Hababam Sınıfı Hakkında Bilinmeyenler!

CumaAydın Ilgaz, babası Rıfat Ilgaz'ın Hababam Sınıfı'nı ortaya çıkarma sürecini anlatırken, seri hakkında da daha önce hiç duymadığınız açıklamalarda bulundu.



Türk sinemasının devrim niteliğindeki yapımlardan Hababam Sınıfı'nın yazarı Rıfat Ilgaz'ın oğlu Aydın Ilgaz, Edirne Kitap Fuarı'nda babası ve Hababam Sını hakkında çarpıcı açıklamalarda bulundu. Babası Rıfat Ilgaz'ın Hababam Sınıfı'nı izlemek istemediğini belirtti. İşte Ilgaz'ın o açıklaması...


"Babam 1993 yılında vefat etti. Hababam Sınıfı, babamın bir öğretmen olarak tezidir aslında. Kötü öğretmen, kötü veli yoktur, kötü öğrenci yoktur. Kötü öğretim sistemi vardır. Babam Hababam Sınıfı'nda öğretmene kel dediği için sansüre uğramadı zamanında. Onu Mahmut Hoca yaptı. Mahmut Hoca okulda Tarık Akan'ın çocuğuna baktı. Bir lise öğrencisi okula çocuğunu getirdi. Bu Türkiye değil, dünyada yanlış bir şeydir. Bu çocuğa sadece Hafize Ana değil, okul yönetimi birlikte baktı. Ben bunu eleştirdiğim zaman işin şakası diyorlar" dedi.


Filmde gerçekte Damat Ferit karakteri olmadığını belirten Ilgaz, ''Damat Ferit Osmanlı Devleti'nde sevilmeyen bir isimdir. Bu ismi topluma alıştırmak ayrı bir iştir. Aslında Tarık Akan, isimden dolayı istediği işleri yapamamaktan rahatsız olduğunu söylerken Tarık yıllar sonra babamın Karartma Geceleri filmi sayesinde çeşitli ülkelerden 12 ödül almıştır. Babam ona 'Niye kitapta olmayan rolü oynuyorsun?' diye sorunca, 'Hocam kitabı okumadım' demiştir. Babam, 'O zaman sen sanatçı değilsin' demiştir. Ne zaman Karartma Geceleri filminin galasında Tarık gelip 'Hocam oldu mu?' diye sordu. Babam, 'Sen şimdi gerçek sanatçı oldun' dedi. O günden beri biz Tarık ile can ciğeriz."



"Babam zamanında bir film yapmak için yola çıktı. Anlaşmada öyledir. O zamanlarda İstanbul'da Türk filmleri çok gösterilmezdi. Babam filmin gerçeği yansıtması gerektiğini savunurdu. Toplumcu film olması gerektiğini savunurdu. Hababam Sınıfı'nda bunu yaptı. Toplu bir sınıf. Karakterler Türkiye'nin her tarafından gelmiştir. Ama bir sınıftadırlar. Birlikte kopya çekerler, birlikte yemek yerler ve uyurlar."


Rıfat Ilgaz'ın kendi okul hayatından yola çıkarak yazdığını belirten Aydın Ilgaz, ''Ben Kabataş Lisesinde okudum. Bizim Beden Eğitimi öğretmenimiz Bacak İsmail'di. Hababam Sınıfı'nda Badi Ekrem. 'Ama baba sen benim dediğim gibi yazmadın' deyince bana 'Hadi oradan' derdi. Babam kısmen benden etkilendi, Hababam Sınıfı'nda. Babam bana bazen derste ne yaptığımızı sorardı. Ben de Tarih öğretmenimizi omzumuza aldığımızı söylerdim."



''Öküz Ahmet, babamın Safranbolu'da bir öğrencisi. İnek Şaban karakteri aslında Öküz Ahmet. Kel Mahmut karakterinin gerçekte evine gittik. Aslında kel değil. Aksine saçları çok gürdü. Babam kendisini Güdük Necmi karakterinde anlattı.''


