Türk Alfabesinde Bulunmayan Harfler
Q/q, W/w ve X/x harfleri pek çok batı dilinde vardır. Azerbaycan Türkçesi gibi Latin harflerine geçilen Türk şivesinde Q/q (Kalın k; g için) ve X/x (Hırıltılı h için) kullanılmasına rağmen mevcut Türkiye Türkçesi alfabesinde yer almamaktadır. Bu harflere karşılık gelen harfler sırasıyla k, v, ks, h ile ifade edilir. Örneğin: Batı dillerinde X (iks) taxi, fix gibi sözlerin Türkiye Türkçesindeki imlası taksi ve fiks olur. Sözcüğün yapısına göre iks ya da ksi olarak da söylenir. Ancak Azerbaycan Türkçesi alfabesinde X/x (hı) yox burax- gibi isim ve fiillerde kullanılır. Bu sözler Türkiye Türkçesinde yok ve bırak- şekillerindedir. Türkiye Türkçesi yazı dilinin kaynaklandığı İstanbul ağzında hırıltılı h sesi yoktur. Kdan gelişen bu ses Türkiye Türkçesinde klı şekilleriyle aynen korunmuştur: Yok, çok, bırak- Ancak Türkiye Türkçesi ağızlarında hırıltılı h sesi vardır.
W harfi çift ve olarak okunur. Batı dillerinde, daha doğrusu Hint-Avrupa dillerinin çoğunda vardır. Çift dudak vsi de denir. Bu ses Türkçenin bazı şive ve lehçelerinde de bu ses eskiden beri kullanılagelmiştir. Eskiden Arap kaynaklı Türk alfabesi metinlerinde, mesela Kıpçak Türkçesi metinlerinde bu ses üç noktalı vav veya fe (ۋ) harfiyle belirtilmiştir.
Benzer biçimde İspanyol alfabesinde yer alan Ñ/ñ (Bu ses İtalyanca ve Fransızca'da gn, Portekizce'de nh harf bileşimleri ile elde edilir) harfine karşılık gelen ses ny ile ifade edilir. Örneğin, İspanyolcada İspanya anlamına gelen España sözcüğü Türkçe harflerle Espanya olarak yazılır.
Genizsel G/N Durumu (ŋ)
Bu ŋ harfi Türkiye Türkçesi alfabesinde bulunmaz. Dilin arka tarafının yumuşak damağa teması ile ve genizden söylenen bu ses genizsel n, nazal n, nazal g şekillerinde adlandırılan ses olup ŋ sesi verir. Eskiden beri bütün Türkçede bulunan bu ses de İstanbul Türkçesinde atılmış ve yerini nye bırakmıştır. Ağızlarda ise bugün de yaşamaktadır
Q/q, W/w ve X/x harfleri pek çok batı dilinde vardır. Azerbaycan Türkçesi gibi Latin harflerine geçilen Türk şivesinde Q/q (Kalın k; g için) ve X/x (Hırıltılı h için) kullanılmasına rağmen mevcut Türkiye Türkçesi alfabesinde yer almamaktadır. Bu harflere karşılık gelen harfler sırasıyla k, v, ks, h ile ifade edilir. Örneğin: Batı dillerinde X (iks) taxi, fix gibi sözlerin Türkiye Türkçesindeki imlası taksi ve fiks olur. Sözcüğün yapısına göre iks ya da ksi olarak da söylenir. Ancak Azerbaycan Türkçesi alfabesinde X/x (hı) yox burax- gibi isim ve fiillerde kullanılır. Bu sözler Türkiye Türkçesinde yok ve bırak- şekillerindedir. Türkiye Türkçesi yazı dilinin kaynaklandığı İstanbul ağzında hırıltılı h sesi yoktur. Kdan gelişen bu ses Türkiye Türkçesinde klı şekilleriyle aynen korunmuştur: Yok, çok, bırak- Ancak Türkiye Türkçesi ağızlarında hırıltılı h sesi vardır.
W harfi çift ve olarak okunur. Batı dillerinde, daha doğrusu Hint-Avrupa dillerinin çoğunda vardır. Çift dudak vsi de denir. Bu ses Türkçenin bazı şive ve lehçelerinde de bu ses eskiden beri kullanılagelmiştir. Eskiden Arap kaynaklı Türk alfabesi metinlerinde, mesela Kıpçak Türkçesi metinlerinde bu ses üç noktalı vav veya fe (ۋ) harfiyle belirtilmiştir.
Benzer biçimde İspanyol alfabesinde yer alan Ñ/ñ (Bu ses İtalyanca ve Fransızca'da gn, Portekizce'de nh harf bileşimleri ile elde edilir) harfine karşılık gelen ses ny ile ifade edilir. Örneğin, İspanyolcada İspanya anlamına gelen España sözcüğü Türkçe harflerle Espanya olarak yazılır.
Genizsel G/N Durumu (ŋ)
Bu ŋ harfi Türkiye Türkçesi alfabesinde bulunmaz. Dilin arka tarafının yumuşak damağa teması ile ve genizden söylenen bu ses genizsel n, nazal n, nazal g şekillerinde adlandırılan ses olup ŋ sesi verir. Eskiden beri bütün Türkçede bulunan bu ses de İstanbul Türkçesinde atılmış ve yerini nye bırakmıştır. Ağızlarda ise bugün de yaşamaktadır
