüdü(salix caprea), beyaz söğüt(salix alba) ve böğürtlen, akçakesme gibi nem isteği fazla olan makilerde yer alır. Ayrıca; kestane topluluklarından akçaağaç yapraklı üvez, fındık, ıhlamur görülür.
Kestane toplulukları, Manisa dağının batısında Yamanlar kütlesinin kuzeye bakan yamacından 850-1500 metre arasında saf topluluklar oluşturur. Yine Manisa dağının kuzeye bakan yamacında dere içlerinde, Bozdağlar kütlesinin kuzeye bakan yamaçlarında Ovacık yaylasında 800 metre, batıda Çal dağınında 1300 metre civarında karaçam ve meşe ormanları içerisinde de kestanelere rastlanır. Bu sade sivri memeli diş budak(fraxsinus angustifolia), mahlep(cerasus mahalep) görülür. Bozdağların orta bölümünde gölcük yaylası civarında ve dere içlerinde 1000-1300 metre arasında kestanelere rastlanır. Bu sahada ayrıca, çitlembik(celtis tourneforti), kızıl ağaç bulunmuştur.ayrıca Aydın dağlarının kuzeye bakan yamaçlarında ki dere içlerinde ve Ege denizine doğru uzanan Samsun dağlarında( kavaklık deresi havzasında) kestane toplulukları ve bunun içinde ıhlamur(tilia argentina) bulunur. kızılcık, fındık, frangula alnuslar yer alır.
Ege Bölgesinin doğusunda yükselen Murat Dağı ise (2309 m.) bitki örtüsü açısından içinde bulunduğu alanda ayrı bir özelliğe sahiptir. Yükseltisinin 2000 metreyi aşması, kuzey ve kuzeydoğu yamaçlarının dik ve sarp bir şekilde yükselmesi; elverişli yağış şartlarının oluşumunda ve bu yamaçlarda kuru ormanların yayılış gösterdiği seviyelerin üzerinde nemli ve yarı nemli orman topluluklarının meydana gelmesinde ve bu ormanların türce zengin olmasında önemli rol oynamıştır. Nemli ve yarı nemli ormanların yayılış alanı Murat Dağı’nın kuzeybatı, kuzey ve kuzeydoğu yamaçlarının 1600 metreden yüksek seviyeleridir. Hâkim elemanı oluşturan doğu kayını içinde titrek kavak (Populus tremula), adi gürgen (Carpinus betulus), çınar yapraklı akçaağaç (Acer platanoides), İran akçaağacı (Acer hyrcanum subsp.keckianum), Kafkas ıhlamuru (Tilia rubra subsp.caucasica), Anadolu kestanesi (Castanea sativa), kuş üvezi (Sorbus torminalis) en çok görülen türlerdir. Ayrıca kuzeye bakan yamaçları boyunca 1600-1900 metre arasında karaçamlara eşlik eden sarıçamlar( pinus sylvetris) yer alır.
b. Kuru Ormanlar Bölümü
Ege Bölgesinde, kuru ormanlar aşağı seviyelerde kızılçam ve yer yer meşe türlerinden meydana gelir. kızılçam ormanları üst seviyelerde yerlerini, sıcaklık ve nem istekleri kızılçama oranla az olan karaçama bırakır. Dursunbey, Alaçam Dağları, Madra Dağları, Demirci ve Şaphane Dağları, Nif Dağı, Bozdağlar, Aydın dağları, Beşparmak ve Madranbaba Dağlarının 800-900 m. , Marçal Dağlarının 1000-1200 m. üzerindeki seviyeleri karaçam ormanlarının yayılış alanlarıdır. Orman altı türce fakir olan karaçamlar arasına karaağaç (Ulmus sp.), ardıç (Juniperus sp.) ile saçlı meşe, tüylü meşe, mazı meşesi ve Macar meşesi gibi meşe türleri karışır Ege Bölgesinin doğu kesimine doğru meşeler, özellikle palamut meşesi ile ardıçlar topluluklar oluşturmaya başlar. Aydın dağlarının doğu kesiminin Nazilli gerisinde yükselen güney yamaçları, Bozdağlar’ın kuzeydoğu yamaçları, Yukarı Gediz Havzası’nın batıda Gördes, kuzeyde Demirci ve Şaphane Dağları, doğuda Murat Dağı ile güneyde Alaşehir Ovası arasında kalan kesimi ve Ulubey kuzeybatısındaki dağlık saha, sıcaklık isteği yüksek, nem isteği az, , genellikle kurak ve az yağışlı yerleri tercih eden bir meşe türü olan palamut meşesi (Q. ithaburensis subsp. macropelis) topluluklarının görüldüğü alanlardır. Ayrıca palamut meşesi topluluklarına Edremit-Bakırçay arasında yer alan Madra Dağı yamaçlarında 550 metreye kadar rastlanır. Ardıçlar ise Denizli, Afyon, Kütahya çevresindeki dağlık sahalar üzerinde güneye bakan yamaçlarda topluluklar halinde bulunur. Hâkim türler boylu (Juniperus excelsa), kokar ardıç (J. foetidissima) ve katran ardıcı (J. oxycedrus)’dır.
