İnternette gezinirken farkında bile olmadan pek çok siteye kişisel bilgilerimizi emanet ediyoruz. Kötü amaçlı kişilerin eline geçtiğinde başımızı ağrıtabilecek bu bilgiler konusunda dikkatli olmak şart.
Hiç durup düşünme gereği duymasak da, internet sitelerine sandığımızdan daha fazla bilgi veriyoruz. Evimizin adresinden tutun cinsiyetimize, aile bireylerimizin bilgilerinden tutun telefon numaramıza kadar pek çok bilgiyi saniyeler içinde internet sitelerine sağlayabiliyoruz. Gelin bu bilgilere beraber bakalım.
Yaşadığımız yer
İnternet sitelerinin hakkımızda belki de en rahat öğrendiği bilgi bu. Yolda karşılaştığınız her insana ev adresinizin yazılı olduğu bir kağıt verdiğinizi hayal edin, durumun ne kadar garip durduğunu fark edeceksiniz. Fakat girdiğimiz her internet sitesi, rahatlıkla IP adresimizi öğreniyor ve bunu kullanarak adresimizin tespidini yapabiliyor. Bu durumu engellemek içinse VPN servisleri kullanmak gerekiyor, fakat bu sefer de VPN servislerine adresinizi açık etmiş oluyorsunuz.
Sistem bilgilerimiz ve demografik niteliklerimiz
Çoğu internet sitesi farklı yollarla hakkımızda olabildiğince fazla bilgi elde etmeye çalışıyor. Elde ettikleri bilgilerden bazıları kullandığımız tarayıcının türü, kullandığımız sistem türü, hatta ekranımızın çözünürlüğü. Dahası, Google, yaptığınız aramalara göre cinsiyetinizi ve yaşınızı bile tahmin etmeye çalışıyor ve genelde biliyor da. Bu bilgiler de, Google Analytics kullanan internet sitesi sahiplerine iletiliyor. Neyse ki olay, sadece tahmin yapmaktan ibaret.
Aile üyelerinin bilgileri
Pek çok uygulama ve web sitesi, bir sosyal medya hesabınızdan giriş yapmanızı istiyor. Örneğin Facebook'ta ayarlarınıza girip izin verdiğiniz uygulamalara göz atarsanız, ne kadar çok uygulamanının bilgilerinize erişmek için sizden izin aldığını görebilirsiniz. Uygulamalar bu şekilde aile üyelerinizin bilgilerine rahatlıkla ulaşabiliyor.
Telefon numarası, e-mail
Bugüne kadar kaç uygulamaya e-mail adresinizi verdiğinizi sorsak, saya saya bitiremezsiniz sanıyoruz ki. Buna ek olarak telefon numaramıza sahip olan pek çok uygulama da mevcut. İnternet sitelerine üye olmak için farklı bir e-mail kullanarak o sorunu halletseniz de, telefon numarasını farklı olarak verebilmek mümkün olmuyor. Dolayısıyla sadece çok ama çok güvendiğiniz uygulamalara bu bilgiyi vermek, hayli kritik; yoksa telefon numaranıza bir yığın spam mesajın geldiğini fark edebilirsiniz.
İlgi alanlarınız
İnternet siteleri, her ziyaretiniz esnasında ilginizi çeken tüm konu başlıklarını kolaylıkla gruplandırabiliyor. Hatta diğer internet sitelerine girip ne tür yazılar okuduğunuzu bile biliyorlar. Bunu sağlayan şey de çerezler. Çerezleri kullanarak reklam şirketleri, sevdiğiniz kişinin aylar sonra bile yeni yeni keşfedebileceği tüm ilgi alanlarınızı kısa bir sürede çözmüş oluyor.
Bu tür çerezlerin toplanmasını engellemek de hayli basit, kullandığınız tarayıcının ayarlar kısmından bu özelliği kapatabiliyorsunuz. Örneğin Google Chrome kullanıyorsanız, tarayıcınızın ayarlar sekmesine gidip en altta "Gelişmiş" seçeneğini genişletip, "İçerik Ayarları"ndan "Çerezler"i seçerek, "Üçüncü taraf çerezlerini engelle" seçeneğini aktif hale getirerek bu sorunu çözebilirsiniz.
