Özürlülere Ait Taşıtların Trafik İşlemleri
Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 53 üncü ve 74 üncü maddelerinde; ithaline izin verilen veya ülkemizde üretilen malul, sakat ve özürlülere ait özel tertibatlı araçlar ile sakatlık derecesi % 90 ve üzerinde olan malul ve özürlüler adına Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak tescil edilmiş özel tertibatı olmayan araçlara, üzerinde “sakatlara mahsus işaret” bulunan plakalardan verileceği hüküm altına alınmıştır.
Bu tür araçların trafik kuruluşlarınca tescil işlemlerinin yapılması sırasında;
- Kendisi tarafından kullanılmak amacıyla malul, sakat ve özürlü tarafından ithal edilen özel tertibatlı otomobiller ile motosikletlerin tescil belgelerine, “Araç sahibi tarafından kullanılması zorunlu olup, ilgili Gümrük Müdürlüğü’nün izni olmadan devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır.” ,
- Malul, sakat ve özürlü tarafından ithal edilen özel tertibatlı minibüslerin tescil belgelerine, “Araç sahibinin üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunlu olup, ilgili Gümrük Müdürlüğü’nün izni olmadan devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır.” ,
- Malul, sakat ve özürlünün kendisi tarafından kullanılmak amacıyla ülkemizden ilk olarak satın aldığı özel tertibatlı araçların tescil belgelerine, “Araç sahibi tarafından kullanılması zorunlu olup, Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır.”, ikinci el araç olarak satın alınmış ise, “Araç sahibinden başkasının kullanması yasaktır.” şeklinde şerh konulacaktır.
- Özel tertibatı olmayıp, özür durumuna göre tüm vücut fonksiyon kaybı oranı (sakatlık derecesi) %90 ve üzeri olan malul ve özürlüler tarafından ÖTV’den muaf olarak bizzat ithal edilen ya da ülkemizden satın alınan araçların tescil belgelerine, “Araç sahibi malul ve özürlü kişinin kanuni mümessili ile üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunlu olup, Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi yasaktır.” şeklinde şerh konulacaktır. Ayrıca ithal araçların gümrük şahadetnamelerinde, yukarıda belirtilen şerh dışında varsa diğer şerhler de, tescil belgesine işlenecektir.
Malul ve sakatlar tarafından ithal edilerek getirilen araçların, aynı durumdaki başka bir malul veya sakata devri veya bunların ölümü sonucunda varislerine intikali halinde, bu araçlardan Gümrük Vergisi alınmayacak olup, devir ve tescil işlemi ilgili Gümrük Müdürlüğü’nün iznine bağlıdır. Araç ülkemizden satın alınmış ise ilgili vergi dairesinin izninin alınması gereklidir.
Malul ve sakatlara ait özel tertibatlı araçların her ne sebeple olursa olsun, Karayolları Trafik Yönetmeliği ile belirlenmiş olan kişiler dışında başkaları tarafından kullanıldığının tespiti halinde, aracın trafikten alıkonulması yanında bu hususta düzenlenecek tutanak da işlem yapılmak üzere ilgili Gümrük ve Maliye birimlerine intikal ettirilecektir.
Diğer taraftan, zihinsel özürlüler ile reşit olmayan küçüklerin sahibi bulundukları aracın, tescil kuruluşlarında adlarına tescillerinin yapılabilmesi için, ileride doğabilecek hukuki ve cezai sorumlulukları kabul ettiklerine dair, kanuni mümessillerince noterde tanzim ve tasdik edilmiş taahhütnameyi tescil anında tescil birimine vermeleri zorunludur.
NOT : Rehberin içerisindeki bazı sayısal veriler 2006 yılı için günceldir. Rehberle ilgili olarak her konuda Gelir İdaresi Başkanlığı internet sitesinden ve aşağıdaki adreslerden bizimle irtibata geçebilirsiniz.
Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 53 üncü ve 74 üncü maddelerinde; ithaline izin verilen veya ülkemizde üretilen malul, sakat ve özürlülere ait özel tertibatlı araçlar ile sakatlık derecesi % 90 ve üzerinde olan malul ve özürlüler adına Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak tescil edilmiş özel tertibatı olmayan araçlara, üzerinde “sakatlara mahsus işaret” bulunan plakalardan verileceği hüküm altına alınmıştır.
Bu tür araçların trafik kuruluşlarınca tescil işlemlerinin yapılması sırasında;
- Kendisi tarafından kullanılmak amacıyla malul, sakat ve özürlü tarafından ithal edilen özel tertibatlı otomobiller ile motosikletlerin tescil belgelerine, “Araç sahibi tarafından kullanılması zorunlu olup, ilgili Gümrük Müdürlüğü’nün izni olmadan devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır.” ,
- Malul, sakat ve özürlü tarafından ithal edilen özel tertibatlı minibüslerin tescil belgelerine, “Araç sahibinin üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunlu olup, ilgili Gümrük Müdürlüğü’nün izni olmadan devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır.” ,
- Malul, sakat ve özürlünün kendisi tarafından kullanılmak amacıyla ülkemizden ilk olarak satın aldığı özel tertibatlı araçların tescil belgelerine, “Araç sahibi tarafından kullanılması zorunlu olup, Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır.”, ikinci el araç olarak satın alınmış ise, “Araç sahibinden başkasının kullanması yasaktır.” şeklinde şerh konulacaktır.
- Özel tertibatı olmayıp, özür durumuna göre tüm vücut fonksiyon kaybı oranı (sakatlık derecesi) %90 ve üzeri olan malul ve özürlüler tarafından ÖTV’den muaf olarak bizzat ithal edilen ya da ülkemizden satın alınan araçların tescil belgelerine, “Araç sahibi malul ve özürlü kişinin kanuni mümessili ile üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunlu olup, Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi yasaktır.” şeklinde şerh konulacaktır. Ayrıca ithal araçların gümrük şahadetnamelerinde, yukarıda belirtilen şerh dışında varsa diğer şerhler de, tescil belgesine işlenecektir.
Malul ve sakatlar tarafından ithal edilerek getirilen araçların, aynı durumdaki başka bir malul veya sakata devri veya bunların ölümü sonucunda varislerine intikali halinde, bu araçlardan Gümrük Vergisi alınmayacak olup, devir ve tescil işlemi ilgili Gümrük Müdürlüğü’nün iznine bağlıdır. Araç ülkemizden satın alınmış ise ilgili vergi dairesinin izninin alınması gereklidir.
Malul ve sakatlara ait özel tertibatlı araçların her ne sebeple olursa olsun, Karayolları Trafik Yönetmeliği ile belirlenmiş olan kişiler dışında başkaları tarafından kullanıldığının tespiti halinde, aracın trafikten alıkonulması yanında bu hususta düzenlenecek tutanak da işlem yapılmak üzere ilgili Gümrük ve Maliye birimlerine intikal ettirilecektir.
Diğer taraftan, zihinsel özürlüler ile reşit olmayan küçüklerin sahibi bulundukları aracın, tescil kuruluşlarında adlarına tescillerinin yapılabilmesi için, ileride doğabilecek hukuki ve cezai sorumlulukları kabul ettiklerine dair, kanuni mümessillerince noterde tanzim ve tasdik edilmiş taahhütnameyi tescil anında tescil birimine vermeleri zorunludur.
NOT : Rehberin içerisindeki bazı sayısal veriler 2006 yılı için günceldir. Rehberle ilgili olarak her konuda Gelir İdaresi Başkanlığı internet sitesinden ve aşağıdaki adreslerden bizimle irtibata geçebilirsiniz.
