Hive Hanlığı
On altıncı yüzyılda Harezm’de kurulan ve 1920’ye kadar fasılalarla devam eden hanlık. Şeybani hakimiyeti sonrasında Safevi işgaline uğrayan Harezm bölgesi halkı, Yadigar Han soyundan ilbars’ın liderliğinde birleşip, 1511 yılında Gürgenç merkez olmak üzere Hive Hanlığını kurdular.
Yadigar Han soyundan gelen Hive Hanları, bir asırdan fazla başta kaldılar. Osmanlılarla anlaşıp zaman zaman iran topraklarına akınlar yaptılar. 1576’da Amuderya Nehrinin yatak değiştirip, Aral Gölüne akması neticesi ortaya çıkan kuraklık ve Kalmuk istilası, devletin iktisadi durumunu alt-üst etti.Hakimiyet, Özbek kabile reislerine geçti. Arab Mehmed Han (1603-1623), kuraklığa uğrayan Gürgenç’i terk edip, Hive’yi başkent yaptı (1603).
Bunun oğlu Ebügazi Bahadır Han (1643-1665) ve torunu Enuşe Han (1663-1687) ilme düşkün kimselerdi. 1717’de Rus Çarı Petro’nun ordusu Hive ordusunu mağlüb etti. iranlı Nadir Şah tarafından işgal edilen hanlık, onun ölümüne (1747) kadar iran’a bağlı kaldı. Kongratlardan Mehmed Emin inak (1770-1791), Yadigaroğullarının hanlığına son verip kendi hanedanını kurdu.
Mehmed Rahim Han (1806-1825) zamanında Ruslarla dostça ilişkiler kuruldu. Buna rağmen Osmanlıların ingilizler ve diğer devletlerle savaşmasından istifade eden Ruslar, her fırsatta Hive Hanlığı topraklarına saldırdılar. 1873’te yapılan savaş sonunda hanlığın toprakları Rus işgaline uğradı.
Yapılan antlaşmayla Rus himayesi kabül edildi. Rus himayesini kabul eden ikinci Mehmed Rahim Han (1864-1910)dan sonra oğlu isfendiyar Töre (1910-1918) ve sonra da onun oğlu Abdullah (1918-1920)
On altıncı yüzyılda Harezm’de kurulan ve 1920’ye kadar fasılalarla devam eden hanlık. Şeybani hakimiyeti sonrasında Safevi işgaline uğrayan Harezm bölgesi halkı, Yadigar Han soyundan ilbars’ın liderliğinde birleşip, 1511 yılında Gürgenç merkez olmak üzere Hive Hanlığını kurdular.
Yadigar Han soyundan gelen Hive Hanları, bir asırdan fazla başta kaldılar. Osmanlılarla anlaşıp zaman zaman iran topraklarına akınlar yaptılar. 1576’da Amuderya Nehrinin yatak değiştirip, Aral Gölüne akması neticesi ortaya çıkan kuraklık ve Kalmuk istilası, devletin iktisadi durumunu alt-üst etti.Hakimiyet, Özbek kabile reislerine geçti. Arab Mehmed Han (1603-1623), kuraklığa uğrayan Gürgenç’i terk edip, Hive’yi başkent yaptı (1603).
Bunun oğlu Ebügazi Bahadır Han (1643-1665) ve torunu Enuşe Han (1663-1687) ilme düşkün kimselerdi. 1717’de Rus Çarı Petro’nun ordusu Hive ordusunu mağlüb etti. iranlı Nadir Şah tarafından işgal edilen hanlık, onun ölümüne (1747) kadar iran’a bağlı kaldı. Kongratlardan Mehmed Emin inak (1770-1791), Yadigaroğullarının hanlığına son verip kendi hanedanını kurdu.
Mehmed Rahim Han (1806-1825) zamanında Ruslarla dostça ilişkiler kuruldu. Buna rağmen Osmanlıların ingilizler ve diğer devletlerle savaşmasından istifade eden Ruslar, her fırsatta Hive Hanlığı topraklarına saldırdılar. 1873’te yapılan savaş sonunda hanlığın toprakları Rus işgaline uğradı.
Yapılan antlaşmayla Rus himayesi kabül edildi. Rus himayesini kabul eden ikinci Mehmed Rahim Han (1864-1910)dan sonra oğlu isfendiyar Töre (1910-1918) ve sonra da onun oğlu Abdullah (1918-1920)
