Atatürk'ün Fevzi Paşa'ya Yazdığı Mektup, Kahraman Mehmetçik'teki Yüksek Ruhu Gözler Önüne Serdi.
Çanakkale Savaşı'nda Anafartalar Grup Komutanı olarak görev yapan Albay Mustafa Kemal'in, 8 Eylül 1915 tarihinde, Seddülbahir Cephesi'nde çarpışan 5'inci Kolordu Komutanı Fevzi Paşa'ya (Çakmak) kardeşinin şahadetine taziye için yazdığı duygu yüklü mektup, kahraman Mehmetçik'teki yüksek ruhu gözler önüne serdi.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Burhan Sayılır, Çanakkale Savaşları’nda şehit olan subaylarla ilgili yaptığı araştırmalar kapsamında Anafartalar Kahramanı Mustafa Kemal’in, 8 Eylül 1915 tarihinde taziyelerini bildirmek için Fevzi Paşa’ya yazdığı bir mektuba ulaştı. Yrd. Doç. Dr. Sayılır, çok özel olan bu mektubun Mustafa Kemal'in kadirşinaslığını bir kere daha ortaya koyduğunu söyledi. Yrd. Doç. Dr. Sayılır, Mustafa Kemal'in 20 kilometre mesafedeki Fevzi Paşa'ya üsteğmen olan kardeşi Mehmet Nazif'in Conkbayırı Muharebesi'nde şehit olduğunu, mektubunda “Büyük fedakarlıkların gerektirdiği bazı acılara tahammül etmenin zorunlu olduğu sizce de malumdur. Bu zorunluluğun doğurduğu ve sizi üzüntüye sevk edeceği tabii olan kardeşinizin şahadet haberi, bendenizi de gerçekten müteessir etmiştir” sözleriyle bildirdiğini aktardı. Sayılır, buradan Mustafa Kemal ile Fevzi Paşa arasındaki dostluk bağının ne kadar güçlü olduğunu anlamanın mümkün olduğunu kaydetti.
İşte O Mektup
Anafartalar Grubu
08 Eylül 1915
Huzur-ı Alilerine,
05 Eylül 1915 tarihli mektubunuzu dün aldım. Hakk-ı âcizânemde izhâr buyurulan iltifât ve teveccühâtınıza arz-ı teşekkür ederim.
Vatan-ı mukaddesimizi çiğnemeye çalışan hâin düşmana ancak âli-himmet arkadaşlarımızın istihkar-i mevt eylemeleri sayesinde iyi dersler verilmekledir. Vatanı tahlis için hûn-ı hamiyetlerini büyük bir şevk ile îsâr eden arkadaşlarımın gayretleriyle düşmanın her nevi teşebbüsat-ı müstakbelesine de mâni olunacağı hakkındaki itminanım ber-kemaldir.
Ancak, bu derecedeki âsâr-ı fedakarînin istilzam eylediği bazı acılara tahammülün zaruri olduğu zât-ı âlilerince de musaddaktır. Bu zaruretin ilcââtıyla sizi dûçâr-ı me'yüsiyet edeceği tabii bulunan biraderinizin haber-i şehâdeti bendenizi cidden müteessir ve giryân eylemiştir.
Şehid-i mağfur biraderiniz 08 Ağustos 1915’te millet ve memleketin hayat ve memat noktası olan Conkbayırı’nda düşmana atılan sufûfun ilerisinde idi.
Teessüratınıza bütün safvet ve samimiyet-i kalbiyemle iştirak eder ve Cenâb-ı Hakkın zât-ı âlilerine, aile-i kederdidenize sabr-ı cemîl buyurmasını tazarru ile arz-ı meveddet ve arz muhâleset ederim efendim.
Anafartalar Grubu Kumandanı Mustafa Kemal
Yrd. Doç. Dr. Burhan Sayılır, Mustafa Kemal’in, taziye mektubunda Gelibolu Cehpesi'nde çarpışan asker ve subaylara olan inancını da “Mukaddes vatanımızı çiğnemeye çalışan hain düşmana, ancak ölümü hiçe sayan arkadaşlarımızın sayesinde iyi dersler verilmektedir. Vatanı kurtarmak için temiz kanlarını büyük bir coşkuyla akıtan arkadaşlarımın gayretleri ile düşmanın şimdi ve gelecekteki her çeşit girişimine engel olunacağı hakkındaki inancım tamdır” sözleriyle ortaya koyduğunu ifade etti. Bu sözlerin Mehmetçik’in Çanakkale’de sergilediği üstün ruhu anlattığını dile getiren Yrd. Doç. Dr. Sayılır, “Bir komutanın askerlerine ve subaylarına olan güveni bu şekilde olduğu sürece zaferin kaçınılmaz olacağı aşikardır. Zaten öyle de olmuştur ve Çanakkale Savaşları Mustafa Kemal’in de belirttiği gibi bu yüksek ruh sayesinde kazanılmıştır” dedi.
