Trans yağ kalp hastalığı riskini artırıyor!

Sağlığa Evet Derneği ve Türk Kardiyoloji Derneği tarafından yapılan bir çalışmanın sonucuna göre; markette ve açıkta satılan gıda ürünlerinin bir kısmında tehlikeli oranda

Sağlığa Evet Derneği ve Türk Kardiyoloji Derneği tarafından İstanbul’da yapılan bir çalışma sonucunda, markette ve açıkta satılan gıda ürünlerinin bir kısmında tehlikeli oranda trans yağ bulunduğu açıklandı.

HER GÜN O GIDALARI TÜKETENLERDE KALP HASTALIĞI RİSKİ ARTIYOR​

Türk Kardiyoloji Derneği Lipid Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. Öner Özdoğan, “Trans yağ paketli gıda etiketlerinde ‘hidrojenize bitkisel yağ’ olarak karşımıza çıkmaktadır. Tüketicide ‘bitkisel ise güvenlidir’ algısı yaratılmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü, gıdalarda her 100 gram yağda iki gram üzerinde trans yağ bulunmasının sağlığa zararlı olduğuna dikkat çekerek, 2023 yılına kadar gıda tedarik zincirinden trans yağların kaldırılmasını önermiştir.

KALP HASTALIKLARI RİSKİNİ YÜZDE 25 ORANDA ARTTIRIYOR​

Ülkemizde de Tarım ve Orman Bakanlığı trans yağın gıdalarda mevcut toplam yağ miktarının yüzde 2'si ile sınırlı olması için bir düzenleme hazırlığı içindedir. Sivil toplum kurumları bu girişimi desteklemekte ve sınırın yüzde 1’e çekilmesini önermektedir. Türkiye’de dolaşım sistemi hastalıkları ölüm yüzde 40’ından sorumludur. Sanayi üretimi trans yağ, kalp krizi ve ölüme neden olan zehirli gıda katkısıdır. Günde 5 gram trans yağ tüketmek kalp hastalıkları riskini yüzde 25 oranında arttırmaktadır.

TADINI VE MALİYETİNİ DEĞİŞTİRMEYECEK​

Çalışmada bazı gıda ürünlerinde o denli yüksek trans yağ bulunmuştur ki, her gün bu gıdayı tüketen birinde kalp hastalığı riskinin artacağı öngörülebilir. Kalp ve damar sağlığı için satışa sunulan yiyecek maddelerinin trans yağ içeriklerini mutlaka denetlemeliyiz. Trans yağın tedarik zincirinden kaldırılması yiyeceğin tadını ve maliyetini değiştirmeyecektir” dedi.

AÇIKTA SATILAN BÖREKLERE VE KEKLERE DİKKAT!​

Sağlığa Evet Derneği üyesi Prof. Dr. Pınar Ay, “Sağlığa Evet Derneği ve Türk Kardiyoloji Derneği tarafından ülkemizde satılan gıda ürünlerinde trans yağ miktarını saptamak üzere bir araştırma yapılmıştır. İstanbul’da marketlerde ve dükkanlarda satışa sunulan paketli ve açık 71 gıda ürününden örnek alınarak laboratuvarda trans yağ miktarı ölçülmüştür. Trans yağın, bu ürünlerin yüzde 7’sinde toplam yağ miktarında yüzde 3'ü aştığı, yüzde 13’ünde ise 1 gram üzerinde olduğu saptanmıştır. En yüksek trans yağ değerleri açıkta satılan börek çeşitleri ile paketlenmiş bazı keklerde bulunmuştur. Diğer taraftan örnek alınan simit, açma gibi çokça tüketilen hamur ürünlerinde, margarinlerde, süt ürünlerinde, dondurulmuş gıda ve çerezlerde trans yağ oranı yüzde 1’in altında bulunmuştur.

TOPLUM SAĞLIĞINI TEHDİT EDİYOR!​

Mutfak Ürünleri ve Margarin Sanayicileri Derneği (MÜMSAD) tarafından 2014-2018 yıllarında yapılan başka çalışmalarda da örnek alınan margarin, sıvı yağ, çikolata, bisküvi gofret gibi gıda ürünlerinin hepsinde trans yağ oranı yüzde 1 değerinin altında saptanmıştır. Bazı gıda üreticilerinin kullandıkları yağlar toplum sağlığını tehdit etmektedir. Açıkta satılan yağlı börekler ve paketli kekler özellikle okullar civarında kısıtlı bütçe ile karın doyurmaya çalışan öğrenciler tarafından tüketilmektedir. Çalışmayı genişleterek başka ürünlerin trans yağ oranlarını ölçmeyi hedefliyoruz. Halk sağlığı açısından sağlıklı yeni bir nesil yetiştirmeyi önemsiyoruz” dedi.

