Kadın Sağlığı :Meme Hastalıkları (enfeksiyonlar,kanser,hassasiyet)

Suskun

V.I.P

V.I.P

• 2 Şbt 2010

• #1

Meme Enfeksiyonları
Bazen mastit denilen meme enfeksiyonlarına süt veren veya süt vermeyi yeni kesmiş kadınlarda rastlanması yaygındır. Bu enfeksiyonlara genellikle çatlak bir meme başından içeri sızan bakteriler neden olur. Enfeksiyon çok şiddetliyse apse şekline de dönüşebilir. Çevredeki dokular kendilerini korumak için, enfeksiyonun etrafında sertleşerek bir duvar oluşturan bir madde salgılarlar. Bu duvarın içinde iltihap birikir.

Belirtiler

- Kırmızı, hassas, acı veren yumru veya şişlik;

- Koltuk altındaki memeye yakın bezlerde şişme;

- Ateş.

Teşhis

Süt veren bir kadında yukarıda belirtilen semptomların bir araya gelmesi, bir enfeksiyonun güçlü belirtisidir.

Ancak, süt vermeyen kadınlarda da bazen meme enfeksiyonu olur. Bu semptomlar, çok ender görülen bir kanser türünün bulgularıyla benzerlik gösterdiği için, doktorunuz habis bir oluşum ihtimalini göz önünde tutarak, çok dikkatli bazı testler uygulayacaktır. Bunlar mamografi, iğne ile biyopsi veya ameliyatla biyopsi olabilir.

Memelerdeki enfeksiyon genellikle antibiyotiklere çok çabuk cevap verir. Eğer cevap vermezse ve apse oluşmuşsa, akıtılır.

Tedavi-Korunma

Süt veriyorsanız, emzirme aralarında memenizi temiz ve kuru tutun ve tahriş eden kumaşlar giymeyin. Bebeğinizin meme başını çiğnemesine izin vermeyin.

İlaç Tedavisi

Doktorunuz bir antibiyotik ve ağrıyla ateş için de ağrı kesici verebilir. Süt veriyorsanız bu ilaçların sütünüz ve bebeğinize zararlı etkileri olmamalıdır. Yine de büyük olasılıkla enfeksiyon geçene kadar bebeğinize öteki memenizi vermeniz tavsiye edilecektir. Bu süre içinde memede sütün birikerek ağrılı bir tıkanmaya sebep olmaması için, masajla biriken sütü akıtmanız gerekecektir.

Ameliyat

Genellikle antibiyotik yeterlidir. Değilse, apse akıtılabilir. Doktor bir iğneyle apseyi boşaltır veya areola nın (meme halkası) yanını hafifçe

yararak buradan iltihabın akmasını sağlar. Bu yarık çok küçük bir iz bırakır.

 

Suskun

V.I.P

V.I.P

• 2 Şbt 2010

• #2

Meme hastalıkları
Meme hastalıklarını ne kadar tanıyorsunuz? Sıklığı ve risk grupları hakkında bilginiz var mı? Tedavide büyük rolü olan erken teşhis için ne yapılması gerektiğini biliyor musunuz? Ve hastalığın psikolojik boyutunu hesaba katıyor musunuz?

Kadınların korkulu rüyası olan meme kanseri, sanayi ülkelerinde her 10 kadından 1inin, yaşamının herhangi bir döneminde yakalandığı bir hastalıktır. 35-54 yaş arasındaki kadınlarda ilk sırada gelen ölüm nedenidir. Meme kanserini önleyemeyiz. Ancak erken tanı ve tedavi ile başarılı sonuçlar alırız. Erken tanı tüm kanserler için önemlidir. Ancak meme kanseri için hayat kurtarıcıdır. Pek çok meme kanserinin erken tanı konduğunda tamamen tedavi edilebildiği unutulmamalıdır.