''Babam, Kastamonu Muallim Mektebi'nde yatılı okumuş. Yatılı yaşamını Hababam Sınıfı'nda kaleme almış.''



Babasının Hababam Sınıfı'nı izlememe nedenini ise, ''Önceleri Hababam Sınıfı filminin başında babamın adı yoktu. Babam Hababam Sınıfı'nı izlemek istemezdi. Kapatın şunu' derdi. İsmi olmadığı için canı sıkılırdı. Daha sonra mahkeme kararıyla biz kasetlere, filmlere babamın ismini yazdırmayı başardık." şeklinde açıkladı.

Türk sinemasının ekol filmi Hababam Sınıfı, üzerinden yıllar geçmesine rağmen ilk günkü gibi büyük bir heyecan ve zevkle izleniyor. Ancak film hakkında, çok az kişinin bildiği bazı kilit bilgiler bulunuyor. Sizler için; Hababam Sınıfı filmleri hakkında az bilinen önemli bilgileri derledik. İşte Hababam Sınıfı filmleri hakkında tüm bilinmesi gerekenler!


Hababam Sınıfı; Rıfat Ilgaz'ın yazdığı, Zeki Alasya'nın sahneye koyduğu ve beyaz perdeye taşıdığı bir hikayeydi.



1 - Ahmet Arıman, Hababam Sınıfı filmine Münir Özkul sayesinde dahil oldu. Özkul, Arıman'ı İzmir Fuarı'nda bir müzisyen olarak keşfetti.



2 - Arıman, Hababam Sınıfı Uyanıyor serisinde askerden ziyarete geliyordu. Bu durum senaryo zannedilse de aslında gerçekti. Arıman sahiden askerdeydi ve bu sahneler ziyarete geldiği vakit, doğaçlama çekilmişti.



3 - Ayşen Gruda, sinemaya komşusu Adile Naşit vasıtasıyla adım attı. Naşit, Gruda'yı Ertem Eğilmez'e önerdi. Böylelikle Gruda, hem sinemadaki hem de Hababam Sınıfı serilerindeki ilk rolüni kapmış oldu.



4 - Şener Şen ve Kemal Sunal birlikte oynamaya ilk kez Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı ile başladı. Onun öncesinde Şen, sinemada figürandı, televizyonda ise skeç vb. yayınlarda yer alıyordu.



5 - Badi Ekrem rolü için düşünülen ilk isim Zeki Alasya'ydı. Ancak Ertem Eğilmez, Zeki Alasya'yı o dönemde bir star kabul ettiği için, onunla bu filmde çalışmak istememişti.



6 - Ertem Eğilmez, Mahmut Hoca ve İnek Şaban rollerini sırf Münir Özkul ve Kemal Sunal için revize etti. Romanda; sinirli ve katı olan Mahmut Hoca; uysal ve akl-ı selim, oldukça çalışkan olan Şaban ise; saf ve bencil bir karaktere dönüştürüldü. Çünkü Eğilmez; bu rolleri iki ismin oynamasını istiyordu ve onlara da bu tarz karakterlerin daha çok yakıştığını düşünüyordu.
7 - İnek Şaban'ın boşluğunu ise Boncuk dolduruyordu. Boncuk, film için özel olarak yazılmıştı. Rolü de filmin reji asistanlarından biri canlandırıyordu.



Derya Baykal, Ankara Devlet Konservatuarı Tiyatro Bölümü mezunu, biri erkek ikisi kız olmak üzere 3 çocuk annesi bir kadındır. Yıllardır hem tiyatro yapıyor hem de dekorasyon ve güzellik, moda üzerine yayınlar. Bugün dekorasyon deyince, hatrı sayılır bir kitlenin takibindedir kendisi.