Ege bölgesinde kuru orman sınıfına dahil edilen karaçam ormanları; Güney Marmara bölümünün güneyinden başlar, Kütahya, Demirci ve Uşak üzerinden Akdeniz bölgesine devam eder. Bu ormanlar, genellikle meşe ormanlarından sonra ayrı bir kuşak halinde devamı başlar ve 1000 metreden sonra karaçamlar hakim duruma geçer.
Kuru ormanların bileşimini ve yayılış alanlarını, bakı ve yükseklik şartları önemli ölçüde belirlemektedir. Aynı yükseklikte güneye bakan yamaçlarda karaçamlar hakim duruma geçer. Bu ormanların bileşiminde de önemli değişmeler görülmektedir. Mesela, İzmir Yamanlar dağında karaçam ormanları içinde dağınık olarak saçlı meşe(Q.cerris), tüylü meşe(Q. Pubescens), çiçekli dişbudak(fraxinus ornus), kestane bulunur. Bu ormanları alt kuşağında, geyik dikeni(crataegus monogyna), Fenike ardıcı(j.phonica), ahlat(pyrus elaeagnifolia), çakal eriği(prunus spinosa), yabani erik(prunus divaricata), ateş dikenine rastlanır. Manisa’nın güneyinde birdenbire yükselen Manisa dağının kuzey eteklerinde mazı meşesi(Q. İnfectoria) 800-850 metreye kadar çıkar. Burada dere içlerinde dişbudak, derici sumağı, ova akçaağacı, saçlı meşe ve seyrek olarak kızılçamlar bulunur
Ege Dağ Bölümü Ormanları
Ege dağ bölümü ormanları kızılçam ormanların bitiminden itibaren dağ çayırı bölümüne kadar sürer. Dağ kuşağının alt sınırı, Ege’nin kuzey kesiminde 400-500 metre dolaylarında iken güneye doğru 1000 metrenin üzerine kadar çıkar. Ayrı bir ortam oluşturan bu bölüme “Ege Orobiyomu” da denir. Dağ ormanları kapsamına; meşe, karaçam ve diğer ağaç toplulukları girmektedir. Bu dağ bölümü ormanları iklim özelliklerine göre nemli ve kuru ormanlar bölümü olmak üzere ikiye ayrılır.
a.Nemli Ormanlar Bölümü
Ege dağ bölümü ormanları içerisinde, dağların kuzeye bakan kısımlarında karaçam ve dere içlerindeki kestane toplulukları nemli ormanlar kapsamına alınabilir. Çünkü bu bölgede, Yamanlar dağının kuzeyine bakan yamacında 850-1000 metre, Bozdağlarda 800-1300 metre arasında Aydın dağlarında; ayrıca, Büyük ve Küçük menderesi birbirinden ayıran Gedik mevkiinde 400-1100 metre arasında parçalar halinde kestane(castanea sativa) toplulukları bulunur. Bu ormanlar içerisinde Karadeniz bitki topluluklarından sarı çiçekli kızılcık(cornus mas), kırmızı meyveli kızılcık(cornus sanguinea), keçi söğüdü(salix caprea), beyaz söğüt(salix alba) ve böğürtlen, akçakesme gibi nem isteği fazla olan makilerde yer alır. Ayrıca; kestane topluluklarından akçaağaç yapraklı üvez, fındık, ıhlamur görülür.
Kestane toplulukları, Manisa dağının batısında Yamanlar kütlesinin kuzeye bakan yamacından 850-1500 metre arasında saf topluluklar oluşturur. Yine Manisa dağının kuzeye bakan yamacında dere içlerinde, Bozdağlar kütlesinin kuzeye bakan yamaçlarında Ovacık yaylasında 800 metre, batıda Çal dağınında 1300 metre civarında karaçam ve meşe ormanları içerisinde de kestanelere rastlanır. Bu sade sivri memeli diş budak(fraxsinus angustifolia), mahlep(cerasus mahalep) görülür. Bozdağların orta bölümünde gölcük yaylası civarında ve dere içlerinde 1000-1300 metre arasında kestanelere rastlanır. Bu sahada ayrıca, çitlembik(celtis tourneforti), kızıl ağaç bulunmuştur.ayrıca Aydın dağlarının kuzeye bakan yamaçlarında ki dere içlerinde ve Ege denizine doğru uzanan Samsun dağlarında( kavaklık deresi havzasında) kestane toplulukları ve bunun içinde ıhlamur(tilia argentina) bulunur. kızılcık, fındık, frangula alnuslar yer alır.
