Hem ülkemiz hem de dünyada kadın girişimciliği için birçok zorluk bulunmaktadır. Fakat engeller kadın girişimciler için aşılmaz değildir. Aşağıdaki isimler bunu açıkça göstermektedir;
Dünya çapında artan destekleyici uygulamalar, demografik gelişmeler, şehirleşme ve eğitim olanakları gibi faktörlerin kadın girişimciler üzerinde olumlu etki yarattığını biliyoruz.
Yaşanan gelişmeler sayesinde birçok kadın kendi işini kurup, girişimcilik dünyasına katılmanın mutluluğunu yaşıyor. Birçoğu da kendinden sonra iş dünyasına girecek kadınlar için ilham kaynağı oluyor.
Sonuçta kadın girişimciliği, Türkiye’den gelişmiş ülkelere varana kadar birçok yerde halen engellerle karşılaşsa da yükselişini devam ettiriyor. Aşağıdaki ünlü kadın girişimciler de başarının cinsiyete bağlanamayacağını ve iş dünyasının sadece erkeklere ait olmadığını gözler önüne seriyor.
Çünkü güçlü liderlerden medya patronlarına, teknoloji girişimcilerinden satış uzmanlarına varana kadar hemen her kadın, erkeklere kıyasla çok daha fazla zorlukla karşılaşmaktadır. Ancak aşağıdaki isimlerden de anlaşılacağı üzere başarıya odaklanmış bir kadını yolundan alıkoymak mümkün değildir.
Coco Chanel, 1883’te Fransa’da fakir bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Küçük yaşta annesini kaybeden Chanel, yetimhanede büyüdü ve burada dikiş yapmayı öğrendi. Gençlik döneminde terzilerin yanında çalıştı ve yeteneğini geliştirdi.
Tasarımlarının gördüğü ilginin ardından işini daha yürekten yapmaya başladı ve nihayetinde bir dükkan açtı. Zamanla ünü arttı ve bugün tüm dünyanın bildiği başarı hikayeleri arasında kendine yer edindi.
Küçükten büyüğe milyonların beğenisini kazanan Harry Potter serisinin yazarı. Bekar bir anne olarak hayatını devam ettirmeye çalışan İngiliz kadının kitabı o kadar beğenildi ki kitapları sinemaya uyarlandı.
Aynı zamanda tema parkı gibi franchise haklarının da sahibi oldu. Rowling’in kitabı, koca bir nesil video oyunu bağımlısını yeniden okumaya ve hayal güçlerini çalıştırmaya yönlendirdi.
Yıllarca kapı kapı dolaşarak faks makinesi satan ve avukat olma hayalleri suya düşen Sara Blakely, milyon dolarlık bir çamaşır şirketi yarattı. Dünyanın en genç kendi kendine servet edinen milyarder kadını olan Blakely’nin dönüm noktası, çalışırken ihtiyaç duyduğu çorap neticesinde fikrini yarattı.
Öncesinde hiçbir moda ve pazarlama deneyimi olmayan genç kadın, biriktirdiği 5 bin doları çorap işine yatırdı. Markasının ismini, pazarlama tekniklerini ve logo hazırlamayı internetten kendi başına öğrenen Blakely, çabalarının karşılığında milyarder bir iş kadını oldu.
Mary Kay Cosmetics’in kurucusu olan Mary Kay Ash, 17 yaşında evlendi. Eşi Ben Rogers, savaşa gittiğinde Mary Kay üç çocuğuna bakabilmek için doğrudan satışlara gitti. 1963 yılında, kendi eğittiği erkek satışçıların onun üzerine terfi edilmesine daha fazla dayanamayacağına karar verdi ve işini bıraktı.
Kadınların erkek egemen iş dünyasında hareket edebilmelerine yardım için kitap yazmaya başladı. Listeyi bitirdiğinde, kazara mükemmel bir şirket için pazarlama planı oluşturduğunu anladı.
Ve kurduğu şirket ile ilgili başladıklarında birçok insanın hayatını değiştirmek istediklerini, bunun yerine dünyayı değiştirdiklerini söyledi.
Teknoloji dünyasının önde gelen girişimcilerinden olan Tayvanlı Cher Wang’ın zenginliği büyük bir firma için çalışmaktan veya varlıklı olmaktan ziyade öncelikle kendi yapısından kaynaklanıyor.