Meme hastalıkları, oldukça sık görülen ve özellikle kadınların hekime başvurmasında önde gelen sebeplerden biridir. Hastaların en sık şikayeti meme kitlesidir. Diğer şikayetleri meme başı akıntısı, memede büyüme, meme başında içe çekilme ve kozmetik problemlerdir. Kozmetik problemler her ne kadar plastik cerrahi ile ilgili olsa da iri göğüslerin ağrı şikayetlerinin sık olması cerrahi muayeneyi gerekli kılar.

Belirtileri

Meme hastalıklarının yakınma konuları arasında birinci sırayı hastanın sancı ya da acıma olarak tarif ettiği meme ağrısı alır. Ağrı eğer yanında başka bir belirti yoksa patolojik anlam taşımaz. Ancak ailede meme kanseri öyküsü olması bunun dışında bırakılmalıdır.

Teşhis

Meme hastalıkları tanısında en önemli iki nokta hasta öyküsü ve fizik muayenedir. Fizik muayene genel beden muayenesini de kapsamalıdır. Özellikle koltuk altı ve spraklaviküler lenf bezleri mutlaka aranmalıdır. Meme muayenesi yapılırken kadının menstrüel siklüsün hangi döneminde olduğu dikkate alınmalı ve her kadın özenle, oturarak ve yatarak ayrı ayrı muayene edilmelidir.

Muayene ve hasta öyküsü bir hekimin en büyük silahı olsa da meme hastalıkları tanı ve tedavisinde yeterli değildir. Bu aşamada ultrasonografi ve mamografi gibi tanı imkanları olaya katılır. Mamografi ile palpabl olmadan iki yıl önce meme kanseri tanısı konabilir.

Meme hastalıkları içinde en yaygın olanı

Meme kanseri kadınların en sık görülen habis tümörü ve kanserden ölümlerin başta gelen nedenidir. Hayatı boyunca yaşla birlikte artmakla beraber her kadın için meme kanseri olma riski yüzde 10dur. Halen ABDde her yıl 120 bin kadın bu hastalığa yakalanmakta ve 40 bin kadın bu kanserden ölmektedir.

Meme kanserinde risk faktörleri

Meme kanseri riski 30 yaşından sonra hızla artar ve 50ye kadar çok yükselmiş olur. Menopozdan sonra da, daha yavaşlamış olarak, yaşla birlikte artmaya devam eder. Ailede (kan akrabalarında) meme kanseri öyküsü, özellikle anne ya da kız kardeşte tanı konmuşsa, önemli bir risk faktörüdür. Bunun dışında da başka risk faktörleri vardır. Ancak şu bilinmelidir ki, meme dokusuna sahip her kadın için meme kanseri bakımından risk vardır.

Meme kanserinde erken teşhisin önemi

Meme kanserinde de diğer kanser türlerinde olduğu gibi en önemli silah, erken teşhistir. Bu kanser türünün erken tanınmasında da iki önemli nokta söz konusu. İlki kadınların kendi memeleri hakkında bilgi sahibi olmaları, ikincisi ise tarama yöntemi. Kadınların kendi memelerini periyodik olarak muayene etmeleri önemlidir. Çünkü meme kanserli kadınların yüzde 90ından fazlası kanserlerini kendileri bulmaktadır.

