Karşılaştırma Türkçe Konu Anlatımı (7. Sınıf)
Anlamca ilgili kavram ya da varlıkların benzer ortak veya farklı yanlarını ortaya koymaktır.
Örnek Soru:
Benzetme
Nitelikçe güçsüz olanı güçlü olana benzetmektir.
Tam bir benzetmenin dört unsuru vardır:
Tanımlama
Herhangi bir şeyin ne olduğunu anlatan cümlelerdir. Bu nedir? sorusuna yanıt verir.
Örnek Soru:
Varsayım Cümleleri
Olasılık Cümleleri
Eylemin gerçekleşmesinin kesin olmadığı cümlelerdir.
Yakınma (Şikâyet) Cümleleri
Bir olay veya durumla ilgili hoşnutsuzluğu ifade eden cümlelerdir.
Örnek:
Örnek Soru:
Sitem Cümleleri
Yapılan bir hareketten dolayı duyulan üzüntüyü, kırgınlığı anlatan cümlelerdir.
Örnek:
Örnek Soru:
Küçümseme Cümleleri
Kişi ya da kişileri herhangi bir nedenle küçük görmektir.
Örnek:
Örnek Soru:
Uyarı Cümleleri
Karşısındaki kişiyi herhangi bir olaya karşı tedbirli olmaya yönelten cümlelerdir.
Örnek:
Örnek Soru:
Anlamca ilgili kavram ya da varlıkların benzer ortak veya farklı yanlarını ortaya koymaktır.
Örnek Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde karşılaştırma söz konusudur?
- Van Gölünün büyüklüğü karşısında büyülendim.
- Çalışkanlığıyla herkesin dikkatini çekiyor.
- Mektubunu betimlemelerle süslemiş.
- Karacaoğlandan güzel yazan halk ozanı var mı?
Çözümü:
D seçeneğinde Karacaoğlan ile diğer halk ozanları karşılaştırılmıştır.
Yanıt D
Benzetme
Nitelikçe güçsüz olanı güçlü olana benzetmektir.
Tam bir benzetmenin dört unsuru vardır:
- Benzeyen: Nitelikçe güçsüz varlık
- Kendisine benzetilen: Nitelikçe güçlü varlık
- Benzetme yönü: Benzerlik noktaları
- Benzetme edatı: İki varlık arasındaki benzerlik ilişkisini kuran edat
Tanımlama
Herhangi bir şeyin ne olduğunu anlatan cümlelerdir. Bu nedir? sorusuna yanıt verir.
Örnek Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tanımlama yapılmıştır?
- Yarışı kazanmanın birinci şartı kendine güvenmektir.
- Gençliğin kıymeti ihtiyarlıkta bilinir.
- Buz, donarak katı hâle gelmiş sudur.
- Gezi yazıları, kuvvetli gözlem ile sağlam bilgiye dayanmaktadır.
Çözümü:
A, B ve D seçeneklerinde bir konu hakkında bilgi veren açıklamalar yapılmıştır. Bu cümlelerde
Bu nedir? sorusuna cevap olacak bir tanımlama söz konusu değildir. C seçeneğinde ise buzun tanımı yapılmıştır. Buz nedir? sorusunu yönelttiğimizde Donarak katı hâle gelen sudur. cevabını alabiliyoruz.
Yanıt C
Varsayım Cümleleri
Olasılık Cümleleri
Eylemin gerçekleşmesinin kesin olmadığı cümlelerdir.
Yakınma (Şikâyet) Cümleleri
Bir olay veya durumla ilgili hoşnutsuzluğu ifade eden cümlelerdir.
Örnek:
Benden aldıklarını sürekli geç getiriyor.
Örnek Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yakınma söz konusu değildir?
- Zaman mı kaldı bunları yapmaya?
- Hangi gün, zamanında geldi ki?
- Odamı hiç düzenli göremeyecek miyim?
- Bu sözle düşündürmeyi mi amaçladınız?
Çözümü:
Yakınma, şikâyet etmek demektir. fiikâyet cümlelerinde herhangi bir olay ve durum hakkındaki hoşnutsuzluğumuzu dile getiririz. A, B ve C seçeneğinde hoşnutsuzluk dile getirildiği için bu cümlelerde şikâyet anlamı vardır. Ama D seçeneğinde herhangi bir hoşnutsuzluk yoktur.
Yanıt D
Sitem Cümleleri
Yapılan bir hareketten dolayı duyulan üzüntüyü, kırgınlığı anlatan cümlelerdir.
Örnek:
Maça gidersiniz de bizi de götürmeyi düşünmezsiniz.
İzmire kadar geldin de bize uğramadın demek.
Örnek Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sitem söz konusudur?
- Gecikmeden gelse de hemen gitsek.
- Yeni elbisesini giyinip kuşansın da gör.
- Gezmeye gidersin de bizlere hiç haber vermezsin.
- O kadar parayı kazanacak da borcunu ödeyecek.
Çözümü:
A seçeneğinde koşul; B seçeneğinde beğenme; D seçeneğinde küçümseme anlamı vardır. C seçeneğinde ise gezmeye gittiğini söylemeyen kişiye sitem edilmektedir.
Yanıt C
Küçümseme Cümleleri
Kişi ya da kişileri herhangi bir nedenle küçük görmektir.
Örnek:
Büyüyecek de adam olacak.
Kendi işini bitirmiş de bizim işimizi yapacakmış.
Adam olacak da ev bark geçindirecek.
Örnek Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde küçümseme söz konusudur?
- Aklını başına topla da derslerine çalış.
- Her işi bitirmiş de yazarlığa soyunmuş.
- İşten sonra evden de çıkarırlarsa ne yaparız.
- Geleceği varsa göreceği de var.
Çözümü:
A seçeneğinde öğüt, C seçeneğinde çaresizlik,
D seçeneğinde tehdit anlamı vardır. B seçeneğinde ise karşısındakini küçük görme anlamı vardır.
Yanıt B
Uyarı Cümleleri
Karşısındaki kişiyi herhangi bir olaya karşı tedbirli olmaya yönelten cümlelerdir.
Örnek:
Yolun karşı tarafına geçerken dikkatli ol.
Elektrikli ev aletlerini sudan uzak tutunuz.
Örnek Soru:
İletişim engellerinden bazıları yukarıdaki kartlarda verilmiştir. Bu kartlara göre aşağıdakilerden hangisi iletişimi engelleyen ifade biçimlerinden biri değildir?
- Hemen odana çık ve uyu.
- Benimle bir daha sakın böyle konuşma.
- Suyu boşa harcamasaydın hepimize yeterdi.
- Hastalandığı için davetimize gelemedi.
Çözümü
A seçeneği emir cümlesi,
B seçeneği uyarma cümlesi,
C seçeneği suçlama cümlesidir.
D seçeneği ise neden-sonuç cümlesidir.
Yanıt D