Yıllarca başkaları için cep telefonu ürettikten sonra HTC’yi kuran Wang, milyarlarca dolarlık servetin sahibi oldu. Kendisi başarılı bir girişimci olmasının yanında bol gönüllü bir hayırsever olarak da tanınıyor.
Hiçbir en iyi kadın girişimciler listesi Oprah Winfrey olmadan tamamlanamaz. Hayat hikayesi, başarısı ve zekasıyla dikkat çeken Oprah Winfrey, küçük yaşta birçok acı yaşadı. Yoksul kadınların umudu olarak da adlandırılan Winfrey’nin yaşamı televizyonla tanışmasıyla değişti.
1983’te çok da izlenmeyen bir talk showu sunmak için işe giren Oprah, kısa sürede reyting rekorları kırdı. Oprah Winfrey Show dünya çapında seyredilen bir program halini aldı ve kendisine büyük servet kazandırdı.
Hintli milyarder girişimci Kiran Mazumdar-Shaw, biyoteknoloji şirketi Biocon Limited’in başkanı. Kendisi işini garajında başlattı ve büyük başarı kaydederek küresel çapta rekabetçi bir şirket haline getirdi. Biacon 2004 yılında halka açıldı ve ilk işlem gününde 1 milyar dolara ulaşan ikinci Hintli şirket oldu.
2015’te Forbes’un e güçlü kadınlar listesine giren Tory Burch, kendi adını taşıyan markasını kurdu. Markasını mutfağında yarattıktan sadece 1 yıl sonra resmen milyarder unvanını kazanan Burch, Aynı zamanda hayırseverliğiyle de takdir topladı. Bununla birlikte tasarımları ve iş zekası için çeşitli ödüller kazandı.
Dünyanın en güçlü ve elbette güzel olan kadın girişimcileri arasında Gisele Bündchen de var. Brezilyalı kadın, model, çevre aktivisti, yazar ve aktris kimlikleriyle karşımıza çıkıyor. Yaklaşık 300 fotoğrafından oluşan kitabının 700 dolardan satıldığı ve yayınlanmadan bir gün önce 1000’den fazla kopya sattığı yönündeki haberlerin ardından uluslararası manşetlere çıktı.
Mrs. Fields Bakeries’in kurucusu olan ABD’li Debbi Fields, kurabiye tarifini milyon dolarlık bir şirket dönüştürdü ama bu kolay olmadı. Babası bir kaynakçı olan Debbi, 4 kardeşiyle birlikte kıt kanaat şartlarda büyüdü.
Buna rağmen babası onlara gerçek servetin, ailede, arkadaşlarda ve insanın sevdiği şeyi yapmasında olduğunu aşıladı. Yıllar sonra bir gün çocukluğundan beri sevdiği şeyin kurabiye yapmak olduğunu anladı. Uzun uğraşlar sonucunda %21 faizle kredi çekti ve işini kurdu.
Kurulan dernekler ve devlet tarafından verilen destekler, engellerin aşılmasına yardımcı nitelikte. Daha fazla kadının hayalini gerçekleştirmesine yardım eden bir diğer şeyse rol modellerin hikayeleri. Aşağıdaki isimler de onlardan birkaç tanesi;
Boğaziçi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği mezunu olan Başak Taşpınar, ABD’den Türkiye’ye döndüğü zaman karşılaştığı zorlukları düşünerek armut.com’u kurdu. Kısa sürede Türkiye’nin en hızlı büyüyen sitelerinden biri haline gelen armut.com ile erkeklerin egemenliğinin daha fazla hissedildiği teknoloji sektöründe parladı.
1968’de dünyaya gelen Gamze Cizreli, ODTÜ İşletme Fakültesi’nden mezun olduktan sonra 1993’te Ankara’nın ilk kafesi CAFEMİZ’i kurdu. Ardından KUKİ ve QUİCK CHİNA markalarıyla ortaya çıktı. 2007’de yeni bir sayfa açmaya karar veren girişimci kadın Big Chefs’i açtı.
Büyük bir restoran zinciri halini alan markası onlarca şube ve yüzlerce çalışan sayısına ulaştı. 2011 ve 2013 yıllarında Ekonomist’in düzenlediği Yılın İş İnsanları yarışmasında Yılın Kadın Girişimcisi ödülünü kazandı.
