Dua ibadettir.
Hem de ibadetin özüdür.
Dua, kalp ve şuurun Allah'ın yardımına muhtaç olduğunun fiilî bir ifadesidir.
Bu nedenle Kur'an ve Sünnet'te dua emredilmiştir.
Yalvararak ve için için dua ederek rabbinizi çağırın. (A'raf/55)
Bana dua edin, size icabet edeyim. (Mü'min/60)
Ve şayet kullarım sana benden sual ettilerse, muhakkak ki ben (onlara) çok yakınım. Bana dua edince dua edenin duasına icabet ederim. (Bakara/186)
Hz. Peygamber de şöyle buyurmuştur:Kazayı, ancak dua geri çevirir.Dua ibadetin ta kendisidir.
Duanın kabul edilmesinin nedenlerinin; kalbin ihlası, nefsin temizliği, kazancın helâl oluşu ve dünyadan yüz çevirmek olduğunda şüphe yoktur. İnsan bu vasıflara hac esnasında daha fazla sahip olur. Bu nedenle hac günlerinde dua meşru kılınmıştır. Allah'ın rahmetine kavuşmak, azabından korunmak için korku ile ümit arasında dua edilmelidir. Duanın en efdali ise Allah'ın Kitabı'nda olan duadır. Onlardan biri şudur:
Ey rabbimiz! Bize dünyada da iyilik, ahirette de iyilik ver ve bizi ateş azabından koru. (Bakara/)
Sonra da hadîslerde varid olan dualardır.
Onlardan biri şudur: Hz. Peygamber, yolculuğa çıkmak için devesine bindiğinde üç defa tekbir getirir ve şöyle derdi:
Bu hayvanı bize müsahhar kılan Allah ortaktan münezzehtir. Biz Allah Teâlâ'ya gereği gibi ibadet edemiyoruz. Biz rabbimize dö-neceğiz. Ey Allahım! Biz senden bu seferimizde birr ve takva'yi; seni razı eden ameli istiyoruz.
Ey Allahım! Bu seferi bize kolaylaştır, uzaklığını kısalt. Ey rabbimiz!
Seferde arkadaş sensin. Ailemi sen koru!
Ey Allahım! Seferin şiddetinden, kabrin dehşetinden, aile ve malımın fitnesinden sana sığınıyorum.
Hac menasıkları hakkında birçok dua varid olmuştur. Fakat bunların tümünün Hz. Peygamber'e nisbeti sahih değildir. Hatta bunların çoğunun Hz. Peygamber'den gelmediği kesindir. Ancak âlim ve salihlerin çoğu bunları okumanın müstehab olduğunu söylemişlerdir. Bunları dua niyetiyle okumak caizdir ve fakat şart değildir. İnsan, hoşuna giden her-hangibir duayı okuyabilir.
1. İhram'da
İmam Razi şöyle der: "Lebbeyke'den sonra hacı 'Ey Allahım! Nefsim, etim, kanım, derim ve tüylerim senin için ihrama girdi' demelidir".
2. Hoşa Giden Birşey Görüldüğünde
Hoşuna giden bir şey gördüğünde hacı Rasülullah'a uyarak şöyle Dua etmelidir
Senin hizmetine koşuyorum ey rabbim. Hayat, ahiret hayatıdır.
3. Mekke Sınırlarına Vasıl Olunduğunda
Hacı, Mekke haremine vardığı zaman şöyle dua etmelidir:
Ey Allahım! Bu, senin haremindir, senin emniyetindir. Beni ateşe ha-ram kıl, kullarını hasrettiğin günde azabından emin kıl. Beni ibadet eden velî kullarından eyle!
4. Kabe Görüldüğünde
Mekke'ye girip Kabe görüldüğünde de şöyle dua etmek müstehabdır:
Ey AUahım! Bu beytin (Kabe'nin) şeref, azamet, kerem ve yüceliğini artır. Ey Allahım! Bu beyti şereflendiren, yücelten kullarının da şeref ve keremini artır. Selâm sensin, selâm sendendir. Ey rabbimiz! Bizi selâmla yaşat!
5. Tavaf Esnasında
Tavaf yaparken de şöyle demelidir:
Allah'ın ismiyle! Allah en büyüktür. Allahım! Sana iman ederek, tazim ve tasdik ederek, ahdini yerine getirerek, peygamberinin sünnetine uyarak bu işi yapıyorum. Allah'ın salât ve selâmı peygamberinin üzerine olsun.
Birinci, ikinci ve üçüncü şavtlarda remel yaptığında hacı şu duayı okumalıdır: 'Yarabbi! Haccımızı mebrur, sayımızı makbul, günahımızı mağfur kıl'.
Dördüncü, beşinci, altıncı ve yedinci şavtlarda şu dua okunmalıdır: 'Yâ rabbî! Affet, merhamet et. Biz kullarını bağışla! Sen hem aziz hem kerimsin. Ey rabbimiz! Bize dünyada bir hasene, ahirette de bir hasene ver. Bizi ateş azabından koru'.