Mehmet Nazif Kimdir?
Mustafa Kemal’in, ağabeyi Fevzi Paşa’ya şehadet haberini verdiği Üsteğmen Mehmet Nazif, 1902’de girdiği Harp Okulu’ndan 1905’te teğmen olarak mezun oldu. 1908’de ise Üsteğmenliğe terfi etti. Çanakkale’nin Bayramiç İlçesindeki Askerlik Şubesi 2'inci Bölüğü'nde görevli iken 3'üncü Kolordu Komutanlığı'nın isteğiyle 14 Nisan 1914’de 64'üncü Alay'a tayin edildi. 8 Ağustos 1915'de 64'üncü Alay 2'nci Tabur 1'inci Bölük Komutanı olarak görev yaptığı Conkbayırı’nda düşmanı buradan atmak için yapılan süngü taarruzu sırasında şehit oldu. Şehit olduğu yere ise kendi adına bir anıt dikildi. Mehmet Nazif, evli ve 2 çocuk babasıydı. Eşinin adı Emine, kızının adı Fatma Müfide, oğlunun adı ise Ali Adnan idi.
Kardeşleri Şehit Oldu
Fevzi Paşa'nın üç erkek kardeşi vardı. Kardeşlerinden Muhtar Bey Balkan Savaşı'nda 1912’de üsteğmen rütbesindeyken Manastır'da şehit oldu. Diğer kardeşi Sami Bey daha askeri Rüştüye’de öğrenci iken, 17 yaşında hayatını kaybetti. Mehmet Nazif ise 8 Ağustos 1915’de Conkbayırı muharebesinde bölüğünü süngü hücumuna kaldırdığı sırada şehit oldu. Fevzi Paşa ailenin hayatta kalan son erkek evladıydı.
Çanakkale Savaşı'nda Anafartalar Grup Komutanı olarak görev yapan Albay Mustafa Kemal'in, 8 Eylül 1915 tarihinde, Seddülbahir Cephesi'nde çarpışan 5'inci Kolordu Komutanı Fevzi Paşa'ya (Çakmak) kardeşinin şahadetine taziye için yazdığı duygu yüklü mektup, kahraman Mehmetçik'teki yüksek ruhu gözler önüne serdi.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Burhan Sayılır, Çanakkale Savaşları’nda şehit olan subaylarla ilgili yaptığı araştırmalar kapsamında Anafartalar Kahramanı Mustafa Kemal’in, 8 Eylül 1915 tarihinde taziyelerini bildirmek için Fevzi Paşa’ya yazdığı bir mektuba ulaştı. Yrd. Doç. Dr. Sayılır, çok özel olan bu mektubun Mustafa Kemal'in kadirşinaslığını bir kere daha ortaya koyduğunu söyledi. Yrd. Doç. Dr. Sayılır, Mustafa Kemal'in 20 kilometre mesafedeki Fevzi Paşa'ya üsteğmen olan kardeşi Mehmet Nazif'in Conkbayırı Muharebesi'nde şehit olduğunu, mektubunda “Büyük fedakarlıkların gerektirdiği bazı acılara tahammül etmenin zorunlu olduğu sizce de malumdur. Bu zorunluluğun doğurduğu ve sizi üzüntüye sevk edeceği tabii olan kardeşinizin şahadet haberi, bendenizi de gerçekten müteessir etmiştir” sözleriyle bildirdiğini aktardı. Sayılır, buradan Mustafa Kemal ile Fevzi Paşa arasındaki dostluk bağının ne kadar güçlü olduğunu anlamanın mümkün olduğunu kaydetti.
İşte O Mektup
Anafartalar Grubu
08 Eylül 1915
Huzur-ı Alilerine,
05 Eylül 1915 tarihli mektubunuzu dün aldım. Hakk-ı âcizânemde izhâr buyurulan iltifât ve teveccühâtınıza arz-ı teşekkür ederim.
