Sarsılmış Bebek Sendromu Nedir?
Çocuk istismarına yol açan olaylar içinde özellikle küçük bebeklere yönelik yapılan ve ölümün ortaya çıkmasına neden olabilecek en önemli olaylardan birisi çocuğun tutulup sarsılması olarak özetlenebilecek sarsılmış bebek sendromudur.
Genellikle ebeveynlerin öfkeyle bebeklerini sallamaları sonucu oluşan "sarsılmış bebek sendromu" olgularının dörtte biri ölmekte, hayatta kalanlar da ise nörolojik problemler ortaya çıkmakta, körlük, hidrosefali, havale, mental gerilik durumları oluşabilmektedir.
Bir yaş altı çocuklarda beyin gelişimini henüz tamamlamamış ve kıvam olarak daha yumuşaktır. Aynı zamanda bebeğin boyun kasları yeterince güçlenmemiştir. Sinir hücreleri etrafını bir koruyucu madde gibi saran miyelin kılıf gelişimini tamamlamamıştır. Damar yapısı yeterince sağlamlaşmamıştır. Çocuğun bu özelliklerinden dolayı, meydana gelen bir sarsmada beyni ciddi hasarlar görebilmektedir. Bu sarsmalar neticesinde kafa içi kanamalar meydana gelmekte, sinir sisteminde kopmalar oluşmakta, göz içi kanamalar ortaya çıkmakta, kemik kırıkları oluşabilmektedir.
Sarsılmış bebek sendromu terim ve kavramı 1946 yılında pediatrik radyolog Dr. John Caffey tarafından ortaya atılmıştır. 1971 yılında Guthkelch omurga yaralanmasının bebekte subdural kanamaya ve bu alandaki venlerde yırtılmaya sebep olduğunu ortaya çıkardı. Bilgisayarlı tomografi ve Manyetik resonansın gelişmesi ile birlikte 1970 ve 80 lerde Sarsılmış bebek Sendromu teşhis edilmeye başlandı.
Avrupa ve ABD´de bu sendromun çok iyi tanınmasına karşın Türkiye´de çok fazla bilinmiyor. Sarsılmış bebek sendromu konusunda Türkiye´de yeterli çalışma yok. Bu, çoğu zaman teşhis edilemeyerek hastalığın atlanmasına neden oluyor. Söz konusu sendrom anne, baba, bakıcı ya da bebeğin bakımını üstlenen bireylerin, bebeğin sürekli ağlaması sonucu , bebeği göğsün iki tarafından tutarak ileri, geri ve yana yaklaşık 240-260 derece sallaması sonucu ortaya çıkmaktadır. Sarsılmış bebek sendromu daha çok 1 yaş altı çocuklarda görülmektedir.
Sarsılmış bebek sendromu;
Bebeğin başının sarsılmasından kaynaklanır ve baş yaralanmalarının en ağır şeklidir. Bu yaralanmayla bebeğin beyninde zedelenme, şişme, basınç ve kanama (intraserebral kanama) gibi olumsuz sonuçlar ortaya çıkar, böylece bebekte kalıcı beyin hasarı veya ölüm görülür. Eğer bir çocukta bu tarz bir yaralanma söz konusu ise; sinirlilik, letarji, soluk ya da mavimsi cilt, davranış değişikliği, kusma ve konvülsiyonlar gibi bir takım fiziksel belirtiler gözlenir.
Sarsılmış Bebek Sendromu, özellikle 6 aydan küçük bebeklerde karşımıza çıkan, çocukların maruz kaldıkları kaza-dışı yaralanmalar içinde en çok yaralanma ve ölümün görüldüğü olayların başında gelmektedir.
Sarsılmış bebek sendromunun belirtileri en az 5 sarsma sonucu ortaya çıkar. Sarsılmış bebek yaralanmaları genellikle 2 yaşından küçük çocuklarda görülmekle beraber bu durum 5 yaşına kadar da ortaya çıkabilir.
Çocuk bebeklik ya da oyun çocukluğu döneminde sarsıldığında; beyin ileri ve geri olarak sarsılmış olur. Bu da beyinde şişme, basınç, çürük ve kanamaya neden olur. Beynin dış kısmında bulunan büyük venler yırtılarak kanamaya, şişmeye ve artan basınçla beraber kalıcı beyin hasarına ve ölüme neden olabilir.