Hepsiburada’nın Yönetim Kurulu Başkanı Hanzade Doğan Boyner, 1999 yılında Doğan Online’ın kurucusudur. DOL; Türkiye’nin yanı sıra, Doğu Avrupa, Orta Doğu ve Afrika Bölgesi’nin en büyük internet şirketi olarak gösterilmektedir. DOL, önde gelen e-ticaret şirketi Hepsiburada’nın yanında Hepsipay.com gibi iş modellerini kapsamaktadır.
Garanti Bankası’nın 2007 yılında Türkiye’nin Kadın Girişimcisi yarışmasının ikincisi seçtiği Hatice Gülgün Akça, gerçek bir başarı hikayesine imza atmış isimlerden. Dibe vurmanın hiçbir şeyin sonu olmadığını da açıkça gözler önüne seriyor.
Kendisi 2002 yılında işsiz kaldığında yeğenine doğum günü hediyesi almak için girdiği akvaryumcuda dönüm noktası olan kararını almış. Renkli kumlar üretmek üzere yola çıkan Akça, fikrinin peşinden giderek büyük başarılara imza atmıştır.
Trendyol grubunun girişimcisi, kurucusu ve CEO’su olan Demet Mutlu, New York Üniversitesi Ekonomi Bölümü mezunu. Kendi işini kurma fikriyle yola çıkan Mutlu, Trendyol’u 300 bin dolar sermaye ile Bebek’teki evinin salonunda başlattı ve 2010’da hayata geçirdi.
Sitenin değeri ilk 16 ayda 150 milyon dolara ulaştı ve başarısı Çinli teknoloji devi Alibaba’dan ciddi yatırım aldı. Hatta o dönemde Türkiye’nin ilk unicorn girişiminin Trendyol olabileceği yönünde haberler çıktı.
Dünya çapında artan destekleyici uygulamalar, demografik gelişmeler, şehirleşme ve eğitim olanakları gibi faktörlerin kadın girişimciler üzerinde olumlu etki yarattığını biliyoruz.
Yaşanan gelişmeler sayesinde birçok kadın kendi işini kurup, girişimcilik dünyasına katılmanın mutluluğunu yaşıyor. Birçoğu da kendinden sonra iş dünyasına girecek kadınlar için ilham kaynağı oluyor.
Sonuçta kadın girişimciliği, Türkiye’den gelişmiş ülkelere varana kadar birçok yerde halen engellerle karşılaşsa da yükselişini devam ettiriyor. Aşağıdaki ünlü kadın girişimciler de başarının cinsiyete bağlanamayacağını ve iş dünyasının sadece erkeklere ait olmadığını gözler önüne seriyor.
Dünyanın En İyi Kadın Girişimcileri
Erkek egemen olduğu söylense de kadınlar hem tarih boyunca hem de modern zamanlarda iş dünyasında önemli rol oynamışlardır. Hatta son derece etkili olan kadın girişimcilerin birçoğu, erkek emsallerini geride bırakmıştır. Ve bu başarı, karşılaştıkları engellere rağmen elde edilmiştir.Çünkü güçlü liderlerden medya patronlarına, teknoloji girişimcilerinden satış uzmanlarına varana kadar hemen her kadın, erkeklere kıyasla çok daha fazla zorlukla karşılaşmaktadır. Ancak aşağıdaki isimlerden de anlaşılacağı üzere başarıya odaklanmış bir kadını yolundan alıkoymak mümkün değildir.
1) Coco Chanel
Coco Chanel, 1883’te Fransa’da fakir bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Küçük yaşta annesini kaybeden Chanel, yetimhanede büyüdü ve burada dikiş yapmayı öğrendi. Gençlik döneminde terzilerin yanında çalıştı ve yeteneğini geliştirdi.
Tasarımlarının gördüğü ilginin ardından işini daha yürekten yapmaya başladı ve nihayetinde bir dükkan açtı. Zamanla ünü arttı ve bugün tüm dünyanın bildiği başarı hikayeleri arasında kendine yer edindi.
2) J. K. Rowling
Küçükten büyüğe milyonların beğenisini kazanan Harry Potter serisinin yazarı. Bekar bir anne olarak hayatını devam ettirmeye çalışan İngiliz kadının kitabı o kadar beğenildi ki kitapları sinemaya uyarlandı.
Aynı zamanda tema parkı gibi franchise haklarının da sahibi oldu. Rowling’in kitabı, koca bir nesil video oyunu bağımlısını yeniden okumaya ve hayal güçlerini çalıştırmaya yönlendirdi.