Vatan-ı mukaddesimizi çiğnemeye çalışan hâin düşmana ancak âli-himmet arkadaşlarımızın istihkar-i mevt eylemeleri sayesinde iyi dersler verilmekledir. Vatanı tahlis için hûn-ı hamiyetlerini büyük bir şevk ile îsâr eden arkadaşlarımın gayretleriyle düşmanın her nevi teşebbüsat-ı müstakbelesine de mâni olunacağı hakkındaki itminanım ber-kemaldir.
Ancak, bu derecedeki âsâr-ı fedakarînin istilzam eylediği bazı acılara tahammülün zaruri olduğu zât-ı âlilerince de musaddaktır. Bu zaruretin ilcââtıyla sizi dûçâr-ı me'yüsiyet edeceği tabii bulunan biraderinizin haber-i şehâdeti bendenizi cidden müteessir ve giryân eylemiştir.
Şehid-i mağfur biraderiniz 08 Ağustos 1915’te millet ve memleketin hayat ve memat noktası olan Conkbayırı’nda düşmana atılan sufûfun ilerisinde idi.
Teessüratınıza bütün safvet ve samimiyet-i kalbiyemle iştirak eder ve Cenâb-ı Hakkın zât-ı âlilerine, aile-i kederdidenize sabr-ı cemîl buyurmasını tazarru ile arz-ı meveddet ve arz muhâleset ederim efendim.
Anafartalar Grubu Kumandanı Mustafa Kemal
Yrd. Doç. Dr. Burhan Sayılır, Mustafa Kemal’in, taziye mektubunda Gelibolu Cehpesi'nde çarpışan asker ve subaylara olan inancını da “Mukaddes vatanımızı çiğnemeye çalışan hain düşmana, ancak ölümü hiçe sayan arkadaşlarımızın sayesinde iyi dersler verilmektedir. Vatanı kurtarmak için temiz kanlarını büyük bir coşkuyla akıtan arkadaşlarımın gayretleri ile düşmanın şimdi ve gelecekteki her çeşit girişimine engel olunacağı hakkındaki inancım tamdır” sözleriyle ortaya koyduğunu ifade etti. Bu sözlerin Mehmetçik’in Çanakkale’de sergilediği üstün ruhu anlattığını dile getiren Yrd. Doç. Dr. Sayılır, “Bir komutanın askerlerine ve subaylarına olan güveni bu şekilde olduğu sürece zaferin kaçınılmaz olacağı aşikardır. Zaten öyle de olmuştur ve Çanakkale Savaşları Mustafa Kemal’in de belirttiği gibi bu yüksek ruh sayesinde kazanılmıştır” dedi.
Mehmet Nazif Kimdir?
Mustafa Kemal’in, ağabeyi Fevzi Paşa’ya şehadet haberini verdiği Üsteğmen Mehmet Nazif, 1902’de girdiği Harp Okulu’ndan 1905’te teğmen olarak mezun oldu. 1908’de ise Üsteğmenliğe terfi etti. Çanakkale’nin Bayramiç İlçesindeki Askerlik Şubesi 2'inci Bölüğü'nde görevli iken 3'üncü Kolordu Komutanlığı'nın isteğiyle 14 Nisan 1914’de 64'üncü Alay'a tayin edildi. 8 Ağustos 1915'de 64'üncü Alay 2'nci Tabur 1'inci Bölük Komutanı olarak görev yaptığı Conkbayırı’nda düşmanı buradan atmak için yapılan süngü taarruzu sırasında şehit oldu. Şehit olduğu yere ise kendi adına bir anıt dikildi. Mehmet Nazif, evli ve 2 çocuk babasıydı. Eşinin adı Emine, kızının adı Fatma Müfide, oğlunun adı ise Ali Adnan idi.
Kardeşleri Şehit Oldu
Fevzi Paşa'nın üç erkek kardeşi vardı. Kardeşlerinden Muhtar Bey Balkan Savaşı'nda 1912’de üsteğmen rütbesindeyken Manastır'da şehit oldu. Diğer kardeşi Sami Bey daha askeri Rüştüye’de öğrenci iken, 17 yaşında hayatını kaybetti. Mehmet Nazif ise 8 Ağustos 1915’de Conkbayırı muharebesinde bölüğünü süngü hücumuna kaldırdığı sırada şehit oldu. Fevzi Paşa ailenin hayatta kalan son erkek evladıydı.
