Ocağına incir ağacı dikmek ne demektir?

Anadolu’da yıkık, dökük ve terk edilmiş evlerin bahçesinde, içinde incir ağacı görmek yüksek olasılıktır. Peki neden incir? Ve "Ocağına incir ağacı dikmek" ne demektir?

Öncelikle incirin dinsel ve mitolojik kaynakta kutsal bir meyve olduğunun altını çizelim.



Verimlilik sembolü
Eski Yunan ve Mısır uygarlıklarında incir, verimlilik sembolü olarak kabul edilir. İncirle ilgili özlü sözler türetilmiştir. İşte onlardan birisi de “ocağına incir ağacı dikmektir.”

Beddua olarak da kullanılan bu cümlenin anlamı; evini barkını yıkmak, ocağını söndürmek, aileyi dağıtmak olarak kullanılır.

Hayatı zindan etmek
Bir rivayete göre ocağına dikilen incirle birlikte ev sahiplerine hayatı zindan etmek, düzeni ve huzuru bozmak anlamına gelir.

İncirin suyu çok sevdiği ve bu nedenle köklerini yaydığı da ifade edilir. Buna bağlı olarak da terk edilmiş evlerin bacalarında içlerinde incir ağacının çıkması muhtemeldir.

Evlerin çok yakınlarına incir ağacı dikilmesi fazla tasvip edilmez. Çünkü giderek yayılan kökü sayesinde evin temeline zarar vereceği öne sürülür.
Ayrıca kuşların taşırken düşürdükleri incir polenlerinin de ağaca dönüştüğü ifade edilir.

Zamanın birinde halka ettiği zulümlerle nam salan bir devlet adamı varmış. Bir gün bu devlet adamı konağının bahçesinin düzenlenmesi için emir vermiş. Gözüne de bahçede bulunan incir ağacı takılmış. İncir ağacının konağının görüntüsünü bozduğunu düşünerek kesilmesini istemiş. O sırada bahçede bulunan İncili Çavuş, devlet adamının incir ağacının kesilmesini istediğini duyunca şöyle demiş: İncir ağacı yerinde kalsın. Kestirmeseniz daha iyi.

Devlet adamı İncili Çavuştan bu cevabı alınca “Neden ?” diye sormuş.

İncili Çavuş “Nasıl olsa gün gelir birinin ocağına o incir ağacını dikersiniz.” demiş.

İncili Çavuş’un dilinden dökülen bu sözler zaman içerisinde evrilerek dilimize deyim olarak yerleşmiştir.

Tüketmek, bitirmek, yok etmek manasındadır.