3) Sara Blakely
Yıllarca kapı kapı dolaşarak faks makinesi satan ve avukat olma hayalleri suya düşen Sara Blakely, milyon dolarlık bir çamaşır şirketi yarattı. Dünyanın en genç kendi kendine servet edinen milyarder kadını olan Blakely’nin dönüm noktası, çalışırken ihtiyaç duyduğu çorap neticesinde fikrini yarattı.
Öncesinde hiçbir moda ve pazarlama deneyimi olmayan genç kadın, biriktirdiği 5 bin doları çorap işine yatırdı. Markasının ismini, pazarlama tekniklerini ve logo hazırlamayı internetten kendi başına öğrenen Blakely, çabalarının karşılığında milyarder bir iş kadını oldu.
4) Mary Kay Ash
Mary Kay Cosmetics’in kurucusu olan Mary Kay Ash, 17 yaşında evlendi. Eşi Ben Rogers, savaşa gittiğinde Mary Kay üç çocuğuna bakabilmek için doğrudan satışlara gitti. 1963 yılında, kendi eğittiği erkek satışçıların onun üzerine terfi edilmesine daha fazla dayanamayacağına karar verdi ve işini bıraktı.
Kadınların erkek egemen iş dünyasında hareket edebilmelerine yardım için kitap yazmaya başladı. Listeyi bitirdiğinde, kazara mükemmel bir şirket için pazarlama planı oluşturduğunu anladı.
Ve kurduğu şirket ile ilgili başladıklarında birçok insanın hayatını değiştirmek istediklerini, bunun yerine dünyayı değiştirdiklerini söyledi.
5) Cher Wang
Teknoloji dünyasının önde gelen girişimcilerinden olan Tayvanlı Cher Wang’ın zenginliği büyük bir firma için çalışmaktan veya varlıklı olmaktan ziyade öncelikle kendi yapısından kaynaklanıyor.
Yıllarca başkaları için cep telefonu ürettikten sonra HTC’yi kuran Wang, milyarlarca dolarlık servetin sahibi oldu. Kendisi başarılı bir girişimci olmasının yanında bol gönüllü bir hayırsever olarak da tanınıyor.
6) Oprah Winfrey
Hiçbir en iyi kadın girişimciler listesi Oprah Winfrey olmadan tamamlanamaz. Hayat hikayesi, başarısı ve zekasıyla dikkat çeken Oprah Winfrey, küçük yaşta birçok acı yaşadı. Yoksul kadınların umudu olarak da adlandırılan Winfrey’nin yaşamı televizyonla tanışmasıyla değişti.
1983’te çok da izlenmeyen bir talk showu sunmak için işe giren Oprah, kısa sürede reyting rekorları kırdı. Oprah Winfrey Show dünya çapında seyredilen bir program halini aldı ve kendisine büyük servet kazandırdı.
7) Kiran Mazumdar-Shaw
Hintli milyarder girişimci Kiran Mazumdar-Shaw, biyoteknoloji şirketi Biocon Limited’in başkanı. Kendisi işini garajında başlattı ve büyük başarı kaydederek küresel çapta rekabetçi bir şirket haline getirdi. Biacon 2004 yılında halka açıldı ve ilk işlem gününde 1 milyar dolara ulaşan ikinci Hintli şirket oldu.
8) Tory Burch
2015’te Forbes’un e güçlü kadınlar listesine giren Tory Burch, kendi adını taşıyan markasını kurdu. Markasını mutfağında yarattıktan sadece 1 yıl sonra resmen milyarder unvanını kazanan Burch, Aynı zamanda hayırseverliğiyle de takdir topladı. Bununla birlikte tasarımları ve iş zekası için çeşitli ödüller kazandı.
9) Gisele Bündchen
Dünyanın en güçlü ve elbette güzel olan kadın girişimcileri arasında Gisele Bündchen de var. Brezilyalı kadın, model, çevre aktivisti, yazar ve aktris kimlikleriyle karşımıza çıkıyor. Yaklaşık 300 fotoğrafından oluşan kitabının 700 dolardan satıldığı ve yayınlanmadan bir gün önce 1000’den fazla kopya sattığı yönündeki haberlerin ardından uluslararası manşetlere çıktı.
