k@LpSiz_K@fKéF
Forum Onuru
Max Planck Enstitüsü'ndeki bilim adamları hayvanlarla ilgili bir araştırma gerçekleştirdi. Bu araştırma toplum içindeki bazı hayvanlara ilişkin birtakım inançların aslında yanlış olduklarını ortaya çıkardı. Mesela tembel olarak bilinen bazı hayvanlar aslında kendi doğal ortamlarında düşünülenden daha vahşiler. Enstitüde görevli bilim adamı David Thomas, birçok hayvan hakkında insanların sahip oldukları yanlış fikirleri ve bunların doğrularını sizler için yorumladı. İşte hayvanlarla ilgili yanlışlar ve doğruları...
YANLIŞ: Japon balığının sadece üç saniyelik belleği vardır
DOĞRU: Bu tip yanlış bir kanının nedeni, balıkların bir kere akvaryumun etrafını turladıktan sonra tekrar tekrar aynı eylemi gerçekleştirmeleridir. Fakat bu gerçekten çok saçma bir düşünce. Plymouth Üniversitesi'nde yapılan araştırma gösteriyor ki, Japon balıkları yiyecek aramak için kolaylıkla eğitilebilirler. Bu yılın başında 15 yaşındaki Avustralyalı bilim dehası Rory Stokes, evinde beslediği balığını kendi oluşturduğu labirentin ucuna koyduğu yiyeceğe ulaşması için eğitti. Balık Rory'nin labirentin ucuna yerleştirdiği işaret ışığına doğru yüzdü ve sonunda yiyeceğe ulaştı. Ardından bir hafta süreyle işaret ışığını kesti ve balığın yine amacına ulaştığını gördü.
YANLIŞ: Deve kuşları kafalarını kuma gömer
DOĞRU: İşte yanlış bir inanış daha. Roma döneminden beri doğruluğu kabul edilen ‘tehlike anında devekuşları kafalarını toprağın altına gömer' inanışı da bilim adamları tarafından çürütüldü. İnsanlar uzun süredir bu gerçeği inkar ediyor veya inanmak istemiyor. Deve kuşları üstlerinden geçen ve kendilerine çok yakın olmayan bir kuştan bile korkup hemen oradan sıvışıverirler. Peki bu efsane nereden geliyor? Çünkü deve kuşları yediklerini hazmedebilmek için kum çiğniyorlar. Bu da onların yerden kum alabilmek için eğilip kafalarını kuma gömmelerine neden oluyor. Aslında bütün mesele bu kadar basit. Ama insanların yanlış fikirleri bu hayvanlarını davranışlarının yanlış algılanmasına neden oluyor.
YANLIŞ: İnekler yağmur yağmadan önce yere çökerler
DOĞRU: Eski bir inanışa göre, yere çökmüş ineklerle dolu bir tarla görürseniz her an yağmur yağabilir. Fakat böyle bir durumun hiçbir kanıtlanmış göstergesi yoktur. İnekler genellikle geviş getirmek için yere çökerler.
YANLIŞ: Tembelhayvanlar tembeldir
DOĞRU: Bazı tembelhayvanlar günde ortalama 16 saat uyuyabiliyorlar. Fakat ilginçtir ki bu sıradışı hayvanların vahşi türleri on saatten az uyuyorlar. Eğer hayvanat bahçelerinde normalin üstünde uyuyorlarsa da, bu onların güvenli bir bölgede tehlike altında olmadıklarından kaynaklanmaktadır. Yiyecek aramıyorlar, kendilerini korumak zorunda kalmıyorlar. Bu nedenle yapacak daha iyi işleri olmadığı için de uyumayı tercih ediyorlar. Yani hayvanat bahçesinde uzun süre uyumalarından dolayı, 'tembel hayvanlardır' yakıştırması pek de doğru bir inanış değil.
YANLIŞ: Piranalar öldürücüdür
DOĞRU: James Bond filmlerinde gördüğümüz gibi aslında piranalar öldürücü varlıklar değillerdir. Isırdıklarında kötü bir ısırık atabilirler ama hiçbir zaman öldürmezler. Küçük ama keskin dişleri vardır fakat onları genellikle insanlar üzerinde kullanmazlar. Sadece vahşi ortamda okyanus dibinde kendilerini diğer yırtıcı balıklardan korumak için bu keskin dişleri kullanırlar.
YANLIŞ: Develerin hörgüçleri suyla doludur
DOĞRU: Böyle saçma bir düşünce kimden çıkmış inanmak güç doğrusu. 'Develer bir çölü rahatlıkla boydan boya kat ederler çünkü hörgüçleri suyla doludur' diye bilir herkes ama herkes yanlış biliyor. Develerin hörgüçleri yağdan oluşur. Gerçek su depoları ise kan dolaşımında saklıdır. Diğer memelilerden farklı olarak develerin kan hücreleri yuvarlak değil ovaldir. Bu sayede kan damarlara daha hızlı pompalanır ve daha fazla su depolanır.
