.Giriş:
Bilindiği üzere 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu genel olarak 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Ancak aynı kanundaki bazı maddelerin yürürlüğü ile ilgili farklı tarihler mevcuttur. Bu tarihlerin pek çoğu 6102 sayılı kanunla ilgili olarak çıkarılan 6103 sayılı Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunla düzenlenmiştir. Bu yazımızda 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 624. maddesinde hüküm altına alınan “Müdürler Kurulu Başkanı” ile yine Türk Ticaret Kanunu’nun yürürlülüğü ile ilgili 6103 sayılı kanunun 25. Maddesinde yer alan düzenlemeler çerçevesinde Müdürler Kurulu Başkanı’nın hangi tarihe kadar seçilmesi gerektiği izah edilmeye çalışılacaktır.
2. Limited Şirketlerde Yönetim ve Temsil:
Limited Şirketler eski yasada olduğu gibi genel olarak müdür yada müdürler tarafından temsil edilir, yönetilir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 623. maddesinde,
(1) Şirketin yönetimi ve temsili şirket sözleşmesi ile düzenlenir. Şirketin sözleşmesi ile yönetimi ve temsili, müdür sıfatını taşıyan bir veya birden fazla ortağa veya tüm ortaklara ya da üçüncü kişilere verilebilir. En azından bir ortağın, şirketi yönetim hakkının ve temsil yetkisinin bulunması gerekir.
(2) Şirketin müdürlerinden biri bir tüzel kişi olduğu takdirde, bu kişi bu görevi tüzel kişi adına yerine getirecek bir gerçek kişiyi belirler.
(3) Müdürler, kanunla veya şirket sözleşmesi ile genel kurula bırakılmamış bulunan yönetime ilişkin tüm konularda karar almaya ve bu kararları yürütmeye yetkilidirler.
şeklinde yasal düzenleme yapılmıştır.
3. Müdürlerin Birden Fazla Olmaları:
Yine 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Müdürlerin Birden Fazla Olmaları” yan başlıklı 624. maddesinde ise;
(1) Şirketin birden fazla müdürünün bulunması hâlinde, bunlardan biri, şirketin ortağı olup olmadığına bakılmaksızın, genel kurul tarafından müdürler kurulu başkanı olarak atanacağı,
(2) Başkan olan müdür veya tek müdürün bulunması hâlinde bu kişi, genel kurulun toplantıya çağrılması ve genel kurul toplantılarının yürütülmesi konularında olduğu gibi, genel kurul başka yönde bir karar almadığı ya da şirket sözleşmesinde farklı bir düzenleme öngörülmediği takdirde, tüm açıklamaları ve ilanları yapmaya da yetkili olduğu,
(3) Birden fazla müdürün varlığı hâlinde, bunlar çoğunlukla karar alırlar. Eşitlik hâlinde başkanın oyu üstün sayılacağı; Şirket sözleşmesi, müdürlerin karar almaları konusunda değişik bir düzenleme öngörebileceği,
de yasal düzenleme altına alınmıştır.
4. 6103 sayılı Kanun’un 25. Maddesi:
6103 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un 25. Maddesi aşağıdaki gibidir.
“VI – Yönetim Kurulu:
Madde 25-
(1) Türk Ticaret Kanununun yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan anonim şirket yönetim kurulları ile limited şirket müdürleri, görevden alınmaları veya yönetim kurulu üyeliğinin başka bir sebeple boşalması hâli hariç, sürelerinin sonuna kadar görevlerine devam ederler. Ancak, tüzel kişinin temsilcisi olarak üye seçilmiş bulunan gerçek kişinin, Türk Ticaret Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde (yani 01.10.2012 ye kadar) istifa etmesi, onun yerine tüzel kişinin ya da başkasının seçilmesi gerekir. Tüm ortakların hep birlikte müdür sıfatıyla şirket işlerini idare ve şirketi temsil ettiği limited şirketlerde de aynı üç aylık süre içinde Türk Ticaret Kanununun 623[1] üncü maddesi hükmünün gereği yerine getirilir. Anonim şirketlerde Türk Ticaret Kanununun 363 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca seçim yapılan durumlarda, anılan Kanunun 359 uncu maddesindeki şartları taşıyan yönetim kurulu üyelerinin seçilmeleri şarttır. Görevdeki yönetim kurulunun görevinin sona ermesinden sonra seçilecek üyelerin, anılan 359 uncu maddedeki şartları taşımaları zorunludur.
