Beyoğlu Özel Avusturya Sen Jorj Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Mehmet Öztürk meme ağrılarının türlerini ve bu ağrıların nasıl önlenebileceğini anlatıyor.
Kadınlarda meme ağrısı, memeyle ilgili en sık görülen şikâyetlerden birisidir. Ağrı bir veya iki memede farklı derecelerde olabilir. Memede ağrı şikayetiyle hekime başvuran hastaların en büyük korkusu kanser olma ihtimalleridir. Gerçekte, meme ağrısıyla kanser arasında direkt bir ilişki yoktur. Meme kanserinin birçok bulgusu yanında, memede ağrı olanı çok azdır. Memede ağrının nedeni, memenin kendisinden kaynaklanan patolojiler olduğu gibi meme çevresindeki kas, eklem ve kemiklerde oluşan hastalıklar da olabilir.
Memede Adet düzeni ile ilgili (Periyodik = Menstrüasyonla ilgili olan ) ve Adet düzeni ile ilgili olmayan (Menstrüasyonla ilişkisi olmayan, devamlı = Nonperiyodik) olmak üzere iki tip ağrı meydana gelir.
Adet Düzeni İle İlgili (Periyodik = Menstrüasyonla ilgili olan) Ağrı
Hormonlara duyarlı organlardan birisi de memedir. Regl dönemlerinden (menstrüasyon) sonra yumurtalıklardan salgılanan östrojen ve progesteron hormonu, memeyi süt vermeye hazırlar. Bu hormonlar, memedeki süt kanallarının ve süt yapan hücrelerin büyümelerine ve çoğalmalarına neden olur. Bu nedenle menstrüasyon öncesi, memede su retansiyonu ve hacim artması yaparak gerginliğe neden olur. Menstrüasyonun başlamasıyla birlikte meme içinde oluşan yapılar involüsyona uğrar ve tekrar eski haline döner. Memedeki bu hücre çoğalmaları ve involüsyon sonucu fibrokistik yapılar oluşur. Regl öncesi dönemde memede gerginlik ve ağrı normaldir. Menstrüasyonun başlamasıyla birlikte ağrı ve gerginlik kaybolur. Bazen bunun şiddetinde artmalar görülebilir. Meme ağrılarının % 70-80′i bu şekilde görülür. Genellikle 30-40 yaşlarında daha sık görünen Periyodik ağrıların nedenleri arasında hormonal (östrojen ve progesteron) değişiklikler /regl düzensizlikleri, prolaktin hormonunun artması, doğum kontrol hapları, menopoz döneminde hormon replasma tedavisi, stres, üzüntü, tuzlu beslenme, fazla kafein alımı ve yağlı yiyecekler yer alır.
Adet düzeni ile ilgili olmayan (Menstrüasyonla ilişkisi olmayan, devamlı = Nonperiyodik) Ağrı
Nonperiyodik ağrı, memede regl dönemleriyle ilgili olmadan oluşur. Ağrı, memenin belirli bir bölgesinde hissedilir ve genellikle 40-50′li yaşlarda görülür. Ağrı bazen kolda, omuz veya koltuk altında da hissedilir. Ayrıca omuz, kol veya adalede oluşan hastalıklardaki ağrı da memede hissedilir. Travma, memede hızlı büyümüş makrokistler, fibroadenom, meme iltihapları, süt kanalı çevresinde oluşan iltihaplar ve stres büyük memelerde yağ nekrozu oluşması memede ağrıya yol açar. Ayrıca miyalji, omuz eklemindeki romatizmal hastalıklardan kaynaklanan ağrılar memede de hissedilir.
Meme ağrısı ve meme hassasiyeti ne zaman kanseri düşündürür?
Birçok kanser kitlesi büyüyene dek ağrısızdır. Ancak meme ağrısının sadece tek bir yerde olması ve sebat etmesi kitlenin boyutuna bakılmaksızın meme kanseri şüphesini arttırmaktadır.
Meme ağrısı Tanı ve Tedavisinde neler yapılır?
Ağrı, meme kanserinin ender görülen bir belirtisi olmasına karşın yapılan tıbbi değerlendirmeyle meme kanseri olmadığı belirlendikten sonra tedaviye başlanır.
Bu amaçla; önce bir Genel Cerrah tarafından meme muayenesi gerekir.
40 yaş altı kadınlarda meme ultrasonu ve 40 yaş üzerinde mamografi ve meme ultrasonu yapılır. Risk faktörü olan (özellikle ailesinde meme kanseri hikayesi bulunan) kadınlarda veya hekim tarafından gerekli görülen durumlarda mamografi 35 yaştan sonra yapılabilir.
Mastalji, adet öncesi gerginliğe bağlı ağrı fazla şiddetli değil ise genellikle tedavi gerektirmez. Methylksentilenden (kahve, çay, çikolata, kola) uzak durulmasıyla meme ağrısı ve şişkinlikte azalma görülebilmektedir. Ancak birçok kadın bu diyet değişikliğinden fayda görmediğini söylemektedir. Orta derece tuz kısıtlaması, orta derece diüretikler ve nonsteroidal ağrı kesiciler sıklıkla etkili olmaktadır. Son yıllarda "keşiş otu, agnus castii" içeren preparatlar (agnucaston) da sıklıkla kullanılmaktadır.
Bu basit tedbirlerden de kadın fayda görmemişse ve ağrı şiddetli oluyor ise, doktor tarafından hormonal ilaç tedavisi uygulanabilmektedir.
Çeşitli hormonal ilaçlar meme ağrısı tedavisinde başarıyla kullanılırlar. Bu konuda hormonal ilaçlar yan etkileri de olabilen ilaçlardır. Mutlaka hekim kontrolünde kullanılmaları gereklidir.