Belki yüz kez bıkmadan kahkahalarla izlediğimiz Hababam Sınıfı hakkında bir çoğunu daha önce hiç duymadığımız bilgiler burada. İşte seriye bakış açınızı genişletecek ilginç bilgiler...

Rıfat Ilgaz'ın eseri ilk olarak tiyatroya uyarlanarak seyirciyle buluştu. Sahnede olan isimler Zeki Alasya ile Metin Akpınar'dı.

Eseri sinemaya uyarlama önerisi de bu ikiliden çıktı. Tiyatroda Sahnelenen Hababam Sınıfı'nda Zeki Alasya, Tulum Hayri'yi; Metin Akpınar ise Refüze Ekrem karakterini canlandırıyordu. Tiyatrodaki bir diğer ilginç ayrıntı ise İnek Şaban'ı Suzan Ustan oynuyordu.


Bu ikili her ne kadar tiyatro uyarlamasında oynasalar da film yapma önerisini verseler de filmde olmamalarının bir nedeni vardı.

Yönetmen Ertem Eğilmez'in yıldız isimlerle çalışmama prensibi vardı o dönem. Hababam Sınıfı'ndaki çoğu oyuncu şimdi birer yıldız olsa da, o zamanlar sadece Tarık Akan yıldız olarak anılıyordu. Onunla da özel bir bağı olduğu için çalışmıştı. Zeki Alasya ve Metin Akpınar ise daha yüksek bir ücret alacakları başka bir filmde oynamayı tercih etmişlerdi.

Ertem Eğilmez ve Tarık Akan'ın arasındaki bu özel bağ neydi derseniz; Tarık Akan'ın pek çok filminde Ferit ismini kullanmasıyla da ilgisi var.

Ertem Eğilmez'in kaybettiği oğlunun ismi Ferit'ti, bu yüzden oğlu gibi sevdiği Tarık Akan'ın, birlikte çalıştıkları filmlerde Ferit ismini kullanmasını istiyordu. Bu şekilde oğlunun ismini yaşatmak istedi, Tarık Akan da 12 filmde Ferit ismini kullandı.


Hikaye serisinde olmayan bazı karakterler film için eklendi ve revize edildi. Bunlar; İnek Şaban ve Mahmut Hoca karakterleriydi.


Hayta İsmail'in askerden geldiği sahneler pek kurgu değildi. Rol icabı değil gerçekten de o dönem askerdeydi ve seti ziyarete gelmişti.


Hayta İsmail'i canlandıran Ahmet Arıman'ın filmde rol almasını sağlayan isim Münir Özkül'du.

İkili ilk kez İzmir Fuarı'nda tanışmışlar. Arıman müzisyenmiş aslında, Özkul da onu sahnedeyken keşfetmiş.

Savaş anılarıyla gaza getirilen Paşa Nuri karakterini canlandıran Sıtkı Akçatepe, gerçekte de Kurtuluş Savaşı gazisiydi.

Ayrıca Halit Akçatepe'nin babasıdır.

İlk film, döneminin en sevilen yapımı oldu ve 28 hafta boyunca gösterimde kaldı.

Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı ise serinin en çok gişe yapan filmi oldu.

Hababam Sınıfı ve Tosun Paşa'nın çekimleri aynı dönemde yapılırken Akil Öztuna iki filmde de yer alıyordu ama...

Tosun Paşa'nın çekimlerinde deveden düşünce hastaneye kaldırıldı ve çekimler bittikten hemen sonra hayatını kaybetti. Bu yüzden de onun sahnelerinde kesiklikler oluştu.

Hababam Sınıfı Uyanıyor'da akıllarda iz bırakan okuldan kaçış planını kara tahtaya çizen kişi kim olabilir?


Ertem Eğilmez'in isteği üzerine bu çizimi yapan kişi, sınıfın öğrencilerinden birini canlandıran Dilaver Gür'dü.

