Marjinal ve 'Marjinal Olmak' Aslında Ne Demek?

Hepimiz farklıyız, bu çaba ne diye? Diye düşünsek de elimizde değil, insanların çoğu diğer insanlardan farklı olmak ister, bunun için de çaba gösterir. İnternetin ve özellikle sosyal medyanın etkisiyle özel hayatlarımızın daha çok göz önünde olduğu bir dönemdeyiz. Teşhir olan her detayımızın, diğer insanlardan farklı olmasını istiyor, ona göre davranıyor, ona göre giyiniyor ya da yaşamımızı değiştiriyoruz. Kısaca marjinal olmaya çalışıyoruz.

Cem Yılmaz'ın "Hani marjinal bizdik?" esprisinden sonra bu kelimeyi daha sık duyuyor olabilirisiniz, ancak yukarıda bahsettiğimiz durumu hemen hemen herkes yaşıyor. Özünde "aykırı, farklı, uç noktalar" olarak kullanılan bu kelime, daha çok genelleme ile eğlenmek gibi görünmeye başladı.

Marjinal nedir? Marjinal ne demek?​

TDK resmi sitesini incelediğimiz zaman kelime anlamı "aykırı" demek olan marjinal, matematik birimi olarak da kullanılıyor. Yani bilimde "Marjinal birim" olarak çokça karşımıza çıkan bu kelime genelinde özel olan, sonda olan, uç noktada olan, aykırı olan anlamlarına geliyor. Konuya bir kez daha toplum nezdinde bakacak olursak , oplumun fikirleri ile ayrı fikirlere sahip olan kişilere de marjinal kişilik dendiğini görüyoruz.

Toplumda benimsenen yaşam biçimlerini önemsemeyen, çizginin dışındaki kişiler marjinal olarak tanımlanıyor. Bu kelimenin bir diğer kullanıldığı alan ise finans alanları oluyor. Genel olan her şeyle taban tabana zıt özelliklere sahip olan marjinal kelimesi, pek çok alanda kullanılabiliyor.

Bununla kalmayıp aynı zamanda sanat, müzik, siyaset gibi alanlarda da görülüyor. Özetle "marjinal fayda" ve "marjinal insan" olarak iki farklı şekilde cümle içinde kullanılıyor. Marjinal fayda dediğimiz şey ise iktisadi bir terim olarak karşımıza çıkıyor. Özetle son tüketilen birimin faydasıdır diyebiliriz.

Popüler kültürde marjinal kelimesinin yeri nedir?​

Bir şey çok sevilince haliyle talep artıyor. Bu sevilen şeyin sosyal medya üzerinde olması da o şeyi bir yerde trend haline getiriyor. İşte marjinal ne demek deyince karşımıza hem sosyal medyadaki kullanım anlamı, hem de gerçek anlamları çıkıyor. Sosyal medya üzerinde genelde insanlar bir yere gelebilmek için ya da belirli bir talebe cevap verebilmek için marjinal gibi görünmeyi tercih ediyorlar.
Hatta yaptıkları hareketleri kendilerince marjinal olarak nitelendirebiliyorlar. Bu yüzden popüler kültür deyince aklımıza ilk gelen şey sosyal medyada var olmak olduğu için, marjinal olmak durumu da karşımıza buradan çıkıyor. Sosyal medyanın dimanitlerinden biri olan var olmak meselesini uygularken, bir şekilde marjinal olma yolunda heba olan pek çok kişi görüyoruz.

İnsanlar sosyal medyada neden marjinal olmak isterler?​

Marjinal olmayı istemek çoğu zaman bir tercih olmuyor. İnsanlar sosyal medyada var olmak için farklı ya da aykırı işler yapmak gerektiğini düşünüyor. Bu yüzden bir şekilde kendilerini gerçekleştirmek için toplumun geneline pek uymayan, farklı, çizgi dışı içerikler ile ön plana çıkmak isteniyor. Sosyal medyada marjinal olma arzusu biraz da buradan geliyor.
Toplum gözünde farklı olmak, dikkat çekmek ve bir şekilde ilgi odağı olmak için kendi yetenekleri ile ön plana çıkamayan bireyler, farklı işlerin peşine düştüğü için marjinal olmuş oluyorlar. Tabi bu kelimenin her zaman doğru kullanıldığına şahit olmuyoruz. Zaman içinde değişen bir durum ile kolay bir örnek verelim. Bir zamanlar Facebook hayatımıza girmeye başladığında onu kullanmamak marjinallikti, şimdi neredeyse kullanmak marjinallik değeri taşıyor. Tabii bu örnekler çoğaltılabilir.