Sarsılmış bir bebek ya da çocukta bunların dışında boyun, omurga, gözlerin yaralanması gibi hasarlar da ortaya çıkabilir.
Ailelerin ya da bebeğe bakımından sorumlu kişilerin bebeği sarsmalarının nedenlerinin başında onu cezalandırmak ya da ağlamasını durdurma isteği gelir. Amerika birleşik devletlerinde her yıl 1200 ila 1600 çocuğun sarsılmanın etkilerinden dolayı yaralandıkları rapor edilmiştir. Türkiyede ise bu bilinen bir sendrom değildir ve genellikle kayıt altına da alınmadığından atlanmaktadır.
Bebeğin bakımından sorumlu kişilerin ya da ailelerin bebeğin ağlamasına dayanamayarak sinirlendiği ve kontrolünü kaybederek onu sarstıkları ortaya konmuştur. Aslında çoğu zaman amaçları bebeğe zarar vermek değildir ancak yine de bu bir çocuk tacizi şeklidir.
Yaralanmaların çoğu bebek sarsıldığı sırada ya da kafasına bir şey isabet etmesi ile oluşmaktadır. Hatta yastık/minder gibi yumuşak objelerle vurmak bile yeni doğmuş bir bebeğin ya da küçük bir çocuğun yaralanması için yeterlidir. Çocukların beyinleri yumuşaktır, boyun kasları ve ligamentleri de zayıftır aynı zamanda vücut yüzeylerine oranla başları da büyüktür. Sonuçta meydana gelen olaylar trafik kazasına benzer şekilde ani ve sarsıcıdır.
Sarsılmış bebek sendromu yumuşak hareketlerle çocukla oynamak için ya da şakalaşmak için çocuğun havaya fırlatılması sonucu ortaya çıkmaz. Aynı zamanda sandalyeden ya da merdivenden düşme sonucu veya bebeğe bakan kişinin kollarından yanlışlıkla kayması sonucu da oluşmaz. Küçük düşüşler kafa travmasının diğer tiplerine neden olur ve genellikle bunlar çoğu zaman minör travmalardır.
Çocuk istismarına yol açan olaylar içinde özellikle küçük bebeklere yönelik yapılan ve ölümün ortaya çıkmasına neden olabilecek en önemli olaylardan birisi çocuğun tutulup sarsılması olarak özetlenebilecek sarsılmış bebek sendromudur.
Genellikle ebeveynlerin öfkeyle bebeklerini sallamaları sonucu oluşan "sarsılmış bebek sendromu" olgularının dörtte biri ölmekte, hayatta kalanlar da ise nörolojik problemler ortaya çıkmakta, körlük, hidrosefali, havale, mental gerilik durumları oluşabilmektedir.
Bir yaş altı çocuklarda beyin gelişimini henüz tamamlamamış ve kıvam olarak daha yumuşaktır. Aynı zamanda bebeğin boyun kasları yeterince güçlenmemiştir. Sinir hücreleri etrafını bir koruyucu madde gibi saran miyelin kılıf gelişimini tamamlamamıştır. Damar yapısı yeterince sağlamlaşmamıştır. Çocuğun bu özelliklerinden dolayı, meydana gelen bir sarsmada beyni ciddi hasarlar görebilmektedir. Bu sarsmalar neticesinde kafa içi kanamalar meydana gelmekte, sinir sisteminde kopmalar oluşmakta, göz içi kanamalar ortaya çıkmakta, kemik kırıkları oluşabilmektedir.
Sarsılmış bebek sendromu terim ve kavramı 1946 yılında pediatrik radyolog Dr. John Caffey tarafından ortaya atılmıştır. 1971 yılında Guthkelch omurga yaralanmasının bebekte subdural kanamaya ve bu alandaki venlerde yırtılmaya sebep olduğunu ortaya çıkardı. Bilgisayarlı tomografi ve Manyetik resonansın gelişmesi ile birlikte 1970 ve 80 lerde Sarsılmış bebek Sendromu teşhis edilmeye başlandı.