Adile Sultan Kasrı'nın, sonunda Mahmut Hoca'ya yakalanmakla biten kaçış planını çizen Dilaver Gür, aslen mühendismiş ve filmde oynadığı sıralarda İstanbul Yıldız Teknik Üniversitesinde eğitimine devam ediyormuş.
Güdük Necmi'nin, İnek Şaban'ın babasıymış gibi rol yaptığı sahnedeki tokatlar epey sertti. İşte bu sahnenin provalarında Sunal'ın yüzü kanamış.

Tabii Halit Akçatepe nazik olmak istemiş ama disipliniyle bilinen Ertem Eğilmez, gerçekçi olmasını isteyince tokatın dozu kaçmış.

Ertem Eğilmez disiplini demişken; sete geç kalmayı asla affetmezmiş. Hatta Tarık Akan ve Ayşen Gruda'ya tek ayakta durma cezası bile vermiş.


Bütün oyuncular senaryoya, diyaloglara bağlı olmak zorundayken Kemal Sunal için doğaçlama yapma özgürlüğü verilmiş.

Çok esprili olduğu için senaryodan daha komik eklemeler yapabiliyormuş.

Pek çok kez birlikte rol alan Kemal Sunal ve Şener Şen'in birlikte rol aldıkları ilk film Hababam Sınıfı'ydı.


Ayşen Gruda, Hababam Sınıfı'nda 3 farklı rolde oynamıştı

Hababam Sınıfı'nın ilk filminde bilgi yarışması sunucusu rolünde olan Ayşen Gruda, 3 yıl sonra çekilen filmde ilginç bir şekilde bu kez öğrenci rolünde oynamıştı. Öğretmen rolünde de oynadı. Ayrıca bilgi yarışması sunucusu rolü, sinemadaki ilk performansıydı.

Seriyi bize kazandıran Rıfat Ilgaz, daktilo alacak parası olmadığı için Hababam Sınıfı'nı el yazısıyla yazmak zorunda kalmıştır.


Ve Rıfat Ilgaz'ın, yıllar önce yapılan bir röportajında "Nasıl bu kadar çok güldürebildiniz?" sorusuna verdiği düşündürücü yanıt:

"Eskiden idamlar sabaha karşı yapılırmış. Belli bir süre sonra idam yaklaştığında tüm dükkanlar açılmaya, esnaf satış yapmak için bağırıp çağırmaya başlamış. Bunun üzerine aileler de o saatlerde sokağa çıkmaya başlamış ve idam vakitleri panayır havasına bütünmüş. Sonuçta da ölen bir adama bakarak gülen bir halk görüntüsü oluşmuş. Ben de çöken eğitim sistemini anlattım. Hepimiz ölen bu sisteme bakarak güldük." Yani tıpkı hem eğlenceli hem de hüzünlü olabilen film müziği gibi bir alt metin saklıymış bu efsane seride.

Zeki Alasya ve Metin Akpınar'ın ücret meselesiyle kadrodan ayrılmasının ardından Ertem Eğilmez “Çoğunluğu amatör oyunculardan oluşan bir ekip kuracağım” diyerek bir gazete ilanı bastırır. Öğrencilerden Tarık Akan, Kemal Sunal ve Halit Akçatepe dışındakiler bu ilan üzerine başvuranlar arasından seçilir.




Kurtuluş Savaşı gazisi bir fizik öğretmenini canlandıran Sıtkı Akçatepe gerçekten bir İstiklal Gazisidir ve Halit Akçatepe'nin babasıdır. Yani aslında filmde Güdük Necmi (Halit Akçatepe) Paşa Nuri'yi “Babam istiklal gazisi!” diye uyutmaya çalışıyorken yalan söylemiyormuş meğer...