10) Debbi Fields
Mrs. Fields Bakeries’in kurucusu olan ABD’li Debbi Fields, kurabiye tarifini milyon dolarlık bir şirket dönüştürdü ama bu kolay olmadı. Babası bir kaynakçı olan Debbi, 4 kardeşiyle birlikte kıt kanaat şartlarda büyüdü.
Buna rağmen babası onlara gerçek servetin, ailede, arkadaşlarda ve insanın sevdiği şeyi yapmasında olduğunu aşıladı. Yıllar sonra bir gün çocukluğundan beri sevdiği şeyin kurabiye yapmak olduğunu anladı. Uzun uğraşlar sonucunda %21 faizle kredi çekti ve işini kurdu.
Türkiye’nin 5 Başarılı Kadın Girişimcisi
Türkiye, birçok başarılı kadın girişimciye ev sahipliği yapıyor. Ancak bu, ülkemizin kadın girişimciliği konusunda kat etmesi gereken uzun bir yolunun olduğu gerçeğini değiştirmiyor.Kurulan dernekler ve devlet tarafından verilen destekler, engellerin aşılmasına yardımcı nitelikte. Daha fazla kadının hayalini gerçekleştirmesine yardım eden bir diğer şeyse rol modellerin hikayeleri. Aşağıdaki isimler de onlardan birkaç tanesi;
1) Başak Taşpınar
Boğaziçi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği mezunu olan Başak Taşpınar, ABD’den Türkiye’ye döndüğü zaman karşılaştığı zorlukları düşünerek armut.com’u kurdu. Kısa sürede Türkiye’nin en hızlı büyüyen sitelerinden biri haline gelen armut.com ile erkeklerin egemenliğinin daha fazla hissedildiği teknoloji sektöründe parladı.
2) Gamze Cizreli
1968’de dünyaya gelen Gamze Cizreli, ODTÜ İşletme Fakültesi’nden mezun olduktan sonra 1993’te Ankara’nın ilk kafesi CAFEMİZ’i kurdu. Ardından KUKİ ve QUİCK CHİNA markalarıyla ortaya çıktı. 2007’de yeni bir sayfa açmaya karar veren girişimci kadın Big Chefs’i açtı.
Büyük bir restoran zinciri halini alan markası onlarca şube ve yüzlerce çalışan sayısına ulaştı. 2011 ve 2013 yıllarında Ekonomist’in düzenlediği Yılın İş İnsanları yarışmasında Yılın Kadın Girişimcisi ödülünü kazandı.
3) Hanzade Doğan Boyner
Hepsiburada’nın Yönetim Kurulu Başkanı Hanzade Doğan Boyner, 1999 yılında Doğan Online’ın kurucusudur. DOL; Türkiye’nin yanı sıra, Doğu Avrupa, Orta Doğu ve Afrika Bölgesi’nin en büyük internet şirketi olarak gösterilmektedir. DOL, önde gelen e-ticaret şirketi Hepsiburada’nın yanında Hepsipay.com gibi iş modellerini kapsamaktadır.
4) Hatice Gülgün Akça
Garanti Bankası’nın 2007 yılında Türkiye’nin Kadın Girişimcisi yarışmasının ikincisi seçtiği Hatice Gülgün Akça, gerçek bir başarı hikayesine imza atmış isimlerden. Dibe vurmanın hiçbir şeyin sonu olmadığını da açıkça gözler önüne seriyor.
Kendisi 2002 yılında işsiz kaldığında yeğenine doğum günü hediyesi almak için girdiği akvaryumcuda dönüm noktası olan kararını almış. Renkli kumlar üretmek üzere yola çıkan Akça, fikrinin peşinden giderek büyük başarılara imza atmıştır.
5) Demet Mutlu
Trendyol grubunun girişimcisi, kurucusu ve CEO’su olan Demet Mutlu, New York Üniversitesi Ekonomi Bölümü mezunu. Kendi işini kurma fikriyle yola çıkan Mutlu, Trendyol’u 300 bin dolar sermaye ile Bebek’teki evinin salonunda başlattı ve 2010’da hayata geçirdi.
Sitenin değeri ilk 16 ayda 150 milyon dolara ulaştı ve başarısı Çinli teknoloji devi Alibaba’dan ciddi yatırım aldı. Hatta o dönemde Türkiye’nin ilk unicorn girişiminin Trendyol olabileceği yönünde haberler çıktı.
