GeoGebra Nedir ve Nasıl Çalışır?
[ATTACH=full]73821[/ATTACH]
Dinamik Matematik yazılımı olan GeoGebra matematiksel nesnelerin üç farklı görünümümü bizlere sunmaktadır: Grafik penceresi, Cebir penceresi ve Hesap Çizelgesi penceresi. Bu pencereler bize matematiksel nesneleri üç farklı gösterimde sunmaya imkân sağlar: grafiksel gösterim (örneğin, noktalar, fonksiyon grafikleri), cebirsel gösterim (örneğin, noktaların koordinatları, denklemler) ve hesap çizelgesi hücreleri. GeoGebra’da oluşturulan matematiksel nesnelerin bu üç farklı gösterimleri dinamik olarak birbirine bağlıdırlar yani nesne üzerinde bu üç gösterimden birinde herhangi bir değişiklik yapıldığında nesnenin diğer gösterimlerinde de yapılan değişiklikler aynı anda meydana gelmektedir.
Cebirsel Giriş ve Komutlar
[ATTACH=full]73822[/ATTACH]
GeoGebra’da Giriş alanına direkt olarak cebirsel ifadeler girebilirsiniz. Enter tuşuna basarak cebirsel olarak girdiğiniz ifade Cebir penceresinde oluşturulurken Grafik penceresinde de grafiksel gösterimi otomatik olarak oluşturulur. Örneğin f(x) = x^2 girişi Cebir penceresinde f fonksiyonunu ve Grafik penceresinde fonksiyonun grafiğini size verecektir.
Cebir penceresinde matematiksel nesneler serbest veya bağımlı nesneler olarak düzenlenmektedir. Eğer yeni bir nesneyi var olan diğer nesneleri kullanmadan inşa ederseniz GeoGebra oluşturduğunuz nesneyi serbest nesne olarak sınıflandıracaktır. Eğer oluşturduğunuz yeni nesneyi var olan diğer nesneleri kullanarak inşa ederseniz, oluşturduğunuz nesneyi bağımlı nesne olarak sınıflandıracaktır.
İpucu: Cebir penceresindeki bir nesnenin cebirsel gösterimini saklamak isterseniz bu nesneyi yardımcı nesne olarak işaretleyiniz. Cebir penceresinde saklamak istediğiniz nesnenin üzerine gelip sağ tıklayarak (MacOs işletim siteminde Kntrl+tıklama) çıkan menüden özellikleri seçin ve “Yardımcı nesne” kutusunu işaretleyin.
Cebir penceresinde nesneler üzerinde değişiklikler yapabilirsiniz: Cebir penceresindeki bir serbest nesnenin üzerine çift tıklamadan önce Taşı aracını aktif hale getirmeyi unutmayınız. Cebir penceresinde nesnenin cebirsel gösterimine çift tıklayarak cebirsel gösteriminde gerekli değişiklikleri klavyeden yapabilirsiniz. Değişikliği yaptıktan sonra enter tuşuna bastığınızda Grafik penceresinde de nesnedeki değişiklikler eş zamanlı olarak GeoGebra tarafından uygulanacaktır. Eğer Cebir penceresindeki bağımlı nesnede değişiklik yapacak olursanız nesneyi yeniden tanımlamanıza yardım olacak bir diyalog penceresi açılacaktır.
Aynı zamanda GeoGebra Giriş alanından girilebilecek birçok komutu da sahiptir. Giriş alanının en sağında yer alan “Komut” butonuna tıkladığınızda komutların listesine ulaşabilirsiniz. Bu listedeki bir komutu seçtiğinizde (veya komutu biliyorsanız kendiniz Giriş alanına direkt yazdığınızda) F1 tuşuna basarak seçtiğiniz komutun nasıl kullanıldığına dair yardım alabilirsiniz.
Hesap Çizelgesi Girişleri
GeoGebra’nın Hesap Çizelgesi görünümünde çalışmak istediğiniz hücredeki veriyi kullanmanıza yardımcı olmak amacıyla her hücrenin belirli bir kodu vardır. Örneğin A sütunu ve satır 1 deki hücrenin kodu A1 dir.
İpucu: Bu hücre isimlerini ifadeler ve komutlar içinde kullanarak karşılık gelen hücredeki verileri kullanabilirsiniz.
Hesap çizelgesindeki hücrelere sayılar haricinde GeoGebra tarafından desteklenen bütün matematiksel ifadeleri (örneğin, noktaların koordinatları, fonksiyon, komutlar) girebilirsiniz. Hesap Çizelgesinin hücrelerine girdiğiniz nesnenin grafiksel gösterimini GeoGebra hemen Grafik penceresinde gösterecektir. Grafik penceresindeki gösterimde nesnenin ismi hücre kodu ile gösterilmektedir (Aşağıdaki örnekte A1 hücresine girilen koordinat bilgileri Grafik penceresinde A1 noktası olarak gösterilmektedir).
[ATTACH=full]73823[/ATTACH]
Not: Hesap Çizelgesindeki nesneler Cebir penceresinde yardımcı nesneler olarak sınıflandırılmaktadır. Bu yardımcı nesneleri için Görünüm menüsündeki “Yardımcı nesneler” i seçerek gösterebilir veya saklayabilirsiniz.
Kullanıcı Arayüzünü ve Araç Çubuğunu Özelleştirme
GeoGebra’nın kullanıcı arayüzünü Görünüm menüsünden tercihlerinize özelleştirebilirsiniz. Örneğin, arayüzün farklı kısımlarını Görünüm menüsünde karşılık gelen menü bileşeninin karşısındaki işareti kaldırarak gizleyebilirsiniz (örneğin, Cebir penceresini).
Araç çubuğunu Araçlar menüsündeki “Araç çubuğunu özelleştir”i seçerek özelleştirebilirsiniz. Açılan pencerenin sol tarafındaki bölümde yer alan araç kutusu/araçlardan çıkarmak istediklerinizi seçerek “Kaldır” düğmesi ile araç çubuğundan kaldırabilirsiniz. Araç çubuğunu eski haline döndürmek istediğinizde açılan pencerenin sol alt köşesinde yer alan “Araç çubuğunu eskine haline döndür” düğmesine tıklayabilirsiniz.