Ege Bölgesinin doğusunda yükselen Murat Dağı ise (2309 m.) bitki örtüsü açısından içinde bulunduğu alanda ayrı bir özelliğe sahiptir. Yükseltisinin 2000 metreyi aşması, kuzey ve kuzeydoğu yamaçlarının dik ve sarp bir şekilde yükselmesi; elverişli yağış şartlarının oluşumunda ve bu yamaçlarda kuru ormanların yayılış gösterdiği seviyelerin üzerinde nemli ve yarı nemli orman topluluklarının meydana gelmesinde ve bu ormanların türce zengin olmasında önemli rol oynamıştır. Nemli ve yarı nemli ormanların yayılış alanı Murat Dağı’nın kuzeybatı, kuzey ve kuzeydoğu yamaçlarının 1600 metreden yüksek seviyeleridir. Hâkim elemanı oluşturan doğu kayını içinde titrek kavak (Populus tremula), adi gürgen (Carpinus betulus), çınar yapraklı akçaağaç (Acer platanoides), İran akçaağacı (Acer hyrcanum subsp.keckianum), Kafkas ıhlamuru (Tilia rubra subsp.caucasica), Anadolu kestanesi (Castanea sativa), kuş üvezi (Sorbus torminalis) en çok görülen türlerdir. Ayrıca kuzeye bakan yamaçları boyunca 1600-1900 metre arasında karaçamlara eşlik eden sarıçamlar( pinus sylvetris) yer alır.
b. Kuru Ormanlar Bölümü
Ege Bölgesinde, kuru ormanlar aşağı seviyelerde kızılçam ve yer yer meşe türlerinden meydana gelir. kızılçam ormanları üst seviyelerde yerlerini, sıcaklık ve nem istekleri kızılçama oranla az olan karaçama bırakır. Dursunbey, Alaçam Dağları, Madra Dağları, Demirci ve Şaphane Dağları, Nif Dağı, Bozdağlar, Aydın dağları, Beşparmak ve Madranbaba Dağlarının 800-900 m. , Marçal Dağlarının 1000-1200 m. üzerindeki seviyeleri karaçam ormanlarının yayılış alanlarıdır. Orman altı türce fakir olan karaçamlar arasına karaağaç (Ulmus sp.), ardıç (Juniperus sp.) ile saçlı meşe, tüylü meşe, mazı meşesi ve Macar meşesi gibi meşe türleri karışır Ege Bölgesinin doğu kesimine doğru meşeler, özellikle palamut meşesi ile ardıçlar topluluklar oluşturmaya başlar. Aydın dağlarının doğu kesiminin Nazilli gerisinde yükselen güney yamaçları, Bozdağlar’ın kuzeydoğu yamaçları, Yukarı Gediz Havzası’nın batıda Gördes, kuzeyde Demirci ve Şaphane Dağları, doğuda Murat Dağı ile güneyde Alaşehir Ovası arasında kalan kesimi ve Ulubey kuzeybatısındaki dağlık saha, sıcaklık isteği yüksek, nem isteği az, , genellikle kurak ve az yağışlı yerleri tercih eden bir meşe türü olan palamut meşesi (Q. ithaburensis subsp. macropelis) topluluklarının görüldüğü alanlardır. Ayrıca palamut meşesi topluluklarına Edremit-Bakırçay arasında yer alan Madra Dağı yamaçlarında 550 metreye kadar rastlanır. Ardıçlar ise Denizli, Afyon, Kütahya çevresindeki dağlık sahalar üzerinde güneye bakan yamaçlarda topluluklar halinde bulunur. Hâkim türler boylu (Juniperus excelsa), kokar ardıç (J. foetidissima) ve katran ardıcı (J. oxycedrus)’dır.
Ege bölgesinde kuru orman sınıfına dahil edilen karaçam ormanları; Güney Marmara bölümünün güneyinden başlar, Kütahya, Demirci ve Uşak üzerinden Akdeniz bölgesine devam eder. Bu ormanlar, genellikle meşe ormanlarından sonra ayrı bir kuşak halinde devamı başlar ve 1000 metreden sonra karaçamlar hakim duruma geçer.
Kuru ormanların bileşimini ve yayılış alanlarını, bakı ve yükseklik şartları önemli ölçüde belirlemektedir. Aynı yükseklikte güneye bakan yamaçlarda karaçamlar hakim duruma geçer. Bu ormanların bileşiminde de önemli değişmeler görülmektedir. Mesela, İzmir Yamanlar dağında karaçam ormanları içinde dağınık olarak saçlı meşe(Q.cerris), tüylü meşe(Q. Pubescens), çiçekli dişbudak(fraxinus ornus), kestane bulunur. Bu ormanları alt kuşağında, geyik dikeni(crataegus monogyna), Fenike ardıcı(j.phonica), ahlat(pyrus elaeagnifolia), çakal eriği(prunus spinosa), yabani erik(prunus divaricata), ateş dikenine rastlanır. Manisa’nın güneyinde birdenbire yükselen Manisa dağının kuzey eteklerinde mazı meşesi(Q. İnfectoria) 800-850 metreye kadar çıkar. Burada dere içlerinde dişbudak, derici sumağı, ova akçaağacı, saçlı meşe ve seyrek olarak kızılçamlar bulunur