ÜRÜNLERE "TRANS YAĞ BULUNUR" İBARESİ YAZILACAK​

Sağlığa Evet Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Tanzer Gezer ise, “Avrupa Birliği ülkeleri Dünya Sağlık Örgütü'nün bildirdiği trans yağ kısıtlamasını hukuka bağlamıştır. Türkiye'de ise 31 Aralık 2019 tarihi itibari ile trans yağa kısıtlama getirmek yerine paketli gıdada bulunan toplam yağın 100 gramında trans yağ 2 gramın üzerindeyse, ‘trans yağ bulunur’ ibaresi yazılacak. Bu bir kısıtlama değil, vatandaşın kendi kendini koruma altına almasına yönelik bir uygulama olacaktır. Diğer taraftan ölçülen gıda ürünlerinin bir çoğunda trans yağ oranı zaten yüzde 1'in altında bulunmuştur. Yüksek bulunanlarda ise yüzde 2 sınırının çok üzerinde değerler saptanmıştır. Bir çok üreticinin yüzde 1 sınırına uyduğu dikkate alınarak Tarım ve Orman Bakanlığında bekleyen düzenlemenin en kısa zamanda yürürlüğe girmesini bekliyor ve halkımız adına talep ediyoruz” dedi.

Kalp ve damar hastalıkları, küresel ölçekte başta gelen ölüm sebebi olup, uzun bir süre daha bir numaralı ölüm sebebi olmaya devam edeceği tahmin edilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 2005 yılında 17,5 milyon insanın kalp ve damar hastalıkları sebebiyle öldüğü ve bu rakamın küresel ölümlerin 0’unu teşkil ettiği tahmin edilmektedir.

Aile öyküsü, yaş, cinsiyet gibi bazı risk faktörlerini değiştirmek mümkün olmasa da sağlıklı bir yaşam tarzını benimseyerek gelecekte karşılaşabileceğiniz kalp sorunlarını önleyebilirsiniz.

Kronik hastalıklara çevresel faktörlerin etkisini araştırmak için Cardiff Üniversitesi'ndeki araştırmacılar tarafından yayınlanan bir çalışma da sağlıklı bir beslenme, düzenli egzersiz, düşük vücut ağırlığı, sigarasız ve düşük alkollü bir yaşam tarzının kalp hastalıkları başta olmak üzere birçok kronik hastalık riskini azalttığı görülmüş.

İşte kalp hastalığı riskini azaltmak için 5 önemli beslenme uyarısı!​

• Doymuş yağlardan ve trans yağlardan uzak durun;

Trans yağ tüketiminin HDL kolesterolü (iyi huylu) düşürmesi LDL kolesterolü (kötü huylu) yükseltmesi, doymuş yağların kan kolesterolünü artırması kalp hastalıklara yakalanma riskinizi artıyor. Trans yağlardan hidrojenize de denilen kimyasal yolla elde edilen yağlardır. Hazır yiyeceklerde, pasta ürünlerinde, katı yağlarda bulunmaktadır. Ürün etiketi okuyarak trans yağ içerip içermediğini kontrol edebilirsiniz. Doymuş yağ tüketimi günlük kalori alımının unu geçmemeli.

• Keten tohumu, avokado, uskumru ve somon omega 3’ün en önemli kaynakları. Omega 3 vücuttaki enflamasyonu azaltarak sizi kalp hastalıkları ve diyabete karşı korur.
• Günde 5 porsiyon sebze ve meyve tüketin;

Sebze ve meyveler antioksidan yapısında bulunan vitamin ve mineralleri içerikleri ile vücuda zararlı olan serbest radikal oluşumunu engellemeye yardımcı olurlar.

• Posa (lif) tüketimini artırın;

Tam tahıllı gıdalar yoğun lif içerikleriyle size kendinizi tok hissettirmelerinin yanı sıra içerdikleri beta-glukan ile de kan kolesterolünüzü düşürmeye yardımcı olurlar.

• Tuz tüketimini azaltın;

Fazla tuz tüketimi yüksek kan basıncı artışına neden olmaktadır. Yüksek kan basıncı ise ülkemizde ölümlerin ve hastalık yükünün en önemli nedeni olan kalp hastalıklarının önde gelen risk faktörüdür. Dünya Sağlık Örgütü toplumların besin alımında diyetle günlük tuz alımı için hedeflerinin 5 g/gün olması gerektiğini belirtmektedir. Ülkemizde yapılan SALTurk çalışmasında günlük tuz tüketim miktarının 18 gün olduğu saptanmıştır. Ekmek, geleneksel ürünler (turşu, salamura, konserve vb), peynir ve diğer işlenmiş ürünler ile yemek hazırlarken ve masada ilave edilen tuzun aşırı yükü oluşturduğu düşünülmektedir.

Ev yemekleri doğaldır vazgeçmeyin. Balık tüketmede de sınır tanımayın ?

Trans yağların kalp hastalığı riskini artırdığına dair yapılan çalışmaları oldukça önemli buluyorum. Trans yağ içeren gıdaların tüketiminin kalp sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri dikkate alınmalı ve bu konuda gerekli önlemler alınmalıdır. Sağlığa Evet Derneği ve Türk Kardiyoloji Derneği'nin bu konuda farkındalık yaratma çabaları takdire şayan. Trans yağ içeren ürünlerin sağlık etiketleriyle belirtilmesi ve sınırların belirlenmesi gibi uygulamaların önemli olduğunu düşünüyorum. Toplum sağlığı açısından bilinçli tüketim ve düzenlemelerin hayati önem taşıdığını vurgulamak isterim. Kalp ve damar sağlığımızı korumak adına sağlıklı beslenme alışkanlıklarına yönelmeli ve trans yağ içeren gıdalardan kaçınmalıyız.