(2) Yönetim kurulu üyelerinin özen ve bağlılık borcuna ilişkin hüküm, Türk Ticaret Kanununun yürürlüğe girdiği tarihte görülmekte olan davalarda uygulanmaz. Bu davalarda özen ve bağlılık borcu 6762 sayılı Kanuna göre değerlendirilir.”
5. Anonim Şirket Esas Sözleşmeleri ile Limited Şirketler Şirket Sözleşmelerinin Uyumlaştırılması:
6103 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanun’un 22. maddesinde göre; anonim şirketler esas sözleşmelerini ve limited şirketler şirket sözleşmelerini, yürürlük tarihinden itibaren oniki ay içinde (yani 01.07.2013 tarihine kadar) Türk Ticaret Kanunuyla uyumlu hâle getirirler. Bu süre içinde gerekli değişikliklerin yapılmaması hâlinde, esas sözleşmedeki ve şirket sözleşmesindeki düzenleme yerine Türk Ticaret Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.
6. Açıklama ve Sonuç:
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 623, 624, 1534 ile 6103 sayılı Kanunu’nun 22 ve 25. maddeleri hükümleri birlikte değerlendirildiğinde limited şirketlerdeki müdürler kurulu başkanı seçmek için yasal süre sonunun 01.10.2012 tarihi değil 01.07.2013 tarihi olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre limited şirketlerin müdürlerinin aynen anonim şirket yönetim kurullarında olduğu tüzel kişi olması halinde nasıl ki 01.10.2012 tarihine kadar tüzel kişi adına temsil yetkisini kullanacak kişinin belirlenmesi yasal zorunluluk ise aynı şekilde limited şirketlerde de şirket müdürlerinden biri tüzel kişi olduğu takdirde, bu tüzel kişi bu görevi kendi adına yerine getirecek bir gerçek kişiyi aynı tarihe kadar belirlemek zorundadır. Bununla birlikte 6102 sayılı Kanunu’nun 624. maddesinde yer alan Müdürler Kurulu Başkanı ile ilgili düzenlemede son tarih 01.10.2012 olmayıp 01.07.2013 tarihidir.
Bilindiği üzere 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu genel olarak 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Ancak aynı kanundaki bazı maddelerin yürürlüğü ile ilgili farklı tarihler mevcuttur. Bu tarihlerin pek çoğu 6102 sayılı kanunla ilgili olarak çıkarılan 6103 sayılı Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunla düzenlenmiştir. Bu yazımızda 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 624. maddesinde hüküm altına alınan “Müdürler Kurulu Başkanı” ile yine Türk Ticaret Kanunu’nun yürürlülüğü ile ilgili 6103 sayılı kanunun 25. Maddesinde yer alan düzenlemeler çerçevesinde Müdürler Kurulu Başkanı’nın hangi tarihe kadar seçilmesi gerektiği izah edilmeye çalışılacaktır.
2. Limited Şirketlerde Yönetim ve Temsil:
Limited Şirketler eski yasada olduğu gibi genel olarak müdür yada müdürler tarafından temsil edilir, yönetilir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 623. maddesinde,
(1) Şirketin yönetimi ve temsili şirket sözleşmesi ile düzenlenir. Şirketin sözleşmesi ile yönetimi ve temsili, müdür sıfatını taşıyan bir veya birden fazla ortağa veya tüm ortaklara ya da üçüncü kişilere verilebilir. En azından bir ortağın, şirketi yönetim hakkının ve temsil yetkisinin bulunması gerekir.
(2) Şirketin müdürlerinden biri bir tüzel kişi olduğu takdirde, bu kişi bu görevi tüzel kişi adına yerine getirecek bir gerçek kişiyi belirler.
(3) Müdürler, kanunla veya şirket sözleşmesi ile genel kurula bırakılmamış bulunan yönetime ilişkin tüm konularda karar almaya ve bu kararları yürütmeye yetkilidirler.
şeklinde yasal düzenleme yapılmıştır.