Tarık Akan alçak gönüllüğü ile Yeşilçam'da bir tabuyu yıktı ve bir karakter oyuncusu olan Münir Özkul'un adını filmin afişinde kendi isminden önce yazdırdı. Filmlerin afişlerinde her zaman ilk yer alan isim esas oğlan ya da esas kızın ismi oluyordu. Hatta bu isim mevzusu yüzünden kavga çıkan çokça film olmuştu. Ancak Tarık Akan kendi isteğiyle başta yazılacak olan isminin yerine Münir Özkul'un adını yazdırarak pek eşi benzeri olmayan bir örneğe imza atmıştır. Ertem Eğilmez'in, bu adamı oğlunun adını verecek kadar neden sevdiğini anlamak için müneccim olmaya gerek yok herhalde.

Filmde sadece Feridun Şavlı değil, kardeşi de oynadı ama biz onu tanımadık Evet, Feridun Şavlı’nın kardeşi filmde küçük bir rol almıştı… Serinin ilk filmi için yönetmen Eğilmez’in isteği ve kararı üzerine gazetede bir ilan yayımlanır. Bu ilanda film için oyuncular aranıyordur. İşte Feridun Şavlı ve kardeşi Faruk Şavlı da bu ilanla projeye dahil olmuştur. Abi Şavlı altı filmlik serinin beş filminde Domdom Ali karakteriyle rol alırken kardeşi Faruk haraç vermediği için abisi ve diğer oyuncuların rol icabı dövdükleri mazlum genci oynar. Ancak dikkatimizden kaçsa da Faruk serinin diğer filmlerinde öğrenciler arasında gözüken figüran olmaya devam etmişti. Bu arada Feridun Şavlı’nın diğer kardeşi Fatih de Neşeli Günler filminde “Ziya (Şener Şen)”ın aslanı çakıyla öldürdüğü martavalı salladığı sırada arkasındaki “Çocuk Yaşar” karakterine hayat vermişti



Münir Özkul’un sevinci Münir Özkul’un alkolle başı beladaymış. Türkiye’nin en büyük isimlerinden biri olan bu değerin kişisel zaafı başına sürekli dert açarken evlilikleri de bu sebeplerle uzun sürmemişti. Kızıyla birlikte şatafatlı olmayan ve hatta zor günler geçiren Özkul uzun süreli ikamet edememiş çünkü ekonomik zorluklar nedeniyle kirasını ödeyemediğinden oradan oraya göçebe misali taşınıp durmuş. Hababam Sınıfı’yla olan tanışmasına gelirsek; bir gün eve uzun zamandan sonra ilk kez gülerek ve heyecanlı bir şekilde gelmiş. O yıllarda küçücük olan kızı haliyle bu neşenin sebebini sorduğunda; “Ertem Amcan yeni bir projesi için beni seçti.” cevabını almış. Kızı kötü olan koşulların iyileşeceğini umarak çok sevinip babasına kaç para alacağını sormuş ancak Mahmut Hoca’ya can verecek olan üstadın cevabı bir o kadar ilginç: “Sormadım ki. Ben bu kadar uzun zamandan sonra yeniden rol alabileceğim için mutluyum.” demiş. Paraya değer vermeyen sanatçıların vefa derslerini verdikleri dönemler…


