Orta yaş krizi (erişkin sendromu)
Orta yaş krizi veya Erişkin sendromu; kadınlarda menapoz erkeklerde ise andropoz süreci öncesi değişen hormonel faaliyelere bağlı olarak kişilerin cinselliğe karşı aşırı istek artışının oluşmasına verilen genel addır.genelde bilinç daha doğu bir ifade ile altbilinçin vücut bütünlüğü olarak artık üreme faliyetlerinin risk altında olduğunu algılayaraktan canlılığın (nesilin) devamı dürtüsüyle oluşan bir psikolojik savunma dürtüsü mekanizmasıdır. !
Kültürel Etkileri
Malesef bu geçici rahatsızlık bir çok kültürde yanlış bir şekilde algılanıp yorumlandığı için bir çok evli ailenin yıkılmasıyla son bulabilmektedir.
Orta yaş sendromu ilk olarak 1965 yılında Elliott Jaques tarafından ortaya atılmış ve Batı toplumu' nda orta yaşlarda yada orta yaşlılarda, gençlik çağlarını geride bırakmanın duygusallığı ve yaşlanmanın hissedilmesi ile dramatik olarak özgüvenin azalması sonucu görülen bir süreç olarak tanımlanmıştır.[kaynak belirtilmeli]. Orta yaş döneminde olan erişkinlerin çoğu ,hayatlarının yarısını tüketmiş olabilecekleri düşüncesi ile Orta yaş sendromuna girebilmektedir. Kriz bu süreçte, evlilik dışı ilişki, andrapoz, menapoz, aileden birinin ölümü veya başka üzüntüler, işsizlik yada eksik istihdam, başka bir iş tecrübesi olmamakla beraber işinden yada kariyerinden hoşnut olmamak, yada çoçukların evden ayrılması gibi etkenler dolayısıyla tetiklenebilir. Bu kişiler amaçları yada idealleri ile ilgili olarak yeniden bir değerlendirmeye girebilir ve bu durum kariyer, iş-yaşam dengesi, evlilik, duygusal ilişkiler, harcamalar veya fiziksel görünüm gibi günlük yaşamda yada rutinde, önemli değişimler yapma arzuna dönüşebilir.
1980' lere kadar yapılan akademik araştırmalar Orta yaş sendromu olgusunu, erişkinlerin çoğunda görülen bir evre olarak kabul etmemiştir. Yapılan bir çalışmaya göre ABD' de yaşayan insanların %10' undan daha azı yaşlanma' ya yada yaşlarına bağlı olarak psikolojik bir kriz yaşamışlardır. Kişilik tipi ve psikolojik kriz geçmişinin "geleneksel" bir orta yaş krizi için zemin hazırlayacağına inanılmıştır. Bu evreden geçmekte olan kişiler bazı belirtiler ile birbirinden farklı davranışlar sergilerler.
Olgu
Bu sorun genel olarak 40 ila 60 yaş aralığında ortaya çıkar ve yetişkinlerin yaklaşık %10'u orta yaş krizine yakalanır. ( 90'larda yapılmış geniş bir çalışmaya göre hastalığın başlangıç yaşı ortalama 46' idi.). Erkekler de 3-10 yıl, kadınlarda ise 2-5 yıl sürmektedir.
Orta yaş krizi yaşlanmadan kaynaklanabileceği gibi, yaşlanma ile gelen değişiklik, problem yada pişmanlık gibi olgular dolayısıyla da tetiklenebilir;
İş yada kariyer ( veya olmaması )
Karı koca ilişkileri (veya olmaması )
Çocukların büyümesi ( veya olmaması )
Ebevenylerin yaşlanması yada ölmesi
Yaşlanmayla oluşan fiziksel değişimler
Orta yaş krizi kadın ve erkekte farklı etkilere yol açmaktadır. Araştırmacılar kadın ve erkekler arasında orta yaş krizini tetikleyen, erkeklerde genellikle iş kaynaklı sorunlar gibi, farklı etkenlerin olduğunu ortaya koymuşlardır.
Diğer bir varsayıma göre de eşinin menapoz'a girmesi yada doğurganlığının sona ermesi, erkekte orta yaş krizi sebebi olarak sayılmaktadır.
Karakteristik Özellikleri .
Orta yaş krizinin duygusal etkileri:
Belirsiz bir hayalin ya da amacın peşinden gitmek
Gerçekleştirelememiş amaçlar için derin bir pişmanlık duyulması
Başarılı meslektaşları tarafından aşağılanma korkusu
Kendini genç hissetme tutkusu
Kendi başına ya da akranlarıyla daha fazla zaman geçirme isteği
Bu kişiler aşağıdaki birtakım davranışları sergilerler:
Alkol bağımlılığı
Motorsiklet, tekne, elbise, spor arabalar, mücevher, alet edavat, dövme, piercing, gibi alışılmadık yada pahalı şeyleri elde etme isteği
depresyon
Hatalarından dolayı kendilerini kınama yada kendilerinden utanma
Saç dökülmesini gizleme, daha genç gözükebilecekleri bir giyim tarzı benimseme gibi fiziksel görünmlerine aşırı özen gösterme
Daha genç insanlarla ilişkide bulunma (seksüel olarak ya da profesyönel olarak, boş yuva sendromu gibi)
Spor, sanat ya da akedemik spor gibi alanlarda çocuklarının daha iyi olması yönünde aşırı bir ilgi göstermesi