Marjinal tarz nedir? Evet, bunun bir de tarzı var:​

Bir şeyin aşırı olması ya da çizgi dışı olması onu marjinal yapsa da iyi ya da kötü olması pek önemli olmuyor. Çünkü marjinal olan kişi farklı olduğu için iyiyi ya da kötüyü pek ayırt edemiyoruz. Farklı olanın kıyaslaması da kendi kulvarında oluyor. Bu yüzden marjinal tarz nedir dediğimiz zaman karşımıza Tiktok, Instagram ve pek çok platformdan farklı insanların çıktığını görebiliyoruz.

Bilimde "marjinal" ne demek?​

"Son birim" olarak matematikte kullanılan bu kelime, bir malın tüketilen her ek birimin bir önceki tüketime olan orantısını gösteriyor. İktisat derslerinin olmazsa olmazı olan kelime, kullanım alanlarına göre pek çok yerde karşımıza çıkabiliyor.

Bu durumu hemen bir örnekle anlatalım. Marjinal faydalar her zaman negatif bir eğilimdedir. Yani tüketici söz konusu ihtiyacını karşılıyor ve artık daha az tüketmeye başlıyor. Matematikte ve iktisatta sıkça verilen su içme örneğini verebiliriz:

• Eğer çok susadıysanız bir bardak su içtiğinizde mutlu olursunuz öyle değil mi?
• İkinci bardağı içerken bir önceki bardakta ihtiyacınız olan suyu karşıladığınız için daha az keyif alırsınız.
• Üst üste beş bardak su içerseniz de uzun bir süre su dahi görmek istemeyeceksiniz diyebiliriz. Yani doymuş olacaksınız ve artık su sizin için bir ihtiyaç olmayacak.

Bu şekilde örnek verirsek, birinci bardaktan sonraki bardaklar sizin için marjinal fayda olmaya başlayacak. Yani ekstra moduna girecek.

Marjinal olmak ve marjinal kavramı gerçekten ilginç ve geniş bir konu. İnsanların farklı olma arzusu, özellikle sosyal medyanın etkisiyle daha da belirgin hale gelmiş durumda. Toplumda kabul gören normlara uymayan, farklı düşünen veya yaşayan bireyler marjinal olarak tanımlanabiliyor. Öte yandan, marjinal olmanın popüler kültürdeki yeri de giderek artmakta. Sosyal medyada marjinal olmak isteyenler, genellikle dikkat çekmek veya ilgi odağı olmak amacıyla farklı ve aykırı içerikler üretmeyi tercih edebiliyorlar.

Marjinal olmanın bir tarzı olduğu da kesin. Marjinal tarz, genellikle sıra dışı, göz alıcı ve çizgi dışı giyim tarzını ifade edebilir. Sanat, müzik ve siyaset gibi alanlarda da marjinal kimlikler sıkça karşımıza çıkar. Öte yandan, bilimde marjinal kavramı matematiksel bir bağlamda da kullanılıyor. Marjinal fayda kavramı, tüketilen her ek birimin bir önceki tüketime olan orantısını ifade eder. Genellikle marjinal faydalar negatif bir eğilim gösterir. Örneğin, su içme örneği ile açıklanabilir ki; birinci bardaktan sonraki bardaklar marjinal fayda haline gelir, çünkü doyuma ulaşılmış olabilir.

Sonuç olarak, marjinal olmak ve marjinal kavramı çeşitli yönleriyle incelenmesi gereken zengin bir konudur. İnsanların kendilerini ifade etme şekilleri, sosyal medyanın etkileri ve toplumun kabul ettiği normlar arasındaki dengeyi bulmaya çalışırken marjinal olma isteği ve çabası da her zaman var olacaktır.