3. Müdürlerin Birden Fazla Olmaları:
Yine 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Müdürlerin Birden Fazla Olmaları” yan başlıklı 624. maddesinde ise;
(1) Şirketin birden fazla müdürünün bulunması hâlinde, bunlardan biri, şirketin ortağı olup olmadığına bakılmaksızın, genel kurul tarafından müdürler kurulu başkanı olarak atanacağı,
(2) Başkan olan müdür veya tek müdürün bulunması hâlinde bu kişi, genel kurulun toplantıya çağrılması ve genel kurul toplantılarının yürütülmesi konularında olduğu gibi, genel kurul başka yönde bir karar almadığı ya da şirket sözleşmesinde farklı bir düzenleme öngörülmediği takdirde, tüm açıklamaları ve ilanları yapmaya da yetkili olduğu,
(3) Birden fazla müdürün varlığı hâlinde, bunlar çoğunlukla karar alırlar. Eşitlik hâlinde başkanın oyu üstün sayılacağı; Şirket sözleşmesi, müdürlerin karar almaları konusunda değişik bir düzenleme öngörebileceği,
de yasal düzenleme altına alınmıştır.
4. 6103 sayılı Kanun’un 25. Maddesi:
6103 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un 25. Maddesi aşağıdaki gibidir.
“VI – Yönetim Kurulu:
Madde 25-
(1) Türk Ticaret Kanununun yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan anonim şirket yönetim kurulları ile limited şirket müdürleri, görevden alınmaları veya yönetim kurulu üyeliğinin başka bir sebeple boşalması hâli hariç, sürelerinin sonuna kadar görevlerine devam ederler. Ancak, tüzel kişinin temsilcisi olarak üye seçilmiş bulunan gerçek kişinin, Türk Ticaret Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde (yani 01.10.2012 ye kadar) istifa etmesi, onun yerine tüzel kişinin ya da başkasının seçilmesi gerekir. Tüm ortakların hep birlikte müdür sıfatıyla şirket işlerini idare ve şirketi temsil ettiği limited şirketlerde de aynı üç aylık süre içinde Türk Ticaret Kanununun 623[1] üncü maddesi hükmünün gereği yerine getirilir. Anonim şirketlerde Türk Ticaret Kanununun 363 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca seçim yapılan durumlarda, anılan Kanunun 359 uncu maddesindeki şartları taşıyan yönetim kurulu üyelerinin seçilmeleri şarttır. Görevdeki yönetim kurulunun görevinin sona ermesinden sonra seçilecek üyelerin, anılan 359 uncu maddedeki şartları taşımaları zorunludur.
(2) Yönetim kurulu üyelerinin özen ve bağlılık borcuna ilişkin hüküm, Türk Ticaret Kanununun yürürlüğe girdiği tarihte görülmekte olan davalarda uygulanmaz. Bu davalarda özen ve bağlılık borcu 6762 sayılı Kanuna göre değerlendirilir.”
5. Anonim Şirket Esas Sözleşmeleri ile Limited Şirketler Şirket Sözleşmelerinin Uyumlaştırılması:
6103 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanun’un 22. maddesinde göre; anonim şirketler esas sözleşmelerini ve limited şirketler şirket sözleşmelerini, yürürlük tarihinden itibaren oniki ay içinde (yani 01.07.2013 tarihine kadar) Türk Ticaret Kanunuyla uyumlu hâle getirirler. Bu süre içinde gerekli değişikliklerin yapılmaması hâlinde, esas sözleşmedeki ve şirket sözleşmesindeki düzenleme yerine Türk Ticaret Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.
6. Açıklama ve Sonuç:
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 623, 624, 1534 ile 6103 sayılı Kanunu’nun 22 ve 25. maddeleri hükümleri birlikte değerlendirildiğinde limited şirketlerdeki müdürler kurulu başkanı seçmek için yasal süre sonunun 01.10.2012 tarihi değil 01.07.2013 tarihi olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre limited şirketlerin müdürlerinin aynen anonim şirket yönetim kurullarında olduğu tüzel kişi olması halinde nasıl ki 01.10.2012 tarihine kadar tüzel kişi adına temsil yetkisini kullanacak kişinin belirlenmesi yasal zorunluluk ise aynı şekilde limited şirketlerde de şirket müdürlerinden biri tüzel kişi olduğu takdirde, bu tüzel kişi bu görevi kendi adına yerine getirecek bir gerçek kişiyi aynı tarihe kadar belirlemek zorundadır. Bununla birlikte 6102 sayılı Kanunu’nun 624. maddesinde yer alan Müdürler Kurulu Başkanı ile ilgili düzenlemede son tarih 01.10.2012 olmayıp 01.07.2013 tarihidir.
