Kriket

ZeyNoO

V.I.P
V.I.P
Kriket On bir kişilik iki takımın, tahta sopalarla, topları kaleye sokmak için oynadıkları oyun. İlk defaİngiltere’de ortaya çıkan kriket, kısa zamanda popüler bir spor dalı haline geldi. İlk kriket maçı 1728’de Kent ve Surrey kontlukları takımları arasında yapıldı. Zamanla yaygınlaştı. Bugün pekçok ülkede oynanmaktadır. Kendine has koruyucu niteliği olan beyaz elbiselerle sahaya çıkan oyuncuların yerleri takım kaptanı tarafından tesbit edilir. Oyuncuların yerleşim planının durumu her iki takımdaki batsman (vuruş sırası kendinde olan oyuncu)ların savunma tekniğine ve saha şartlarına göre ayarlanır.

Oyuncuların isimleri, sahadaki durumlarına göredir. Oyun sahası yuvarlak veya oval biçimlerdedir, ancak saha ölçüleri 135x150 metreden az olamaz. Yeşil çim sahada oynanan krikette maksat sahanın tam ortasına çizilen 20,11x3,04 m boyutlarındaki kalın çizginin her iki ucunun merkezinde 70 cm boyundaki üç ince sopa ile üzerine konulan bir diğer sopadan meydana gelen 22,5 cm enindeki engeli devirmektir. İçi mantar dolu, dışı deriyle kaplı ve çevresi 22 cm, olan kriket topunun ağırlığı 155 gramdır.

Oyunun oynanış şekli şöyledir: Vurucu oyuncu (bowler) elindeki topu bütün gücü ile bu engele (kaleye) doğru atar. Karşı savunmadaki oyuncu bu topa, sopasıyla vurarak hedefini değiştirmeye, bu defa karşıdaki oyuncu hedefinden uzaklaştırılan topu yakalamaya çalışır. Eğer yetişip topun yönünü değiştiremezse yerini başka bir arkadaşına devretmek mecburiyetinde kalır. Her takımın iki vuruş sırası vardır ve bu münavebeli olarak (nöbetleşerek) yapılır.

Maçların süresi önceden kesin olarak tesbit edilmediğinden, bir karşılaşmanın sonuçlanması iki gün hatta daha fazla sürebilir. Bu meyanda milletlerarası bir müsabaka beş gün (30 saat) devam etmektedir.

Kriket, ingiltere’den başka dünyanın birçok bölgesinde zevkle oynanan bir oyundur. İngiltere, Avustralya, Yeni Zelanda, Güney Afrika ve Batı Hind Adalarında bir yaz sporu olarak oynanan kriket, Pakistan, Hindistan ve Seylan’da önde gelen bir spor kabul edilir. Kriket, ABD ve Kanada ile Güney Amerika’nın bazı bölgelerinde de revaçtadır.
 
Kriket Sporu Hakkında

Kriket 11'er kişilik 2 takım arasında oynanan bir oyundur. Anavatanı İngiltere olan kriket, sonradan İngiliz sömürgelerine yayılmıştır. Hindistan, Pakistan, Sri Lanka, Karayipler, İngiltere, Yeni Zelanda ve Avustralya'da çok meşhur olan bu oyun diğer eski İngiliz sömürgeleri'nde ve Dünya'nın genelinde meşhur değildir.

Genel Bakış
Kriket maçları "wicket" denen iki kalemsi düzenekle oynanır. "Wicket"ler üç tahta sopa benzeri nesne ("stump") ve bunların üst uç kısımlarında bulunan 2 bağlantısız nesneden ("bail") oluşur. "Stump" ve "bail"ler genellikle tahtadan yapılır.
"Wicket"ler dikdörtgen bir alanın ("pitch") iki ucunda bulunur. Aralarında 20 m. 12 cm.'lik mesafe vardır. Bu dikdörtgen alana "wicket" dendiği de olur.
Kriket sahası, sözü edilen dikdörtgen alanı da içine alan oval sahanın tamamıdır.
Oyun sırasında bir anda, sahada vuruş yapan takımın iki oyuncusu, diğer takımın tüm oyuncuları bulunur.
Takımların ilk 11'deki oyuncularının yanı sıra, bunlardan biri sakatlandığında devreye girmesi için yedek olarak bulundurulan bir "12. adam"ları vardır.
Vuruş yapan takımın oyuncuları "wicket"lerin önünde durur. Bu oyuncular ("batsman"/batswoman") birer sopa ("bat") kullanır.
Atış yapan takımın, vuruş yapan rakibinin karşısında duran oyuncusuna "bowler" denir.