Kendi kendini muayene

Adet gören kadınlar için kanamanın bitiminden sonraki 5.-10. günler arasında yapılacak muayene, kadına memesi hakkında doğru bilgiler verecek ve onun memesini tanımasını sağlayacaktır. Bu da sonradan gelişebilecek bir değişikliği zamanında farkedilebilmesini mümkün kılacaktır. Aynı muayene, menopozdaki kadınlar için de her ay kendilerinin seçeceği bir zaman dilimi içinde yapılmalıdır. Bu muayene sanıldığından çok basittir, ancak belirtilere dikkat etmek gerekir. İlk aşamada kadın, ayna karşısında, belden yukarısı çıplak iken, her iki memenin dış görünümünü araştırmalıdır. Bu sayede meme kanserinin dikkat çeken belirtileri gözle görülebilir. Meme başında veya cildinde çekilme, yara açılması, kitle, ciltte nokta şeklinde çöküntüler oluşması (portakal kabuğu görünümü) bu muayenede anlaşılabilir. Belirtiler arasında meme başından kanlı akıntı gelmesi de söz konusudur. Kadının kendi memelerini kontrol etmesi için uygulayacağı ikinci aşama ise, sırt üstü yatmayı gerektirir. Bu pozisyondayken, muayene edilecek meme tarafındaki kol, baş altına sokulur. Sağ elin avuç içiyle sol meme, sol elin avuç içiyle de sağ meme dokusu hafifçe göğüs duvarı üstünde bastırılarak muayene edilir. Bu aylık muayenenin başlangıçtaki amacı, kadının memesini tanımasıdır. Bundan sonraki aşama ise, kişinin tıpkı yüzünde çıkan bir sivilceyi farketmesi gibi, memesindeki herhangi bir farklılığı kavramasıdır. Sözünü ettiğimiz kendi kendine muayene, risk grubuna giren kadınlar için daha da önemlidir.

Son olarak

Meme hastalıkları mutlaka bir cerrah tarafından değerlendirilmelidir. Özellikle mamografi veya cerrahi girişim kararı muayene eden hekim tarafından verilmelidir. Meme hastaları panik, telaşlı ve endişeli hastalardır. Onlar için tanı çabuk ve en az maliyetle konmalıdır. Hasta psikolojisi düzeltilirken takip ve tedavi planı tespit edilmelidir. Meme hastalıkları tanısı ve tedavisi muayene, radyoloji ve laboratuar üçlüsünden oluşur. Her biri tek başına değerlidir, ancak birlikteyken anlamlıdır.

 

Suskun

V.I.P

V.I.P

• 2 Şbt 2010

• #3

Meme Kanseri

Memesinde kitlesi olan veya kitle olduğundan şüphe edilen bir hastanın incelenmesi, birinci basamak sağlık hizmetleri veren kuruluş ve muayenehanelerde sık karşılaşılan bir sorundur. Her vakanın, meme kanserini de atlamadan kapsamlı olarak incelenmesi gerekir. Meme kanserinde erken tanı, kanser nedeni ile ölümleri azaltmak açısından en önemli faktör olduğundan; kitlenin kanser olabileceği ihtimalinin de göz önünde tutulduğu kapsamlı bir incelemenin ne kadar önemli olduğu tartışılmaz.

Memede Görülen Kitlelerin Tipleri

? Kist: Çoğunlukla menopoz öncesi kadınlarda görülür. Yüzeyi düz ve hareketli meme kitlelerinin % 15 ini oluştururlar. Ultrasonda içleri sıvı dolu olarak görülür.

? Fibroadenom: Meme kitlelerinin % 34 ünü oluştururlar, yüzeyi düz olarak hissedilen lastik kıvamında yapılardır. 30 yaş civarı daha sık rastlanır. Ultrasonografik incelemede büyük kalsifikasyonlara rastlanır.

? Karsinom: Görülme sıklığı yaşın ilerlemesiyle birlikte artar, ailesel kanserler daha erken yaşlarda ortaya çıkar. Yüzeyleri düzensiz, çıkıntılı, ultrasonografik incelemede küçük kalsifikasyonlar gösteren kitlelerdir.

Genel olarak, memede tespit edilen kitlenin üçlü değerlendirme ile kapsamlı olarak incelenmesi gerekir.

? Klinik muayene
? Radyolojik inceleme
? Patolojik inceleme

Klinik Değerlendirme
Genel özelliklerin yanında aşağıdaki özellikleri de kapsayan bir öykü alınmalı ve değerlendirme ona göre yapılmalıdır.