YANLIŞ: Yarasalar kör olur
DOĞRU: Eğer yarasaların kör olmadığını bilseydik herhalde 'yarasa gibi kör' deyimini kullanmazdık. Ama yarasalar gerçekten kör değiller. Konunun doğru yorumu şudur. Yarasaların gözleri çok küçüktür. Geceleri ve özellikle karanlık mağaralarda oldukça keskin bir görüşe sahip olurlar. Gündüz etrafı pek fazla seçemeseler de bu hiçbir zaman onların kör olduğu anlamına gelmez.
YANLIŞ: Japon balığının sadece üç saniyelik belleği vardır
DOĞRU: Bu tip yanlış bir kanının nedeni, balıkların bir kere akvaryumun etrafını turladıktan sonra tekrar tekrar aynı eylemi gerçekleştirmeleridir. Fakat bu gerçekten çok saçma bir düşünce. Plymouth Üniversitesi'nde yapılan araştırma gösteriyor ki, Japon balıkları yiyecek aramak için kolaylıkla eğitilebilirler. Bu yılın başında 15 yaşındaki Avustralyalı bilim dehası Rory Stokes, evinde beslediği balığını kendi oluşturduğu labirentin ucuna koyduğu yiyeceğe ulaşması için eğitti. Balık Rory'nin labirentin ucuna yerleştirdiği işaret ışığına doğru yüzdü ve sonunda yiyeceğe ulaştı. Ardından bir hafta süreyle işaret ışığını kesti ve balığın yine amacına ulaştığını gördü.
YANLIŞ: Deve kuşları kafalarını kuma gömer
DOĞRU: İşte yanlış bir inanış daha. Roma döneminden beri doğruluğu kabul edilen ‘tehlike anında devekuşları kafalarını toprağın altına gömer' inanışı da bilim adamları tarafından çürütüldü. İnsanlar uzun süredir bu gerçeği inkar ediyor veya inanmak istemiyor. Deve kuşları üstlerinden geçen ve kendilerine çok yakın olmayan bir kuştan bile korkup hemen oradan sıvışıverirler. Peki bu efsane nereden geliyor? Çünkü deve kuşları yediklerini hazmedebilmek için kum çiğniyorlar. Bu da onların yerden kum alabilmek için eğilip kafalarını kuma gömmelerine neden oluyor. Aslında bütün mesele bu kadar basit. Ama insanların yanlış fikirleri bu hayvanlarını davranışlarının yanlış algılanmasına neden oluyor.
YANLIŞ: İnekler yağmur yağmadan önce yere çökerler
DOĞRU: Eski bir inanışa göre, yere çökmüş ineklerle dolu bir tarla görürseniz her an yağmur yağabilir. Fakat böyle bir durumun hiçbir kanıtlanmış göstergesi yoktur. İnekler genellikle geviş getirmek için yere çökerler.
YANLIŞ: Tembelhayvanlar tembeldir
DOĞRU: Bazı tembelhayvanlar günde ortalama 16 saat uyuyabiliyorlar. Fakat ilginçtir ki bu sıradışı hayvanların vahşi türleri on saatten az uyuyorlar. Eğer hayvanat bahçelerinde normalin üstünde uyuyorlarsa da, bu onların güvenli bir bölgede tehlike altında olmadıklarından kaynaklanmaktadır. Yiyecek aramıyorlar, kendilerini korumak zorunda kalmıyorlar. Bu nedenle yapacak daha iyi işleri olmadığı için de uyumayı tercih ediyorlar. Yani hayvanat bahçesinde uzun süre uyumalarından dolayı, 'tembel hayvanlardır' yakıştırması pek de doğru bir inanış değil.
YANLIŞ: Piranalar öldürücüdür
DOĞRU: James Bond filmlerinde gördüğümüz gibi aslında piranalar öldürücü varlıklar değillerdir. Isırdıklarında kötü bir ısırık atabilirler ama hiçbir zaman öldürmezler. Küçük ama keskin dişleri vardır fakat onları genellikle insanlar üzerinde kullanmazlar. Sadece vahşi ortamda okyanus dibinde kendilerini diğer yırtıcı balıklardan korumak için bu keskin dişleri kullanırlar.
YANLIŞ: Develerin hörgüçleri suyla doludur
DOĞRU: Böyle saçma bir düşünce kimden çıkmış inanmak güç doğrusu. 'Develer bir çölü rahatlıkla boydan boya kat ederler çünkü hörgüçleri suyla doludur' diye bilir herkes ama herkes yanlış biliyor. Develerin hörgüçleri yağdan oluşur. Gerçek su depoları ise kan dolaşımında saklıdır. Diğer memelilerden farklı olarak develerin kan hücreleri yuvarlak değil ovaldir. Bu sayede kan damarlara daha hızlı pompalanır ve daha fazla su depolanır.
YANLIŞ: Yarasalar kör olur
DOĞRU: Eğer yarasaların kör olmadığını bilseydik herhalde 'yarasa gibi kör' deyimini kullanmazdık. Ama yarasalar gerçekten kör değiller. Konunun doğru yorumu şudur. Yarasaların gözleri çok küçüktür. Geceleri ve özellikle karanlık mağaralarda oldukça keskin bir görüşe sahip olurlar. Gündüz etrafı pek fazla seçemeseler de bu hiçbir zaman onların kör olduğu anlamına gelmez.
