Rahim içi araç (ria, spiral); aile planlaması yöntemleri arasında dünyada en cok kullanılan geri dönüşümlü doğum kontrol yöntemidir. Halk arasında spiral olarak tabir edilir. Rianın en önemli özelliklerinden biri uzun süreli geri dönebilir yöntemler arasında en düşük maliyetli olmasıdır. Dünya da yaklaşık olarak 110 milyon kadının istenmeyen gebelikten korunmak için riayı tercih ettiği tahmin edilmektedir. Ria coğrafi olarak kullanımı çok farklılıklar gösteren bir doğum kontrol yöntemidir.
Örneğin Çinde her 3 kadından 1′i riayı tercih ederken Avrupada kullanım oranı yalnızca % 7 dir. Günümüzde Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Amerikan Tıp Birliği (AMA) ve Amerikan Jinekolog ve Obstetrisyenler Birliği (ACOG) RİAyı en güvenli ve etkili doğum kontrol yöntemlerinden biri olarak kabul etmektedir. Temel etki mekanizması endometrial kavitede (rahim icinde) implantasyonu engelleyecek şekilde enflamasyona yol açmaktır. Döllenmeyi de önler. Çıkartıldığında hemen gebe kalınabilir. İlk aylarda lekelenme, adet miktarında artma veya adet süresinde uzamaya, adet sancısına neden olabilir. Anne sütünü etkilemediği için emziren kadınlar da kullanabilir. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan (HIV/AIDS, hepatit-B, frengi, bel soğukluğu, klamidya gibi) korumaz. Kurallarına göre uygulandığında enfeksiyona neden olmaz.
Rahim içine yerleştirilen küçük plastik bir araçtır. Bakır ve hormon içeren tipleri vardır. Bakırlı RIA (spiral): Bu RIA nın kollarında ve gövdesinde bakır bulunur. Salınan bakır iyonları sperm motilitesini azaltır ve spermin akrozomal reaksiyonunau engeller. Kontraseptif (gebeliği önleyici) etkinliği 10 yıla kadar devam eder.
Hormonlu RIA Spiral (mirena): Günde 20mikrogr levonorgestrel salgılar ve etkinliği 5 yıl sürer. Etki mekanizması olarak, servikal mukus koyu, vizköz hale gelir ve sperme geçirgenliğini kaybeder. Dış gebeliğe karşı koruması, mens kanamasını ve ağrıyı azaltması diğer faydalarıdır.
RIA (spiral) komplikasyonları:
RIA nın (spiral) kullanılmaması gereken durumlar(kesin kontrendikasyonları)
RİAnın (spiral) Avantajları:
RİAnın (spiralin) Dezavantajları:
Örneğin Çinde her 3 kadından 1′i riayı tercih ederken Avrupada kullanım oranı yalnızca % 7 dir. Günümüzde Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Amerikan Tıp Birliği (AMA) ve Amerikan Jinekolog ve Obstetrisyenler Birliği (ACOG) RİAyı en güvenli ve etkili doğum kontrol yöntemlerinden biri olarak kabul etmektedir. Temel etki mekanizması endometrial kavitede (rahim icinde) implantasyonu engelleyecek şekilde enflamasyona yol açmaktır. Döllenmeyi de önler. Çıkartıldığında hemen gebe kalınabilir. İlk aylarda lekelenme, adet miktarında artma veya adet süresinde uzamaya, adet sancısına neden olabilir. Anne sütünü etkilemediği için emziren kadınlar da kullanabilir. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan (HIV/AIDS, hepatit-B, frengi, bel soğukluğu, klamidya gibi) korumaz. Kurallarına göre uygulandığında enfeksiyona neden olmaz.
Rahim içine yerleştirilen küçük plastik bir araçtır. Bakır ve hormon içeren tipleri vardır. Bakırlı RIA (spiral): Bu RIA nın kollarında ve gövdesinde bakır bulunur. Salınan bakır iyonları sperm motilitesini azaltır ve spermin akrozomal reaksiyonunau engeller. Kontraseptif (gebeliği önleyici) etkinliği 10 yıla kadar devam eder.
Hormonlu RIA Spiral (mirena): Günde 20mikrogr levonorgestrel salgılar ve etkinliği 5 yıl sürer. Etki mekanizması olarak, servikal mukus koyu, vizköz hale gelir ve sperme geçirgenliğini kaybeder. Dış gebeliğe karşı koruması, mens kanamasını ve ağrıyı azaltması diğer faydalarıdır.
RIA (spiral) komplikasyonları:
- Uterin perforasyon (rahim yırtılması)
- PID (pelvik inflamatuar hastalık)
- İnfertilite (kısırlık)
- Ektopik gebelik (Dış gebelik)
RIA nın (spiral) kullanılmaması gereken durumlar(kesin kontrendikasyonları)
- Gebelik
- Akut PID
- PID öyküsü
- Tanı konmamıs rahim kanaması
- Konjenita l(doğumsal) uterin (rahim) anomalileri
- Uterin kaviteyi bozan büyük myomlar
- Bakır alerjisi
- Wilson hastalığı
RİAnın (spiral) Avantajları:
- Geri dönebilen, uzun süreli bir yöntem olması
- Etki oranı çok yüksektir
- Maliyeti uzun süreli diğer yöntemlere nazaran çok düşüktür
- Acil korunma amaçlı kullanılabilir
- Etkisi takılmasıyla başlar, çıkarılmasıyla son bulur.
RİAnın (spiralin) Dezavantajları:
- Kondom vb. gibi kendi başınıza takmanız mümkün değildir, yalnızca deneyimli uzmanlar tarafından takılmalıdır
- Yine prezervatifte olduğu gibi cinsel yollarla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlamaz
- Kanamalarda düzensizlik meydana getirebilir
- Uygulanması diğer metodlara göre daha zahmetlidir.