? Kitlenin süresi ve özellikleri
? Kitlenin büyüklüğünde ya da özelliklerinde menstrüasyonla ilişkili değişiklikler var mı ? Örn. Kitlenin daha hassas ya da daha sert olduğunu hissetme
? Hastada ya da ailesinde daha önce geçirilmiş meme kanseri ve diğer kanserlere ( özellikle over ) ilişkin öykü; annesinde meme kanseri ortaya çıkmış 30 yaşındaki bir kadında oluşan bir kitle çok daha fazla kuşku uyandırıcıdır.
? Meme ucundan akıntı gelmesi ya da memenin şeklinde bozulma.

Muayene
Klinik muayene ile, meme kanseri vakalarının % 85 i ve meme kanseri olmayan vakaların % 80 i belirlenir.Muayenede yalnızca başvuru nedeni olan kitle değil, başka kitleler de araştırılarak, memenin görünüm ve kıvamı özellikle incelenir. Koltuk altı ve köprücük kemiğinin hemen üst kısmındaki çukur, ele gelen lenf bezi olup olmadığı açısından incelenmelidir. Diğer meme ve koltuk altı da dikkatle muayene edilmelidir.

Bir hasta genellikle menopoz öncesi dönemde yumrulu yapıda memelerle başvurduğunda, muayene zor olabilir, yumrulu yapı asimetrik olabilir ve aynı zamanda farklı karekterde diğer bir kitle de bulunabilir. Kuşku olduğunda, daha kapsamlı inceleme yapılmalıdır. Daha genç hastalarda bile, tek başına klinik değerlendirme, bir kitlenin iyi huylu ya da kötü huylu olduğuna karar vermek için yeterli değildir. Bu nedenle, görüntüleme incelemeleri ve sitolojik (hücresel) değerlendirme yapılması gerekir.

 

Suskun

V.I.P

V.I.P

• 2 Şbt 2010

• #4

Meme Şikayetleri


Mememde ağrı var. Kötü bir hastalık mıdır?

Meme ağrısının sebebi genellikle memenin hormonlar etkisi altında aylık değişimlerinden kaynaklanmaktadır. Bu sebeple adet öncesi yoğunlaşıp adet sonrası kaybolurlar. Ancak bu ağrılar bazen tek bir memede görülüp, adetle azalmazlar, koltukaltına ve kola yayılabilirler. En fazla 30-45 yaş aralığında görülürler, menapozla kaybolurlar. Adetlerle ilgili olmayan ağrılar da görülebilir.

Memede bir ağrı durumunda hekim muayenesi ve gerekli tetkikler yapılır. Ancak ağrının altından bir meme kanseri çıkma ihtimali pek yüksek değildir.

Bebeğimi emziriyorum. Memelerimde ağrılar başladı. Ne olabilir?

Emziren bayanlarda en sık rastlanan rahatsızlık meme başında çatlaklar olması ve memenin iltihaplanmasıdır. Meme başı çatlağı emzirme esnasındaki tahrişten kaynaklanır. Bazen kan sızıntısı ve şiddetli ağrıya sebep olabilir. Tahrişin azaltılması ile tedavi edilir. Ama bazen bu çatlaklardan süt kanallarına giren mikroplar memenin iltihaplanmasına sebep olur. Bu durumda da ateş, titreme, memede ağrı, kızarıklık ve şişlik oluşur. Erkenden teşhis ve tedavi edilirse kısa sürede düzelir. Geç kalınırsa meme absesi gelişir ve ameliyatla absenin boşaltılması gerekir.

Mememin başından akıntı geliyor. Ne yapmalıyım?

Meme başı akıntıları memenin hormonlar etkisi altında ürettiği salgılar olabileceği gibi bir kanserin belirtisi de olabilir. Akıntı eğer bir memenizde ise, kendiliğinden akıyorsa, kanla karışık görünümü varsa kitle ile beraberse üzerine özellikle gitmek gerekir. Akıntının sebebi süt salgısını sağlayan hormonların fazlalığından, süt kanallarını tıkayan bir papillomdan (et beni) veya meme kanserinden olabilir. Dikkatli bir muayene, görüntüleme yöntemleri ve sıvının incelenmesi teşhiste yardımcıdır.

