NE ZAMAN NEREDE, HANGİ TEPKİLERİ NASIL VERMELİ
Her sorun bir ateştir. Ancak her ateş evi yakmaz. Ve her ateş eninde sonunda söner. Yeter ki bir süre sonra zaten sönecek olan bir ateş hemen sönsün adına yanlışlıkla körüklenmesin.
Bir köşede yanan masum bir ateşi yangına çevirmek ateşin alevlerinin kabahati değildir; bu sadece ve sadece nasıl tepki verdiğimizle alakalı bir yaklaşım sorunudur.
"Yaklaşım sorunu" dedik. Her konuda ortaya konabilecek potansiyel yaklaşım biçimleri vardır. Ancak her potansiyel yaklaşım biçimi doğru bir yaklaşım modeli demek değildir.
Bu yazıda muhtelif ateşleri (sorunları) yangına çevirerek gerçek sorun haline dönüştüren yanlış yaklaşımların yerine sergilenmesi gerekli olan doğru tepki modelleri ele alınacaktır. Bu konuda belli bir düzen takip edilmeyecek, rastgele seçilen konular serbest bir üslupla ele alınacaktır.
(Uyarı: Bu genel yaklaşımların size daha da uygun düşebilecek spesifik türevlerini konuşmak için davranış bilimleri uzmanı olan psikoloğunuzla görüşünüz)
***
Sorun Ateşi:
Senin de çocukluğun hepimizinki gibi öyle veya böyle, masum oyunlarla yahut taşkın yaramazlıklarla geçti ve gitti bir şekilde. Şimdi pek çok kişi gibi genç bir delikanlı oldun sen de. Ve psikolojin eskisi gibi değil artık. Asabi, değişken, alıngan, zaman zaman mutsuz, bazen insanları kıran bazen de oturup pişmanlık duyan tuhaf birine dönüştün.
Söndürücü Doğru Tepki Modeli:
Hayır! Olup bitenlere bakarak ya da başkalarının lafına sözüne kanarak öyle düşünme hemen; sen bir hasta değilsin. “Ama yaşadıklarım şiddetli” diyorsun belki de, biliyorum! Olsun, bu durum mevcut analizin geçerliliğini değiştirmez. Çünkü bir şeyin şiddeti fazla olunca o şeyin niteliği değişmiş olmaz. Mesela bir grip şiddetli seyredince bambaşka bir soruna, sözgelimi kansere dönüşmüş sayılmaz.
Demek ki sen de herkes gibi ergenlik döneminin tipik zorlanmalarını yaşıyorsun sadece. Böyle algılamakla “eskiden böyle değildim, şimdi neden böyle oldum” şeklinde düşünmek, yani yaşadıklarını garipseyerek karşılamak aynı sonucu doğurmaz. Bilakis bu ikincisi yaşadığın doğal süreci daha da körükler. Sana asıl rahatsızlık veren de aslında mevcut sorunun körüklenmiş son halidir.
Her sorun bir ateştir. Ancak her ateş evi yakmaz. Ve her ateş eninde sonunda söner. Yeter ki bir süre sonra zaten sönecek olan bir ateş hemen sönsün adına yanlışlıkla körüklenmesin.
Bir köşede yanan masum bir ateşi yangına çevirmek ateşin alevlerinin kabahati değildir; bu sadece ve sadece nasıl tepki verdiğimizle alakalı bir yaklaşım sorunudur.
"Yaklaşım sorunu" dedik. Her konuda ortaya konabilecek potansiyel yaklaşım biçimleri vardır. Ancak her potansiyel yaklaşım biçimi doğru bir yaklaşım modeli demek değildir.
Bu yazıda muhtelif ateşleri (sorunları) yangına çevirerek gerçek sorun haline dönüştüren yanlış yaklaşımların yerine sergilenmesi gerekli olan doğru tepki modelleri ele alınacaktır. Bu konuda belli bir düzen takip edilmeyecek, rastgele seçilen konular serbest bir üslupla ele alınacaktır.
(Uyarı: Bu genel yaklaşımların size daha da uygun düşebilecek spesifik türevlerini konuşmak için davranış bilimleri uzmanı olan psikoloğunuzla görüşünüz)
***
Sorun Ateşi:
Senin de çocukluğun hepimizinki gibi öyle veya böyle, masum oyunlarla yahut taşkın yaramazlıklarla geçti ve gitti bir şekilde. Şimdi pek çok kişi gibi genç bir delikanlı oldun sen de. Ve psikolojin eskisi gibi değil artık. Asabi, değişken, alıngan, zaman zaman mutsuz, bazen insanları kıran bazen de oturup pişmanlık duyan tuhaf birine dönüştün.
Söndürücü Doğru Tepki Modeli:
Hayır! Olup bitenlere bakarak ya da başkalarının lafına sözüne kanarak öyle düşünme hemen; sen bir hasta değilsin. “Ama yaşadıklarım şiddetli” diyorsun belki de, biliyorum! Olsun, bu durum mevcut analizin geçerliliğini değiştirmez. Çünkü bir şeyin şiddeti fazla olunca o şeyin niteliği değişmiş olmaz. Mesela bir grip şiddetli seyredince bambaşka bir soruna, sözgelimi kansere dönüşmüş sayılmaz.
Demek ki sen de herkes gibi ergenlik döneminin tipik zorlanmalarını yaşıyorsun sadece. Böyle algılamakla “eskiden böyle değildim, şimdi neden böyle oldum” şeklinde düşünmek, yani yaşadıklarını garipseyerek karşılamak aynı sonucu doğurmaz. Bilakis bu ikincisi yaşadığın doğal süreci daha da körükler. Sana asıl rahatsızlık veren de aslında mevcut sorunun körüklenmiş son halidir.
