Mahlas Nedir? Mahlas Örnekleri

Mahlas Nedir?​

Mahlas, Türk halk edebiyatında, şairlerin asıl adlarının yerine kullandıkları takma ada denir. Halk edebiyatında çok geçerli ve önemli bir gelenektir. Aşıkların çoğunun asıl ismi unutulmuş, mahlasları isim olarak kullanılır olmuştur. Örneğin: Aşık Ruhani'nin asıl adı Mustafa, Dadaloğlu'nun asıl adı Veli, Gevheri'nin ki Mehmet'dir.

Mahlas alma yolları​

a) Mahlasını Kendi Seçerek Alma:
Adını, soyadını mahlas olarak kullanır.
Yaşayışına ve sanatına uygun olarak kendi seçtiği herhangi bir ismi mahlas olarak kullanır.

b) Usta bir aşıktan, imam, pir ya da mürşitten alma.

Usta aşık çırağı sınava tabi tutar, durumuna göre bir mahlası uygun görür.
Şeyh ve pirin manevi tesiriyle mahlas alma.

c) Rüyasında bade içerken alma.

Mahlas Örnekleri​

Bazı Osmanlı Padişah ve Şehzadelerin Mahlasları II. Murad - Muradi (İstenerek, ümid ederek beklenen. Arzu edilen şey.)

Fatih Sultan Mehmed - Avni (Yardım)
II. Bayezid - Adli (Hakkaniyet. Adâlet üzere oluş)
Şehzade Korkut - Harimi (Çekinmez. Kayıtsız kimse.)
Şehzade Cem Sultan - Cem
Yavuz Sultan Selim - Selimi
Kanuni Sultan Süleyman - Muhibbi (Seven, sevgi besleyen anlamında muhible ilgili)
II. Selim - Selimi
Şehzade Mustafa - Muhlisi
Şehzade Bayezid - Şahi

III. Murad - Muradi
III. Mehmed - Adni (Vatan tutmak , Cennette bir makam adı)
I. Ahmed - Bahti (Kader. Tâli. Uğur. Alın yazısı. Kısmet. İkbal.)
Genç Osman - Farisi (Acemce, Farsça. İran'la alâkalı)
IV. Murad - Muradi (İstenerek, ümid ederek beklenen. Arzu edilen şey.)
IV. Mehmed - Vefai
II. Mustafa - İkbali (Baht açıklığı. Talih. Refah.)
III. Ahmed - Necib (Soyu ve nesli temiz, aslı kerim olan. Cömert. Asilzâde. Güzel huylu ve ahlâklı)
III. Mustafa - Cihangir ( Meşhur, cihanı zabteden, fâtih.)
III. Selim - İlhami (İlham ile elde edilen ve nâil olunan. İlham ile alâkalı)
II. Mahmud - Adli (Adâlete mensup, adâletle alâkalı, ilgili.)
Sultan Reşat - Reşad

Türk edebiyatında gelmiş gecmiş mahlas

Kısaca, edebiyatta şairlerin gerçek adları yerine kullandıkları takma adlara mahlas denir

Mahlaslar, Türk halk edebiyatında ve tarihte önemli bir yere sahip olan geleneğin bir parçasıdır. Şairlerin, ozanların ya da hükümdarların farklı isimlerle anıldığı bu gelenek, sanat ve yaşam anlayışlarını yansıtabilmek için kullanılmıştır. İşte bazı Osmanlı Padişah ve Şehzadelerin mahlaslarından örnekler:

- II. Murad - Muradi (İstenerek, ümid ederek beklenen. Arzu edilen şey.)
- Fatih Sultan Mehmed - Avni (Yardım)
- II. Bayezid - Adli (Hakkaniyet. Adâlet üzere oluş)
- Yavuz Sultan Selim - Selimi
- Kanuni Sultan Süleyman - Muhibbi (Seven, sevgi besleyen anlamında muhible ilgili)
- I. Ahmed - Bahti (Kader. Tâli. Uğur. Alın yazısı. Kısmet. İkbal.)
- III. Mehmed - Adni (Vatan tutmak , Cennette bir makam adı)
- Genç Osman - Farisi (Acemce, Farsça. İran'la alâkalı)
- III. Selim - İlhami (İlham ile elde edilen ve nâil olunan. İlham ile alâkalı)

Bu örnekler, Osmanlı dönemindeki padişah ve şehzadelerin çeşitli mahlaslarını göstermektedir. Mahlaslar, kişinin karakterini, ideallerini veya önem verdiği değerleri yansıtan ve hatırlanmasını sağlayan önemli bir unsurdur.