Ertem Eğilmez önceleri Şener Şen’i istememiş Şener Şen’in Hababam Sınıfı’nda oynaması ise birçok oyuncunun durumundan daha ilgi çekici çünkü unutulmaz yönetmen Eğilmez’in kendisini sevmediği halde bu filmlerde rol almayı başarmış usta oyuncu Şen. Geçim sıkıntıları nedeniyle birden fazla işte çalışan Şener Şen, haftalık yayımlanan Tele Spor isimli programda komedyenlik yaparken Eğilmez’in nefretinin adresi olmuş bir defasında. Eğilmez Şen için; “Şu adamı bir yakalasam, kafasını kıracağım.” demiş. Bu dayaklık adamın yolu ise bir şekilde Hababam Sınıfı’na düşmüş. Filmin dublaj çalışmaları için görev alan usta oyuncu dikkatleri çekmiş hatta o günlerde Eğilmez’in “Badi Ekrem” rolüne oyuncu aradığı bilindiğinden kendisine Şen önerilmiş. Unutulmaz yönetmenin cevabı beklendiği gibi biraz ağır tabii; “Ben onun ne b.k olduğunu biliyorum, o olmaz.” Sonraki detayları Şener Şen’in anlatımından öğrenmenin vakti: “Fakat onun (Ertem Eğilmez) kendisine göre tutumları vardı. İlk aşamada kabul etmediği birçok fikir ve görüşü zamanla araştırır, doğruluk derecesini düşünür ve sonra da kendi fikriymiş gibi ortaya atardı. Bu konuda da böyle davrandı ve bir süre sonra “Biz en iyisi bu rolü Şener’e verelim” diyerek beni de Arzu Film kadrosuna dahil etti. O dönemde birçok ünlü sanatçı Arzu Film‘in kontratlı elemanıydı. Mesela Tarık Akan, Müjde Ar, Emel Sayın, Zeki Alasya, Metin Akpınar, Münir Özkul, Adile Naşit, Halit Akçatepe gibi sanatçılar hep Arzu Film ile çalışıyorlardı. Orası bir okul gibiydi.”


Ertem Eğilmez benimsediği disiplin anlayışı gereği Tarık Akan ve Ayşen Gruda’yı setten kovmuş Seride Hayta İsmail karakterine hayat veren Ahmet Arıman, Ertem Eğilmez’in Tarık Akan ve Ayşen Gruda’yı nasıl setten kovduğunu anlatıyor: “Evet disiplinli ve yumuşak, hem sempatik hem ciddi. Bir gün unutmuyorum, yemek arası verildi. Herkes toplandı bahçede kamera geldi ve Tarık Akan, Ayşen Gruda birisi daha vardı ama Halit Abi mi kim bilemiyorum. Bunlar bir 3-5 dakika geç kaldılar çok değil yani. Paydos ! Tek ayak durun hazır olun, siz kimsiniz beyfendi, Tarık Akan’a diyor aynı zamanda Ayşen Gruda’ya da biri daha var hatırlayamıyorum. Siz kimsiniz beyfendi benim setimi nasıl engellersiniz defolun derhal setimi terk edin dedi. Çıt çıkartamazsın karşısında… Ama ertesi gün, iki gün sonra, yarın sarmaş dolaş o şekil devam etti. Bu disiplin midir başka bir şey midir bilemiyorum ama böyle bir anıyı hatırlıyorum yani.”

Hababam Sınıfı hakkında bilinmeyenler!

Arıman, o güzel günleri ve nahif anıları anlatıyor Hayta İsmail olan Ahmet Arıman’dan; “Tabi biz dediğim gibi gençtik o zaman , çocuktuk tabi, onların hepsi oyuncu koca Münir Özkul’un yanında siz kalkıp da, ama onlar bizden çok mütevazı bir şekilde davrandılar. Adile Naşit’in oğlu 15 yaşında vefat etmiş. Ahmet diye inanın kendi oğlu yerine beni koyardı o kadar severdi. Tabi sonra biz başka filmlerde de oynadık o daha da çok arttı. Biz tabi biraz çekinirdik onlardan. Film arasında yani çekim aralarında top oynardık penaltı çekişirdik o bahçede , gördüğünüz ağaçların altında, aralarda çok eğlenirdik yani boş geçmezdi…” “…Senaryo vardı ve biz senaryonun ne dediğini yapardık. Diyalogları aynen kelimesi kelimesine yapardık. Bir tek Kemal Sunal doğaçlamayı özel olarak yapardı. Ona karışmazlardı. O çünkü çok espriliydi ve bir anda bazı şeyleri yapardı. Ona da yakışan buydu zaten, ona da birşey söyleyemezdiniz zaten çünkü çok güzel olurdu. Yönetmenin istediği de oydu zaten. Bizim sözlerimiz biz ne yazıyorsa onu oynuyorduk ne varsa diyalogda onu söylemek zorundaydık ve söylerdik…”