Doğru Orantı
Bir orantıda değişkenlerden biri artarken(veya azalırken), diğeri de aynı oranda artarsa(veya azalırsa) bu orantıya “Doğru Orantı” denir..
Örnek 1:
Şekerlerin parası, şekerlerin sayısı ile doğru orantılıdır.
Eğer 1 şeker 1 YTL ise 8 şeker, 8x1=8 TL'dir.
ya da
8 şeker 8 YTL ise 1 şeker 8:8=1 TL'dir.
Yöntem
Doğru orantıda, bölme işlemiyle bir tanesinin değerini bulur ve çarpma işlemiyle tamamının değerini hesaplarız.
Örneğin bir araba, 140 km'lik yolda 20 litre benzin harcıyorsa, 35 km'lik bir yolculuk için kaç litre benzin kullanır?
1 km 'de [ATTACH=full]60533[/ATTACH] litre benzin harcarsa
35 km 'de 35 . 
= 5 litre benzin harcarsa
Kural : 1 km için harcayacağı benzin miktarını bul sonra km sayısı ile çarp.
Ters Orantı
Bir orantıda değişkenlerden biri artarken (veya azalırken), diğeri aynı oranda azalıyorsa (veya artıyorsa) bu orantıya “Ters Orantı” denir.
Örnek :
8 işçi bir duvarı 4 günde bitiriyorsa, aynı duvarı 2 işçi kaç günde bitirir?
Öncelikle problemin doğru orantı mı yoksa ters orantı mı olduğuna karar vermeliyiz.
Bu durumda eğer daha az işçi çalışsaydı duvarı bitirmek daha fazla gün sürecekti, o halde bu bir ters orantıdır.
Yöntem
8 isçi 4 günde çalışırsa
1 isçi bu isi tek başına 8 x 4 = 32 günde bitirir.
2 isçi bu isi [ATTACH=full]60535[/ATTACH] günde bitirir.
Çarpma işlemi yaparak bir işçinin kaç günde bitireceğini bulduk. Sonucu bulmak için bölme işlemi yaptık
Not: Bu işlemler doğru orantıdaki işlemlerin tam tersi.
