Osmanlı'da bayramlar nasıl kutlanırdı?

Bayramlar kültürümüzde her zaman önemli bir yere sahip olmaktadır. Osmanlı döneminde Ramazan'a önem verildiği gibi Ramazan bayramı ve diğer dini bayramlar oldukça değerliydi. Öyle ki bayramlar yerleşmiş kurallar ve gelenekler çerçevesinde kutlanmaktaydı. İşte, Osmanlı'da bayramların nasıl kutlanıldığına dair derlediğimiz haberimizin içerikleri...



Osmanlı zamanında dini bayramlarda padişahın özel kıyafetini giyerek tüm sarayda selamlaşma hakim olmaktadır. Saray hanedanlarının yanı sıra padişah camilerde kaynaşmayı- bütünlüğü sağlamak ve usulleri yerine getirmek nedeniyle selamlaşma talep etmektedir. Peki günümüze kıyasla Osmanlı'da bayramlar nasıl kutlanırdı? Osmanlı'nın bayram gelenekleri hakkında tüm ayrıntıları haberimizin içeriğinde yansıtıyoruz...

OSMANLIDA BAYRAM​

Ramazan Bayramı’nın ve Kurban Bayramı’nın ne zaman başlayıp ne zaman bittiğini belirlemek İstanbul kadısının sorumluluğundaydı. Osmanlı’da Ramazan Bayramı’nın geldiğini anlamak için hilalin görülmesi beklenmekteydi.

Bayramın tarihinin belli olmasından sonra memur ve subaylara ikramiye ve büyük camilerde iftariye ve kürk bahası altında hediyeler dağıtılmaktaydı. Askere salata, helva, kuzu ve şeker verilmekteydi.

Padişahla bayramlaşma hakkı​

Kannuname çerçevesinde bazı kişilerin padişah ile bayramlaşma hakkı bulunmaktaydı. Kişiler Ayasofya Camii’nde namazlarını kılarak sarayda toplanırlardı. Belirli törenler eşliğinde padişahın bayramını tebrik edilirdi. Bayram Alayı olarak toplanırlar atlarına binerek camiye doğru yol alırlar ve Bayram namazını kılarlardı.

Hırka-i Saadet Dairesi​

Saraydaki bayramlaşma ise Fatih Kanunnamesi çerçevesinde yapılmaktaydı. Padişah bayram sabahında Hırka-i Saadet Dairesi’nde namaz kıldıktan sonra taht yerine yerleştirilir ve padişah yerine oturduktan sonra hocalar eşliğinde dualar okunurdu. Sonrasında bayram hediyelikleri verilirdi.

Yardımlaşma geleneği​

Osmanlı döneminde dini bayramlarda padişah tarafından fakirlere yardım sağlanmaktaydı. Dağılma döneminde özellikle göçmen çocuklarını giydirmek bir geleneği her bayramda sürmekteydi. Şenliklerde yarım ay şeklinde oturulur ve padişahın otağı merkezde yer alırdı.

Misafirliklerde önce şeker ardından kahve​

Hazır giyim olmadığından halk kendi kıyafetlerini kendileri dikerdi. Şeker ardından kahve ikram edilmekteydi. Osmanlı kahvesi özellikle bayramlarda şekerden sonra en çok tüketilen gıda olarak bilinmekteydi.

Osmanlı döneminde bayramların kutlanması gerçekten de oldukça önemliydi ve belirli gelenekler çerçevesinde gerçekleşirdi. Padişahın özel kıyafetiyle sarayda selamlaşma, camilerde bir araya gelme ve bayramlaşma gibi ritüeller ön plandaydı. Bayramların tarihleri İstanbul kadısının sorumluluğundaydı ve hilal görüldükten sonra kutlamalar başlardı.

Padişahla bayramlaşma hakkı bulunan kişiler önemli törenlerle saraya gelir, padişahı tebrik ederdi. Hırka-i Saadet Dairesi'nde dualar okunur, hediyeler verilirdi. Aynı zamanda dönemde fakirlere yardım etme geleneği de vardı. Bayramlarda misafirliklerde önce şeker ardından kahve ikramı yapılırdı, Osmanlı kahvesi de bu dönemde önemli bir yere sahipti.

Geleneksel Osmanlı bayram kutlamaları yerinde ve zamanında kutlama öğeleriyle zenginleşmişti. Bu geleneğin günümüze yansıyan izleri, o dönemin kültürel değerlerini ve insan ilişkilerini gözler önüne sermektedir.