Eiffel Kulesi

~meLek~

GalataSaray'ım
Geçen yüzyılın ve bu yüzyılın başlarının sanatkâr ve yazarları, Paris manzarasında dikilen bu madenî kuleyi hiç de iyi karşılamadılar. Guy de Maupassant, kuleye lânet okuyor; ama sık sık da onun lokantasına gidiyordu. Bunun nedenini ise şöyle açıklıyordu: «Onu görmediğim tek yer burası!» (Bu söz, daha sonra Montpar-nasse Kulesi hakkında da söylenmiştir.

Kulenin yaratıcısı, mühendis Gustave Eiffel, daha önce demir inşaat sanatında büyük bir ün kazanmıştı. 1858’den başlayarak Bordeaux’da, Gironde ırmağı üzerinde, 500 metre uzunluğunda bir dlemiryolu köprüsü kurmuştu. Gerek Fransa’da, gerek dış ülkelerde birçok köprü inşa ediyordu. Garabit köprüsü, bunların en ünlüsüdür. Nice Rasathanesinin kubbesini de ona borçluyuz: Eiffel bu kubbeyi, bir civa banyosunun içine yerleştirdiği halka biçimindeki bir şamandıranın üstüne öylesine oturtmuştur ki, aşağı yukarı yüz ton ağırlığındaki o koca kütle, ufacık bir gayretle kendi ekseni etrafında dön-dürülebilir.

Eiffel, 1889 Paris Milletlerarası Sergisi’nden birkaç yıl önce, yerden 300 metre yüksekliğe çi-kacak bir madenî kule yapmayı önermişti. Projesi kabul edildi ve çalışmalara başlandı. Kulenin dört ana yöne yerleştirilen dört ayağı, muazzam beton kasalardan meydana gelen temeller üzerine oturtuldu. Sonra, kulenin katları sırayla yükseldi. 31 Mart 1889 günü, Eiffel üç renkli Fransız bayrağını kulenin tepesinde dalgalandırıyordu. Açılış töreni, aynı yılın 15 mayısında, Milletlerarası Sergi’nin açılışıyla birlikte yapıldı ve kule, serginin «iftihar âbidesi» oldu.

İki asansör, saatte 6.000 ziyaretçiyi ikinci kata taşıyabilir. Bir asansör de üçüncü kata çıkar; bu asansörün saatte taşıdığı yolcu sayısı 750’dir. Kendine güvenen, kulenin 1.710 basamaklı merdiveninden de çıkabilir!..

Kulenin tepesinde, televizyon verici merkezi, İçişleri Bakanlığı verici postası ve hava trafik büroları bulunur. Uçaklara işaret vermek üzere, üçüncü katın kuzey ve güney köşelerine, açık havalarda 180 kilometre uzaklıktan seçilebilen iki çift fener konulmuştu; birkaç yıl önce bunlar ortadan kalktı.

Biliyor muydunuz?

Eiffel, bir gün gelecek, köprülerin döşemelerini taşımak üzere, çok yüksek madenî köprüler inşa etmek gerekecek, diye düşünüyordu. Eiffel Kulesi, bu tür yapıların mümkün olabileceğini ortaya koydu.’Gerçekten de Kule, sonuç olarak bir köprü ayağı görünümündedir. Seine nehrinin öbür yakasına da bunun bir simetriği dikilebilir ve sonra ikisinin arasına bir köprü kurulabilirdi.

7.175 ton olan Eiffel Kulesi, kenarları 125 metre uzunluğunda bir kare meydana/getirecek şekilde bir tek demir levha halinde dökülseydi, bu levhanın kalınlığı sadece 6 santimetre gelirdi. Boyunun yüksekliği göz önünde tutulursa, Kule, bir hafiflik harikasıdır. Üç katın yerden yüksekliği, sırasıyla 57,63 metre, 115,73 metre ve 276,13 metredir.

Eiffel Kulesi’nin toplam yüksekliği 330,51 metre iken, 1959’da, R.T.F. (Fransız Radyo ve Televizyonları Kurumu) tesislerinin yerleştirilmesiyle, bu rakam, antenlerin tepesinde 32,755 metreye ulaştı.

Eiffel’in araştırmaları, onu, rüzgârın Kule üzerinde yapabileceği etkiler konusunda kafa yormaya yöneltti. Kuleyi devirebilmek için, rüzgârın saatte 500 kilometre hızla esmesi gerekeceği hesabedildi.

Eiffel, rüzgârın etkilerini incelemek için, 1912′de, Auteuil’de, ilk aerodinamik laboratuvarını kurdu. Orada başlatılan araştırmaların yeni doğmakta olan havacılığa büyük yararları dokundu. Onların açtığı çığırla, sonunda, Chalais-Meudon ve Modane’da olduğu gibi, rüzgâr tünellerinin yapımı gerçekleştirildi. Bu tünellerde, uçakların maketleri ve parçalan, sunî fırtınaların etkisinde bırakılarak, denemeden geçirilir. Görüldüğü gibi, Eiffel, aerodinamik alanında da büyük bir yenilikçidir.

Eiffel kulesi, sık sık, çeşitli bilimsel araştırmalara hizmet etti. Birçok yazar, şair (Apollinaire, Coc-teau…) ve sanatkâra ilham kaynağı oldu. Ve doğuşundan bu yana, ziyaretçilerinin sayısı 1.980.000 ile 3.003.659 (1972’de) arasında değişiyor.

Paris şehrinin mülkiyetinde bulunan Eiffel kulesi, hisse senetleri Borsa’da kayıtlı bir şirket tarafından işletilmektedir.
 
Geri
Top