Meslek seçme işi çok yönlü ve karmaşıK Bir Durumdur.
Aile; ilişkide bulunulan kimseler; kişinin hayran olduğu kişi ve kahramanlar; tahsil durumu; ailenin sosyo-ekonomik seviyesi gibi sosyolojik faktörler; bireyin psiko-sosyal ihtiyaçları, değerler sistemi, ilgileri, egosu (benliği), genel ve özel yetenekleri ve kişilik nitelikleri gibi psikolojik faktörler; bölgenin özellikleri ve iş imkânları; işin mevcudiyeti ve arz-talep durumu; bireyin yaşantılarına giren tesadüfler vardır.
Bunların, her birinin durumuna göre ayrı önem ve etkisi mevcuttur. Birey ve ona uygun olacak meslekler incelenmelidir.
BİREYİN NİTELİKLERİ
Kişinin İncelenmesi Kişinin nitelikleri ile mesleğin gerekimlerinin birbirine uygun düşmesini sağlamak,
meslek danışmasının ana hedefidir. Birey, şu noktalardan incelenmelidir:
1) Bireyin fiziksel özellikleri
a. Cins, yaş, boy, ağırlık
b. Sağlık durumu
c. Gelişme ve büyüme özellikleri
d. Enerjiklik durumu
e. Görünüşü, ses tonu
f. Bedensel özellikleri, arızaları
2) Kişilik (Psikolojik) Özellikleri
a. Zekâ durumu
b. özel yetenekleri
c. Tavırları, ilgileri, değerler sistemi
d. ihtiyaçları, amaçları, umuları, motivasyon seviyesi
e. Heyecansal dengesi ve duygusal olgunluğu
f. Sosyal olgunluk derecesi
g. Kılık, kıyafet, temizlik ve tertipliliği
h. Davranış özellikleri
i. Başkaları ile ilişki tarzı ve derecesi
3) Akademik Özellikleri ve Okul Faaliyetleri
a. Okuldaki genel başarı derecesi
b. Kuvvetli ve zayıf olduğu dersler
c. Boş-zaman merakları (hobileri)
d. Okulda kol faaliyetlerine, kültürel ve sosyal faaliyetlere katılma durumu
e. Çalışma tarzı ve alışkanlıkları
f. İş tecrübesi
4) Sosyal Şartlar
a. Ailenin sosyo-ekonomik durumu
b. Ailenin ihtiyacı
c. Irk, din, bölgesellik, vs. gibi iş bulmayı etkilemesi muhtemel yönleri
d. İşi etkilemesi mümkün yaşantı ve tecrübeleri.
MESLEKLERİN NİTELİKLERİ
Meslek seçimi, bir gelişme oluşumu olduğuna göre, çocuğun mesleklerle ilgili bilgi ve görgülerinin küçük yaşlardan itibaren geliştirilmesi gerekmektedir. Bu sebeple, okulda öğrencilere verilecek meslek bilgisinin ayrıntı derecesi ve mahiyeti, öğrencinin yaşına, olgunluk seviyesine denk olmak zorundadır. Meselâ, ilkokulda yapılan bir meslek incelemesi, daha ziyade ortak özellikler taşıyan"iş ailelerine" önem verir. Lise öğrencileri ile yapılan bir meslek incelemesi ise, belli bir işe yönelir ve bu işin ayrıntılı özelliklerine iner.