Avrupa ve ABD´de bu sendromun çok iyi tanınmasına karşın Türkiye´de çok fazla bilinmiyor. Sarsılmış bebek sendromu konusunda Türkiye´de yeterli çalışma yok. Bu, çoğu zaman teşhis edilemeyerek hastalığın atlanmasına neden oluyor. Söz konusu sendrom anne, baba, bakıcı ya da bebeğin bakımını üstlenen bireylerin, bebeğin sürekli ağlaması sonucu , bebeği göğsün iki tarafından tutarak ileri, geri ve yana yaklaşık 240-260 derece sallaması sonucu ortaya çıkmaktadır. Sarsılmış bebek sendromu daha çok 1 yaş altı çocuklarda görülmektedir.
Sarsılmış bebek sendromu;
Bebeğin başının sarsılmasından kaynaklanır ve baş yaralanmalarının en ağır şeklidir. Bu yaralanmayla bebeğin beyninde zedelenme, şişme, basınç ve kanama (intraserebral kanama) gibi olumsuz sonuçlar ortaya çıkar, böylece bebekte kalıcı beyin hasarı veya ölüm görülür. Eğer bir çocukta bu tarz bir yaralanma söz konusu ise; sinirlilik, letarji, soluk ya da mavimsi cilt, davranış değişikliği, kusma ve konvülsiyonlar gibi bir takım fiziksel belirtiler gözlenir.
Sarsılmış Bebek Sendromu, özellikle 6 aydan küçük bebeklerde karşımıza çıkan, çocukların maruz kaldıkları kaza-dışı yaralanmalar içinde en çok yaralanma ve ölümün görüldüğü olayların başında gelmektedir.
Sarsılmış bebek sendromunun belirtileri en az 5 sarsma sonucu ortaya çıkar. Sarsılmış bebek yaralanmaları genellikle 2 yaşından küçük çocuklarda görülmekle beraber bu durum 5 yaşına kadar da ortaya çıkabilir.
Çocuk bebeklik ya da oyun çocukluğu döneminde sarsıldığında; beyin ileri ve geri olarak sarsılmış olur. Bu da beyinde şişme, basınç, çürük ve kanamaya neden olur. Beynin dış kısmında bulunan büyük venler yırtılarak kanamaya, şişmeye ve artan basınçla beraber kalıcı beyin hasarına ve ölüme neden olabilir.
Sarsılmış bir bebek ya da çocukta bunların dışında boyun, omurga, gözlerin yaralanması gibi hasarlar da ortaya çıkabilir.
Ailelerin ya da bebeğe bakımından sorumlu kişilerin bebeği sarsmalarının nedenlerinin başında onu cezalandırmak ya da ağlamasını durdurma isteği gelir. Amerika birleşik devletlerinde her yıl 1200 ila 1600 çocuğun sarsılmanın etkilerinden dolayı yaralandıkları rapor edilmiştir. Türkiyede ise bu bilinen bir sendrom değildir ve genellikle kayıt altına da alınmadığından atlanmaktadır.
Bebeğin bakımından sorumlu kişilerin ya da ailelerin bebeğin ağlamasına dayanamayarak sinirlendiği ve kontrolünü kaybederek onu sarstıkları ortaya konmuştur. Aslında çoğu zaman amaçları bebeğe zarar vermek değildir ancak yine de bu bir çocuk tacizi şeklidir.
Yaralanmaların çoğu bebek sarsıldığı sırada ya da kafasına bir şey isabet etmesi ile oluşmaktadır. Hatta yastık/minder gibi yumuşak objelerle vurmak bile yeni doğmuş bir bebeğin ya da küçük bir çocuğun yaralanması için yeterlidir. Çocukların beyinleri yumuşaktır, boyun kasları ve ligamentleri de zayıftır aynı zamanda vücut yüzeylerine oranla başları da büyüktür. Sonuçta meydana gelen olaylar trafik kazasına benzer şekilde ani ve sarsıcıdır.
Sarsılmış bebek sendromu yumuşak hareketlerle çocukla oynamak için ya da şakalaşmak için çocuğun havaya fırlatılması sonucu ortaya çıkmaz. Aynı zamanda sandalyeden ya da merdivenden düşme sonucu veya bebeğe bakan kişinin kollarından yanlışlıkla kayması sonucu da oluşmaz. Küçük düşüşler kafa travmasının diğer tiplerine neden olur ve genellikle bunlar çoğu zaman minör travmalardır.
