Kasa Farklarının Değerlemesi ve Muhasebe Kayıtları

Kasa farklarının değerlemesi ve muhasebe kayıtları

Kasa hesabı işletmelerin nakit varlığını gösteren hesaplardan biri olup, yasal defter kayıtları üzerinden, kasa hesabının borcu ile alacağı arasındaki fark "kasa mevcudunu" verir.

İşletmede, dönem içinde veya yıl sonu sayımında kasa fazlalığı veya noksanı ortaya çıkmışsa ve bu tutarlar ilgili düzenleyici hesaplara alınmışsa, ilgili fark hesaplarının dönem sonunda kapatılması gerekmektedir.


Kasa sayım noksanı

Fiili kasa mevcudu, kaydi mevcuttan az ise kasa noksanı söz konusudur. Kasa noksanının, GVK da yeralan "....sermayede vukua gelen eksilmeler zarar addolunmaz." hükmüne göre dönem kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün değildir.
Kasa noksanlığı halinde, gerekli düzeltici muhasebe kayıtlarında kullanılan hesap "197-Sayım ve Tesellüm Noksanları"dır. Anılan hesap geçici bir hesap olup, kapatılması gerekir. İşleyişi ise şu şekildedir:

_____________________31.12.2006 _______________
197 Sayım ve Tesellüm Noksanları Hs XX (B)
100 Kasa Hs. XX (A)
_____________________ / ________________________

- Kasa noksanlığının nedeni kasa sorumlusu ise;

_____________________31.12.2006 ________________
135 Personelden Alacaklar hs XX (B)
197 Sayım ve Tesellüm Noksanları hs XX (A)
_____________________ / ________________________

Kasa noksanlığının nedeni çalınma ise veya neden bilinemiyorsa, hesap şu şekilde kapatılır;

_____________________31.12.2006 _________________
689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar hs XX (B)
197 Sayım ve Tesellüm Noksanları hs XX (A)
_____________________ / ________________________

Kasadan para çalınması, normal ticari faaliyet sonucu ortaya çıkan bir zarar olmadığı için, bu şekilde ortaya çıkan kasa noksanlıklarının kanunen kabul edilmeyen gider olarak değerlendirilmesi ve ticari kardan mali kara geçişte, ticari kara ilave edilmesi gerekir.

Kasa sayım fazlası

Fiili sayım sonucu kasa mevcudunun, yasal kayıtlara göre oluşan mevcuttan fazla olduğunun tespit edilmesi durumunda kasa fazlalığı söz konusudur. Kasa fazlalığı, bilanço aktifinde artışı ifade eder. Kasa fazlalığı halinde, gerekli düzeltici muhasebe kayıtlarında kullanılan hesap "397. Sayım ve Tesellüm Fazlaları"dır. Bu geçici hesabın işleyişi şu şekildedir:
_____________________ 31.12.2006 __________________
100 Kasa Hs XX (B)
397 Sayım ve Tesellüm Fazlaları hs XX (A)
_____________________ / ________________________
- Kasa fazlalığının nedeni bilenmiyorsa yapılması gereken kayıt;

_____________________ 31.12.2006 _________________
100 Sayım ve Tesellüm Fazlaları hs XX (B)
671 Önceki Dönem Gelir ve Karlar hs XX (A)
_____________________ / ________________________