Keçe nedir ? Keçecilik

Suskun

V.I.P
V.I.P
Keçe koyun tavşan deve lama gibi hayvanların yünleri ile tiftik keçisinin kıllarının su sabun ve ısı yardımıyla oluşturulan alkali bir ortamda liflerinin birbiri arasına girmesi ile elde edilen atgısız-çözgüsüz sıkıştırılmış tekstil örneğidir.

Keçe sözünü Türkçe etimolojik olarak inceleyen araştırmacılar bu kelimenin Batı Türkleri ile Oğuzlar arasında gelişmiş ve yayılmış olduğuna inanmaktadırlar. Türkçe'de keçe sözüne ilk kez XI. yüzyılda Kaşgarlı Mahmud'un Divân-ı Lügati't-Türk adlı eserinde rastlanmıştır. Keçe kelimesinin geçme-geçmek (kaynaşıp birleşmek anlamında) kelimeleri arasındaki bir ilişkiden dolayı kullanılmaya başlanıldığı düşünülmektedir.

kece.webp

Türkçe'de keçe kelimesinden çok eski zamanlara ait olan ve aynı anlama gelen başka bir sözcük daha bulunmaktadır. Bu Kidiz kelimesidir. Çeşitli kaynaklara göre keçe karşılığı kullanılan ve en eski aynı zamanda da en yaygın bir Türk kültür deyişi olan bu kelime çeşitli Türk topluluklarında bazı farklı şekillerde kullanılarak eski çağlardan günümüze kadar ulaşmıştır.

Kaşgarlı Mahmut'un ünlü divanında keçe kelimesinin yanında aynı anlama gelen Kidiz kelimesi de geçmektedir. Kidiz; keçe Türkmenlerin çadır örtüleri ve göç zamanı bürgüleriGöktürk alfabesi ile yazılmış ve IX. yüzyıla ait Irk Bitigkeçeyi suya salmak sözünün en eski haline; kidizig subka sokmuş bulunmaktadır. Anadolu Türkçe'sinde pek kullanılmayan bu kelime bazı farklı şekillere bürünerek; Kırgız Başkırt Karaçay-Malkar dillerinde kiyiz; Karaim Türkçesi'nde kiyiz ve kiyız; Kazak dilinde kiyiz ve keygiz; Tatarcada kigiz ve kiyez; Çağatay Özbek Uygur ve Tarançi lehçelerinde kigiz ve kiz; Tuva lehçesinde kidis; Altay (Oyrut) lehçesinde kiyis; Hakas Altay Teleüt Şor Lebed ve Küerik lehçelerinde kis (kiis) şeklinde geçmektedir. anlamında kullandığı görülmektedir. adlı kitaptır . Bu eserde yaygın bir Türk kültür deyişi olan Diğer tanımları

TDK sözlüğünde üç anlamı vardır:

1. Yapağı veya keçi kılının dokunmadan yalnızca dövülmesiyle elde edilen kaba kumaş.
2. Bu kumaştan yapılmış olan: Keçe külah keçe çadır.
3. Yere serilen halı kilim gibi yünlü döşemelik.

kece2.webp

* Keçe yapağı veya keçi kılının dürülüp kuvvetlice basılması veya dövülmesi ile elde edilen kepenek çarık külah ve döşeme örtüsü gibi şeylerin yapımında kullanılan dokunmamış kaba kumaştır.

* Hayvansal tekstil elyafı olan yün elyafının bükme ve dokuma işlemleri yapılmadan birbirine bağlayarak sağlam bükülgen bir kumaş meydana getirme işlemi.
 
Geri
Top