Hiç durup düşünme gereği duymasak da, internet sitelerine sandığımızdan daha fazla bilgi veriyoruz. Evimizin adresinden tutun cinsiyetimize, aile bireylerimizin bilgilerinden tutun telefon numaramıza kadar pek çok bilgiyi saniyeler içinde internet sitelerine sağlayabiliyoruz. Gelin bu bilgilere beraber bakalım.
Yaşadığımız yer
İnternet sitelerinin hakkımızda belki de en rahat öğrendiği bilgi bu. Yolda karşılaştığınız her insana ev adresinizin yazılı olduğu bir kağıt verdiğinizi hayal edin, durumun ne kadar garip durduğunu fark edeceksiniz. Fakat girdiğimiz her internet sitesi, rahatlıkla IP adresimizi öğreniyor ve bunu kullanarak adresimizin tespidini yapabiliyor. Bu durumu engellemek içinse VPN servisleri kullanmak gerekiyor, fakat bu sefer de VPN servislerine adresinizi açık etmiş oluyorsunuz.
Sistem bilgilerimiz ve demografik niteliklerimiz
Çoğu internet sitesi farklı yollarla hakkımızda olabildiğince fazla bilgi elde etmeye çalışıyor. Elde ettikleri bilgilerden bazıları kullandığımız tarayıcının türü, kullandığımız sistem türü, hatta ekranımızın çözünürlüğü. Dahası, Google, yaptığınız aramalara göre cinsiyetinizi ve yaşınızı bile tahmin etmeye çalışıyor ve genelde biliyor da. Bu bilgiler de, Google Analytics kullanan internet sitesi sahiplerine iletiliyor. Neyse ki olay, sadece tahmin yapmaktan ibaret.
Aile üyelerinin bilgileri
Pek çok uygulama ve web sitesi, bir sosyal medya hesabınızdan giriş yapmanızı istiyor. Örneğin Facebook'ta ayarlarınıza girip izin verdiğiniz uygulamalara göz atarsanız, ne kadar çok uygulamanının bilgilerinize erişmek için sizden izin aldığını görebilirsiniz. Uygulamalar bu şekilde aile üyelerinizin bilgilerine rahatlıkla ulaşabiliyor.
Telefon numarası, e-mail
Bugüne kadar kaç uygulamaya e-mail adresinizi verdiğinizi sorsak, saya saya bitiremezsiniz sanıyoruz ki. Buna ek olarak telefon numaramıza sahip olan pek çok uygulama da mevcut. İnternet sitelerine üye olmak için farklı bir e-mail kullanarak o sorunu halletseniz de, telefon numarasını farklı olarak verebilmek mümkün olmuyor. Dolayısıyla sadece çok ama çok güvendiğiniz uygulamalara bu bilgiyi vermek, hayli kritik; yoksa telefon numaranıza bir yığın spam mesajın geldiğini fark edebilirsiniz.
İlgi alanlarınız
İnternet siteleri, her ziyaretiniz esnasında ilginizi çeken tüm konu başlıklarını kolaylıkla gruplandırabiliyor. Hatta diğer internet sitelerine girip ne tür yazılar okuduğunuzu bile biliyorlar. Bunu sağlayan şey de çerezler. Çerezleri kullanarak reklam şirketleri, sevdiğiniz kişinin aylar sonra bile yeni yeni keşfedebileceği tüm ilgi alanlarınızı kısa bir sürede çözmüş oluyor.
Bu tür çerezlerin toplanmasını engellemek de hayli basit, kullandığınız tarayıcının ayarlar kısmından bu özelliği kapatabiliyorsunuz. Örneğin Google Chrome kullanıyorsanız, tarayıcınızın ayarlar sekmesine gidip en altta "Gelişmiş" seçeneğini genişletip, "İçerik Ayarları"ndan "Çerezler"i seçerek, "Üçüncü taraf çerezlerini engelle" seçeneğini aktif hale getirerek bu sorunu çözebilirsiniz.
