1-Ortamın cinsine bağlıdır: Ses en hızlı katılarda, sonra sıvılarda, en yavaş da gazlarda yayılır.
2-Ortamın sıcaklığına bağlıdır: Sıcaklık arttıkça sesin yayılma hızı da artar. Sesin havadaki hızı, 0oC de V=331 m/s ve 20o C de V=344 m/s dır.
3-Ortamın yoğunluğu arttıkça, sesin yayılma hızı da artar.
SESİN ÖZELLİKLERİ
1-Sesin Şiddeti:
Ses kaynağına yapılan etkinin artması ile birlikte çıkardığı sesin şiddeti de artar.
Ses kaynağından uzaklaştıkça sesin şiddeti artar.
Sesin şiddeti debisel (dB) adı verilen birimle ölçülür.
30-60 dB arasındaki sesler normal şiddetteki seslerdir. Şiddeti 60 dB den fazla olan sesler rahatsız eder.
Ses dalgası molekülleri yayılma doğrultusunda titreşirler. Bu nedenle ses dalgaları boyuna dalgalardır.
2-Sesin Yüksekliği:
Ses kaynağının 1 sn deki titreşim sayısına sesin frekansı denir. Frekans, sesin yüksekliğinin ölçüsüdür.
Kaynağın frekansı büyükse ince (tiz), küçükse kalın (bas) ses çıkar.
Titreşen telin frekansı şunlara bağlısdır:
Telin boyu arttıkça frekans küçülür, ses kalınlaşır.
Tel kalınlaştıkça frekans küçülür, ses kalınlaşır.
Telin gerginliği arttıkça frekans büyür, ses inceleşir.
Telin cinsine bağlıdır.
Frekans, (titreşim/saniye) olarak belirtilir.
Sesin ortamda yayılma frekansı, kaynağın yayılma frekansına bağlıdır.
Kulağımız 20 s-1 ile 20000 s-1 frekanslı sesleri duyabilir.
3-Sesin Tını:
Her ses kaynağı kendine özgü ses çıkarır. Bir sesin hangi kaynaktan çıktığını tanıtan özelliğine ses tınısı denir.
Rezonans:
Ses dalgaları sert engele çarparak ışıktaki gibi yansımaya uğrar.
Sesin yansıma özelliğinden yararlanarak deniz ve okyanusların derinliği ölçülebilmektedir.
Soru:Sesi az geçiren maddelerin ortak özellikleri nelerdir?
Cevap: a) kalınlıkları ve yoğunlukları fazladır.
b) Esneklikleri azdır.
c) Yüzeyleri pürüzlüdür.