Mememde elime kitle geldi. Endişe ediyorum.

Memede her ele gelen kitle, üzerine düşülmesi gereken bir durumdur; ancak her zaman kötü bir hastalık anlamına gelmez. Genç bayanlarda memede görülen kitleler daha çok fibroadenom dediğimiz selim bir hastalıktır. Orta ve ileri yaştaki bayanlarda ise ilk önce meme kanserini düşünmek gerekir. Her iki durumda da meme ultrasonu ve/veya mammografisi teşhis için yeterli olur.

Ultrason ve mammografi sonrası kanserden şüphe ediliyorsa iğne ile biopsi yapılır; bazen tamamen çıkarmak hem teşhis hem de tedavi olur.

Meme kanseri teşhis edilince memeyi almak gerekir mi?

Kanser tedavisi geliştikçe meme kanserinde de ameliyatlar küçüldü. Günümüzde mümkün olduğunca meme korunarak kanserli doku çıkarılıyor. Bunun için uygun vakalarda ameliyat öncesi ilaçla (kemoterapi) yada ışınla (radyoterapi) kanser küçültülüp daha küçük meme dokusu çıkarmak da mümkün oluyor. Ama ilerlemiş vakalarda tedavi etmek için memeyi tamamen almak gerekebilir.

Bu sebeble erken teşhis edilen meme kanserlerinde tedavi çok daha başarılı olup memeyi kaybetmeden sağlığınıza kavuşabilirsiniz.

Menapoza girdim. Kontrol için mamografi yaptırmalı mıyım?

Menapoz sonrası, daha sonraki tetkiklere esas olması için muayene ve kontrol mammografisi yapılması gerekir. Eğer menapoz sebebiyle hormon tedavisi planlanıyorsa meme muayenesi ve mammografi şarttır.

Op.Dr.Alaattin Öztürk
Genel Cerrahi Uzmanı

 

Suskun

V.I.P

V.I.P

• 2 Şbt 2010

• #5

Memede Hassasiyet

Adet Öncesi Memede Hassasiyet ve Şişme

Her ay nasıl rahim duvarlarınız muhtemel bir hamileliğe hazırlanmak için kalınlaşıyorsa, memelerinizde de ay boyunca süt vermeye hazırlık olarak, salgı bezlerinde ve kanallarında yeni hücreler geliştirir. Böylece kanamanızdan bir hafta kadar önce memeleriniz büyür. Bazı kadınlarda değişiklik çok şiddetli ve rahatsızlık vericidir.

Belirtiler:

Adet görmeden hemen önce meler şişer ve acı verir. Memelerde gerginlik adet öncesi sendromunun belirtilerinden biridir. Bu sendromun sebebi kesin olarak bilinmemekle birlikte adet sürecinin sonuna doğru yer alan hormon değişiklikleriyle bağlantılı olabilir.

Teşhis:

Doktorunuz, özellikle memelerinizin rahatsız olduğu rahatsızlığın sona erdiği ve adetinizin başladığı günleri not ederek birkaç ay adet öncesi rahatsızlıklarınızın tümünü kaydetmenizi isteyebilir. Acı verici olabilse de adet öncesi meme hassasiyeti ciddi bir sorun olarak kabul edilmez.

İlaç Tedavisi:

Doktorunuz bir idrar söktürücü verebilir. Adet kanamanızın 10 gün öncesinden başlayarak veya sıkıntılarınızın genellikle ortaya çıktığı zamandan 1-2 gün öne alınabilir.

Kendi Kendinize Yapabilecekleriniz

Adet döneminizin sonunda aldığınız tuzu keserseniz kendinize daha rahat hissedebilirsiniz. Çünkü tuz dokuların daha fazla su tutmasına neden olur, bu da gerilmeyi artırır. Kadınların bir kısmı kafein, şeker ve alkolden uzak durmayı da yararlı bulabilirler. Rahat bir sutyeni 24 saat devamlı giymenin de faydası olabilir.