MADDENİN ISI ETKİSİ İLE DEĞİŞİMİ
a)ISINMA-SOĞUMA
* Isı enerjisi alan maddenin sıcaklığı artar
* Maddenin sıcaklığının artması ısınma sonucunda gerçekleşir
* Örneğin;Yanmakta olan ocağın üzerinde bulunan çorba ya da yemek bir süre sonra ısınır
* Yiyeceklerin pişmesi ısınma ile gerçekleşir
* Özel karışımlı toprakların pişmesi ile seramik,porselen,kiremit,tuğla vb malzemeler yapılır
* Sıcak su ile temizlik iyi sonuçlar verir
* Havanın ısınması ilkbaharda bitkilerin uyanmasına neden olur
* Isınan hava bitkilerin gelişmesine ve tohumların çimlenmesine neden olur
* Demir,cam vbmaddelerin ısınması işlenmesini kolaylaştırır
* Isı enerjisini kaybeden maddeler soğur
* Madde yeterince soğursa donma ve yoğunlaşma olur
* Karayolları soğumanın yol açtığı buzlanma nedeniyle bozulur
* Soğuk havada mikroplar etkinlik göstermez,yaşamaz
* Soğuyan maddeler sertleşir
* Isınma ve soğuma olayları art arta gerçekleştirir ve sütteki mikroplar yok edilir(Pastorize sütler)
* Dondurulmuş besinler uzun süre saklanır
* Uzun süre soğukta kalan canlılar ölebilir
Havadaki ısınma ve soğuma;
* Yağışların
* Rüzgarların
* Toprak oluşumunun
* Şimşek ve yıldırımların oluşmasına neden olur
b)HAL DEĞİŞİMLERİ
* Maddeler bir halde diğerine geçebilirler
* Örneğin su sıvıdırBuzluğa koyduğumuzda Donar ve katılaşırIsıttığımızda ise gaz halini alır
* İşte bu değişime Hal değişimi denir
* Hal değişimleri Erime,donma,buharlaşma,yoğunla şma ve süblimleşme şeklinde olur
1)Erime ve Donma
* Katı haldeki bir madde yeterince ısı alırsa sıvı duruma geçerBu olaya erime denir
* Her madde kendine göre bir sıcaklık derecesinde erirBu maddelerden bazıları aşağıda verilmiştir
*
Madde Erime Sıcaklığı (ºC)
Buz 0
Civa -39
Naftalin 79
Tuz 800
Demir 1532
* Yeterince soğuyan sıvı maddelerin katı hale geçmesine de Donma (katılaşma) denir
* Donma olayı erimenin tersidirBir maddenin erime ve donma sıcaklıkları aynıdır
* Eriyen maddenin hacmi büyürDonan maddenin hacmi küçülür
* Erime ile çözünme olayı çok farklıdır
* Erime ısı etkisi ile gerçekleşirÇözünme ise katı maddelerin sıvı içinde çok küçük parçacıklar biçiminde dağılmasıdır
2)Buharlaşma ve Yoğunlaşma (Yoğuşma)
* Yeterince ısınan sıvı maddelerin gaz haline geçmesine buharlaşma denir
* Buharlaşma her sıcaklık derecesinde gerçekleşirBundan dolayı buharlaşma derecesi yoktur
* Islak maddelerin kuruması; bu maddedeki suyun buharlaşarak uzaklaşması sonucunda olur
* Buharlaşma sırasında gerekli ısıyı veren madde ısı kaybeder;soğur
* Karpuz dilimi bir süre dışarıda bekletilirse yüzeyi soğur
* Suyu sızdıran testiler suyu soğuk tutar
Bazı etkenler buharlaşmayı hızlandırırBunlar;
* Sıcaklığın artması
* Yüzeyin büyümesi
* Basıncın azalması
* Havanın rüzgarlı olması
* Havanın kuru olması
a)ISINMA-SOĞUMA
* Isı enerjisi alan maddenin sıcaklığı artar
* Maddenin sıcaklığının artması ısınma sonucunda gerçekleşir
* Örneğin;Yanmakta olan ocağın üzerinde bulunan çorba ya da yemek bir süre sonra ısınır
* Yiyeceklerin pişmesi ısınma ile gerçekleşir
* Özel karışımlı toprakların pişmesi ile seramik,porselen,kiremit,tuğla vb malzemeler yapılır
* Sıcak su ile temizlik iyi sonuçlar verir
* Havanın ısınması ilkbaharda bitkilerin uyanmasına neden olur
* Isınan hava bitkilerin gelişmesine ve tohumların çimlenmesine neden olur
* Demir,cam vbmaddelerin ısınması işlenmesini kolaylaştırır
* Isı enerjisini kaybeden maddeler soğur
* Madde yeterince soğursa donma ve yoğunlaşma olur
* Karayolları soğumanın yol açtığı buzlanma nedeniyle bozulur
* Soğuk havada mikroplar etkinlik göstermez,yaşamaz
* Soğuyan maddeler sertleşir
* Isınma ve soğuma olayları art arta gerçekleştirir ve sütteki mikroplar yok edilir(Pastorize sütler)
* Dondurulmuş besinler uzun süre saklanır
* Uzun süre soğukta kalan canlılar ölebilir
Havadaki ısınma ve soğuma;
* Yağışların
* Rüzgarların
* Toprak oluşumunun
* Şimşek ve yıldırımların oluşmasına neden olur
b)HAL DEĞİŞİMLERİ
* Maddeler bir halde diğerine geçebilirler
* Örneğin su sıvıdırBuzluğa koyduğumuzda Donar ve katılaşırIsıttığımızda ise gaz halini alır
* İşte bu değişime Hal değişimi denir
* Hal değişimleri Erime,donma,buharlaşma,yoğunla şma ve süblimleşme şeklinde olur
1)Erime ve Donma
* Katı haldeki bir madde yeterince ısı alırsa sıvı duruma geçerBu olaya erime denir
* Her madde kendine göre bir sıcaklık derecesinde erirBu maddelerden bazıları aşağıda verilmiştir
*
Madde Erime Sıcaklığı (ºC)
Buz 0
Civa -39
Naftalin 79
Tuz 800
Demir 1532
* Yeterince soğuyan sıvı maddelerin katı hale geçmesine de Donma (katılaşma) denir
* Donma olayı erimenin tersidirBir maddenin erime ve donma sıcaklıkları aynıdır
* Eriyen maddenin hacmi büyürDonan maddenin hacmi küçülür
* Erime ile çözünme olayı çok farklıdır
* Erime ısı etkisi ile gerçekleşirÇözünme ise katı maddelerin sıvı içinde çok küçük parçacıklar biçiminde dağılmasıdır
2)Buharlaşma ve Yoğunlaşma (Yoğuşma)
* Yeterince ısınan sıvı maddelerin gaz haline geçmesine buharlaşma denir
* Buharlaşma her sıcaklık derecesinde gerçekleşirBundan dolayı buharlaşma derecesi yoktur
* Islak maddelerin kuruması; bu maddedeki suyun buharlaşarak uzaklaşması sonucunda olur
* Buharlaşma sırasında gerekli ısıyı veren madde ısı kaybeder;soğur
* Karpuz dilimi bir süre dışarıda bekletilirse yüzeyi soğur
* Suyu sızdıran testiler suyu soğuk tutar
Bazı etkenler buharlaşmayı hızlandırırBunlar;
* Sıcaklığın artması
* Yüzeyin büyümesi
* Basıncın azalması
* Havanın rüzgarlı olması
* Havanın kuru olması