Nasıl Oynanır?
"Bowler" topu "batsman"a doğru atar.
Batsman"ın görevi, sopasıyla topa vurarak, "bowler"in attığı topun "wicket"e çarpmasını engellemektir. Top "wicket"e çarpınca, "stump"ların üzerindeki "bail"(ler) düşer. "Batsman" topa vurunca, diğer "wicket"e doğru koşmaya başlar. Vuruş yapmayan "batsman" ("non-striker")da onun "wicket"ine doğru koşar. "Batsman"lar oyun dışında kalmadan yer değiştirebilirse, onların hesabına bir "run" kaydedilir.
Top "wicket"e çarparsa "batsman" oyun dışı kalır. Onun yerini takım arkadaşlarından biri alır. "Batsman"ın oyundan her çıkarılışına da "wicket" ya da "dismissal" denir. "Batsman", "bail"lerin düşmesi dışında hallerde de oyun dışında kalabilir.
"Batsman"ların yer değiştirmesine fırsat kalmadan, atış yapan takımın oyuncuları topla bir "wicket"i vurursa, o "wicket"in "batsman"ı oyun dışında kalır.
"Batsman” topa vurduktan sonra,atışı yapan takımdan bir oyuncu, yere değmeden önce topu yakalarsa da "batsman" oyun dışına çıkar.
"LBW" ("leg before wicket") da bu hallerden biridir. Bu, "wicket"e çarpma yolunda ilerlerleyen topun "batsman"ın bacağına çarpması durumunda hakemin verdiği kararla ilan edilir.
“Batsman” topa vurduktan sonra, top yere değmeden saha dışına giderse “batsman”ın takımı adına 6 “run” kaydedilir. Bu, top yere değdikten sonra olursa 4 “run” kaydedilir.
Oyun 10 "batsman" dışarıda kalıncaya kadar devam eder çünkü oyunun sürmesi için en az iki “batsman”a ihtiyaç vardır.
10 “wicket” bir “innings”dir. Bir günden uzun süren maçlarda vuruş yapan takımın kaptanı taktikle ilgili nedenlerle "innings"in bittiğini açıklarsa da ("decleration") "innings" biter.
Bir takımın 10 “batsman”ı oyun dışı kalınca (buna takımın “all out” olması denir) takımlar rolleri değiştirir; atış yapanlar vuruşa, vuruş yapanlar atışa geçer.
Atış yapan takım, her 6 vurucu değişiminde bir kez, atışı yapan oyuncusunu değiştirebilir. Bu altılı sete “over” denir. Her “over”de atış ve vuruş yapılan taraflar da değiştirilir; diğer “wıcket”e geçilir.

Skor
Bazı karşılaşmalarda her takım bir kez atış, bir kez de vuruş yapan taraf olur. Bazılarında da iki kez rol değiştirilir.
Son vuruş yapan takımın tüm "batsman"ları, bu takım rakiplerinin toplam "run"una ulaşamadan oyun dışı kaldığı takdirde, sonuç ilan edilirken, iki takım arasındaki “run” farkına bakılır. Takım (n) “run” ile yendi/yenildi, denir. Buradaki (n), 2 takımın toplam "run"ları arasındaki farktır.
Son vuruş yapan takım, tüm vurucuları oyun dışı kalmadan önce diğer takımın “run”larını geçerse, bu takım (n) “wicket”le kazandı, denir. Buradaki (n), kaydedilen “wicket”ler 10'dan çıkarılarak bulunur.
İki "innings"li maçlarda, bir takım ikinci “innings”ini tamamladığında rakibinin ilk “innings”indeki “run”larını yakalayamamışsa, diğerinin tekrar vurucu olmasına gerek kalmaz. Bu durumda üstün olan takım bir “innings” ve (n) “run” ile galip geldi, denir. Buradaki (n), iki takımın toplam “run”ları arasındaki farktır.
Beraberlikten bahsetmek için sonradan vuruş yapan takım “innings”lerini tamamladığında eşit sayı kaydedilmiş olması gerekir. [ Bu, kriket tarihi boyunca 2 kez gerçekleşmiştir. Karayipler-Avustralya maçı (1960) ve Avustralya-Hindistan maçında (1986). ]
Bazı karşılaşmalarda ise süre sınırı vardır. Süre tamamlandığında oyun bitmemişse takımlar “draw”da kalmış sayılır. Bu beraberlik anlamına gelmez.
Takımların birer “innings” oynayacağı maçlarda (“limited overs” ya da “one-day” maçlar) genellikle her "innings" için belirli bir sayıda “delivery” (topun atılması girişimi, buna “ball” da denir) önceden kararlaştırılır. Bu halde, “run” farkı skoru belirler, “wicket”lere bakılmaz.
Uzun süreli kötü hava etkisi gibi sıra dışı durumlarda takımların önceden kararlaştırılan “over”leri oynayamaması halinde, bu maçların sonuçsuz (“no-result” ile) tamamlandığı ilan edilir.
 
Geri
Top