Gravür, ağaç, metal ya da taş bir yüzeye ayrı katlar halinde değişik renkli boyalar sürüldükten sonra üstteki katları yer yer kazıyarak alttaki renklerden yararlanma tekniği ve bu teknikle yapılmış resim olarak tanımlanır.
Elde edilen resim, işlemin son aşamasını oluşturur. Dişikalıp adı verilen düz tahta, metal ya da taş yüzey, daha sonra özel bir mürekkeple boyanarak, birçok kopyanın üretilebileceği bir baskı gerçekleştirilmiş olur. Normal baskı yüzeyleri ya da herhangi bir yayının resimleri de gerçekte gravür tekniğine dayanır. Ama bunlarda çoğalma, fotoğrafla çoğaltma yöntemi yoluyla elde edilir.
Güzel sanatlarda gravür adı verilen tür, genellikle bir sanatçının yetisi ve el beceriye de yine bir sanatçının zanaatkârla işbirliği sonucu ortaya çıkardığı yapıttır. Kuşkusuz, teknik bir aracın devreye girmesi, sonucu değiştirmez.
Gravür çalışmasının nasıl gerçekleştiği konusunda yüzeysel bir açıklamada bile, temel bir farklılıktan söz etmek gerekir. Kazıma resim, kenarları belirleyen çizgilerin, gölgeler ve açıklık koyuluklarla birlikte kalıp üzerine az ya da çok derin olarak kazılması yoluyla elde edilir; ya da kalıbın büyük bölümünü kesmek ve atmak bir mühürde olduğu gibi, yalnızca baskıyla çoğaltılmak istenen resmi kalıp üzerinde kabartma biçiminde bırakmak yoluyla elde edilir.
Her iki tür gravür çalışması da çok büyük ölçüde resim tekniğine dayanır. Sanatçının ilk işi resmi çizmektir. Daha sonra gravürün, baskı da içinde olmak üzere çeşitli işlemlerini yerine getirir. Bu ikinci aşama sanatçının kişisel çalışmasıyla gerçekleştirilebileceği gibi uzman zanaatkârlar tarafından da yerine getirilebilir.
Gravür yöntemleri, kullanılan ya da yararlanılan gerece göre değişir. Ağaç oyma yönteminde tahtadan, lekebaskı yönteminde metalden, taşbaskı yönteminde metalden, taşbaskı yönteminde ise taştan yararlanılır.
Ancak günümüzde metal üzerine kazımadan türeyen baskıların tanımlanmasında da genel olarak taşbaskı deyimi kullanılmaktadır.
Ağaç oyma yönteminde kabartma çalışması uygulanır. Düz yüzeyli bir tahtanın üzerine çizilen resmin basılacak yerleri bırakılıp, basılması istenmeyen bölümleri oyulur. Daha sonra tahtanın üzerine özel bir mürekkep üzerine kâğıt yerleştirilir ve basınç uygulanarak baskı yapılır. Değişik renk mürekkep sürülmüş tahta levhaların üst üste konmasıyla renkli ağaçbaskı elde edilir.
Linol oyma ise, ağaç baskı yöntemine benzer bir yönteme dayanan bir baskı türüdür. Bu teknikte, tahta levhalar yerine linolyum levhalar kullanılır.
Elde edilen resim, işlemin son aşamasını oluşturur. Dişikalıp adı verilen düz tahta, metal ya da taş yüzey, daha sonra özel bir mürekkeple boyanarak, birçok kopyanın üretilebileceği bir baskı gerçekleştirilmiş olur. Normal baskı yüzeyleri ya da herhangi bir yayının resimleri de gerçekte gravür tekniğine dayanır. Ama bunlarda çoğalma, fotoğrafla çoğaltma yöntemi yoluyla elde edilir.
Güzel sanatlarda gravür adı verilen tür, genellikle bir sanatçının yetisi ve el beceriye de yine bir sanatçının zanaatkârla işbirliği sonucu ortaya çıkardığı yapıttır. Kuşkusuz, teknik bir aracın devreye girmesi, sonucu değiştirmez.
Gravür çalışmasının nasıl gerçekleştiği konusunda yüzeysel bir açıklamada bile, temel bir farklılıktan söz etmek gerekir. Kazıma resim, kenarları belirleyen çizgilerin, gölgeler ve açıklık koyuluklarla birlikte kalıp üzerine az ya da çok derin olarak kazılması yoluyla elde edilir; ya da kalıbın büyük bölümünü kesmek ve atmak bir mühürde olduğu gibi, yalnızca baskıyla çoğaltılmak istenen resmi kalıp üzerinde kabartma biçiminde bırakmak yoluyla elde edilir.
Her iki tür gravür çalışması da çok büyük ölçüde resim tekniğine dayanır. Sanatçının ilk işi resmi çizmektir. Daha sonra gravürün, baskı da içinde olmak üzere çeşitli işlemlerini yerine getirir. Bu ikinci aşama sanatçının kişisel çalışmasıyla gerçekleştirilebileceği gibi uzman zanaatkârlar tarafından da yerine getirilebilir.
Gravür yöntemleri, kullanılan ya da yararlanılan gerece göre değişir. Ağaç oyma yönteminde tahtadan, lekebaskı yönteminde metalden, taşbaskı yönteminde metalden, taşbaskı yönteminde ise taştan yararlanılır.
Ancak günümüzde metal üzerine kazımadan türeyen baskıların tanımlanmasında da genel olarak taşbaskı deyimi kullanılmaktadır.
Ağaç oyma yönteminde kabartma çalışması uygulanır. Düz yüzeyli bir tahtanın üzerine çizilen resmin basılacak yerleri bırakılıp, basılması istenmeyen bölümleri oyulur. Daha sonra tahtanın üzerine özel bir mürekkep üzerine kâğıt yerleştirilir ve basınç uygulanarak baskı yapılır. Değişik renk mürekkep sürülmüş tahta levhaların üst üste konmasıyla renkli ağaçbaskı elde edilir.
Linol oyma ise, ağaç baskı yöntemine benzer bir yönteme dayanan bir baskı türüdür. Bu teknikte, tahta levhalar yerine linolyum levhalar kullanılır.