6. Sa'y Yaparken
Safa üzerinde kıbleye yönelip şöyle dua edilmelidir:
Allah en büyüktür, Allah en büyüktür. Bize hidayet, eden Allah en büyüktür. Hamd Allah'a mahsustur. Allah'tan başka ilah yoktur. O'nun ortağı yoktur, mülk O'nundur, hamd O'nundur. Ha}/ O'nun elindedir. O herşeye kadirdir. Allah'tan başka ilah yoktur. O tektir. Sözünü yerine getirmiş, kuluna yardım etmiştir. Ahzab'ı (Düşman
ordularını) tek başına kaçırmıştır. Allah'tan başka ilah yoktur. Biz ancak O'na ibadet ederiz. Kâfirlerin hoşuna gitmese de dini yalnız O'na has kılarız. Yârab! Sen 'Bana dua edin icabet edeyim' buyur-dun. Sen asla sözünden caymazsın. Beni İslâm'a hidayet ettiğin gibi, dünyadan müslüman olarak çıkıncaya kadar da hidayetini benden esirgeme!
Merve tepesinin üzerinde de aynı dua tekrar edilmelidir.
Sa'y yaparken okunması müstehab olan dualardan biri de şudur:
Ey kalpleri evirip çeviren Allah! Kalbimi dinin üzerinde sabit kıl. Allahım! Senden rahmetini gerektiren şeyleri, mağfiretini, azimetini, cenneti istiyorum. Her günahtan selâmeti istiyorum. Ateşten kurtuluşu istiyorum. Ey Allahım! Senden takvayı, zenginliği ve namuslu olmayı istiyorum.
7. Arafat'ta
Arafat'ta çok dua etmek müstehabdır. Bir hadîste 'Duanın en mak-bulü, Arafat'ta yapılan duadır' buyurulmuştur. Hz. Peygamber, 'Benim ve benden önceki peygamberlerin yaptığı duaların en güzeli şudur' diyerek şu duayı okumuştur:
Allah'tan başka ilah yoktur. O tektir, O'nun ortağı yoktur. Mülk O'nundur. Hamd O'na mahsustur. O herşeye kadirdir.
Hz. Ali'den rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber'in, Arafat'ta vakfe-de en fazla okuduğu dua şudur: 'Ey Allahım! Hamd ancak sanadır; bizim hamdımız ve bizden daha hayırlı hamdler... Ey Allahım! Namazım, ibadetim, hayatım ve ölümüm senin içindir. Dönüş sanadır. Ey rabbim! benim mirasım senindir. Ey rabbim! Rezilliğin şerrinden sana sığınıyorum1.
8. Müzdelife'de ve Meş'ar'ul-Haram'da
Meş'ar'ul-Haram (Kuzah Dağın)da Allah'ı anın! O'nu, size nasıl hida-yet ettiyse öyle zikredin. Çünkü O'nun hidayetinden önce dalâlette olanlardandınız. (Bakara/198)
Şu duayı okumak müstehabdır: [Ey Allahım! Senden tüm hayırları ve kötülüklerimi ıslah etmeni istiyorum ve bütün serleri benden uzaklaştırmanı istiyorum. Çünkü bunu senden başkası yapamaz. Bunu sadece sen yapabilirsin'.
9. Kurban Günü Mina'da
Meş'ar'ul-Haram'dan çıkıp Mina'ya gelindiğinde şöyle dua edilmeli-dir:
Hamd Allah'a mahsustur. O Allah ki beni afiyet içinde Mina'ya ge-tirdi. Ey Allahım! Burası Mina'dır. Ben senin kulunum, senin elinin altındayım. Velî kullarına minnet ettiğin gibi bana da minnet etmeni istiyorum. Ey Allahım! Rezillikten ve dinim hususunda fitneye düşmekten, musibetlere duçar olmaktan sana sığınıyorum yâ erha-merrahîmin!
10. Teşrik Günlerinde Mina'da
Hz. Peygamber 'Teşrik günleri, yeme-içme ve Allah'ı zikretme günle-ridir' buyurmuştur. Teşrik günlerinde Allah'ı çokça zikretmek müste-habdır. Zikrin en efdali de Kur'an okumaktır. Her cemrenin yanında du-rup Kabe'ye yönelmek, Allah'a hamdetmek, teşbih, tehlil ve tekbir getir-mek, ümit ve korku arasında Allah'a yalvarmak müstehabdır.
11. Zemzem Suyu İçerken
Hz. Peygamber 'Zemzem suyu, ne için içilirse, onun için şifa olur* buyurmuştur. Zemzem içilirken şu duayı okumak müstehabdır:
Ey Allahım! Senin peygamberinin 'Zemzem, ne için içilirse, onun için şifa olur' buyurduğunu işittim. Ben de beni affetmen ve şöyle şöyle yapman için içiyorum. (Veya ne istiyorsa onu söylemelidir).
Hülasa
Bunlar birtakım dualardır. Bunları İmam Nevevî'nin Ezkar isimli ki-tabından seçtik. Bunların çoğu malum olduğu üzere selef-i salihînin ve âlimlerin dualarındandır. Onlar bu duaları yapmışlar, halka, özellikle de halkın av----- bunları öğretmek istemişlerdir. Böylece halkın o temiz mekânlarda, o huşûlu hallerde dua etmelerini arzu etmişlerdir. Onlar, bu hususta Hz. Peygamber'den gelen duaların az olduğunu bilirler. Onun için bu duaların, Hz. Peygamber'den geldiğine, onun sözleri olduğuna inanmak doğru olmaz. Bunlar, mürsel dualardır ve onlarla dua etmek caizdir. Ayrıca bunların dışında diğer dualar da okunabilir. Allah'tan dileğimiz, razı olduğu duaları bize ilham etmesi ve dualarımızı kabul et-mesidir.
