Türk Halk Oyunları hakkında genel bilgi

Türk halk oyunları ; Türk folklorunun önemli bileşenlerinden biridir. Köy ve
kasabalarda oynanan yöresel oyunları ve yöresel kostümleri inceleyen bir bilim dalıdır. Ayrıca Türkiye'ye özgü ve yeni gelişmekte olan bir sanat dalıdır.

Türk folklorunun temelini halk oluşturmaktadır Bu yüzden de folklor, Halk oyunları anlamında kullanılmaktadır. Fakat bu yanlış bir tanımlamadır. Folklor bütün halk kültürünü (yemek, efsane, türkü vb.) kapsayan bir terimdir. Halkoyunları ise sadece yöresel dans ve giyimi kapsayan bir bölümüdür.

Türk halk oyunları çeşitlilik ve kapsam bakımından dünyada en dikkat çeken folklorik olgulardan birisidir. Şu kadar ki, Türk halk oyunları derlemeleri hala bitirilememiştir. Fakat çalışmalar devam etmektedir. Her köyün kendine has oyunları olması ve ekonomik şartlar bunu güçleştirmektedir.

Türkiye, halk oyunları açısından bir labolatuvar gibidir. Türkiye, köylerde tespit edilen 4000'in üzerinde oyun ile dünya üzerindeki en zengin oyun karakterine sahip ülke olarak tanımlanmaktadır. Çünkü bir kültür ve medeniyetler beşiği olan Türkiye'de, hemen hemen her yöresinde ayrı oyunlar, ayrı giysiler ve ayrı müziklere rastlanmaktadır. Bu da yurdun bu alandaki zenginliğinin bir göstergesidir.

Halk oyunları; diğer sanat dallarından farklı olarak, ait olduğu toplumun orijinal karakterlerini taşıyan, fertlerin müşterek duygu düşünce ve davranışlarını sergileyen, başkasına göre yalnızca güzel, ama kendi içinde ilgilenen kişinin dünyasını aydınlatma özelliğine sahip bir kültürel kimliktir.

Halk oyunları içinde barındırdığı melodi, ritim ve hareket yapısı ile bireyin bedensel ve ruhsal gelişiminde önemli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Birlikte oynamanın avantajı ile kişiye kaynaşmayı, beraber hareket etmeyi, paylaşmayı ve kendini ifade etmeyi öğreten Halk Oyunlarının bu özelliklerinden yola çıkarak, uygulanacak etkinliklerle ülkemiz insanının bireysel gelişiminin yanı sıra toplumsal gelişiminin de sağlanmasına katkıda bulunmaktır.

"Halk oyunları" sözcüğünün nasıl yazılacağı tartışmalıdır. Türkçe Sözlük'te ve genel görüş bileşik sözcük olduğu yönündedir. Fakat Kurumlardan bazıları "Halk Oyunları" şeklinde kullanmayı tercih etmektedir. Kimi çevrelerce de "halkdansları" şeklinde de kullanılmasına rağmen; yabancı sözcükle nitelendirilmesi de doğru görülmemektedir.


Türk halk oyunları genel bakış


Halk oyunları çoğunlukla köylü tarafından , nişanlarda, askere uğurlamada, yaylaya çıkış ve inişte, doğumda, dini ve milli bayramlarda, kazanılan zaferin sonucunda, ferfene, barana, sıra gezmesi, yaren sohbeti gibi toplantılarda oynanmaktadır.

Oyunlar genellikle oyun oynamaya elverişli açık alanlarda oynandığı gibi kapalı yerlerde oynanır.

Özellikle düğünlerde, yörede iyi oynadığı bilinen kişiler davet edilir. Çünkü topluluğun başında yörenin müziklerini ve oyunlarını iyi bilen ve saygın kişiler bulunur. Halk Oyunları figür bakımından zenginliğini bu kişilere borçludur. Onlar maharetini ustalığını göstermek için kendine özgü doğaçlama figürler yapar. Böylece oynayan ya da oynamayan insanlara özellikle gençlere oyunlar gösterilmiş, aktarılmış olur.


Konularına göre halk oyunları şu şekilde tasnif edilebilir:

* Taklit Oyunları (hayvan-doğa).
* İnsan tabiat ilişkisini konu alan oyunlar.
* Yağmur, sis, akarsuyu konu alan oyunlar.
* Bitkileri konu alan halk oyunları.
* Rakamlarla ifade edilen oyunlar.
* İnsan hayvan ilişkilerini konu alan halk oyunları.
* Toplumsal olayları konu alan halk oyunları
* Kavgayı konu alan oyunlar
* Savaşı konu alan oyunlar
* Aşkı ve sevgiyi konu alan oyunlar
* Kızla erkeğin birbirine kur yapmasını konu alan oyunlar
* Askere uğurlamayı konu alan oyunlar
* Tarımı konu alan oyunlar, ekin biçimi konu alan oyunlar, ürünün zarar görmesini konu alan oyunlar.
* Meslekleri konu alan oyunlar, çobanlarla ilgili oyunlar, kadınların yapmış olduğu günlük işleri taklit ederek erkeklerin oynadığı oyunlar, ekmek yapımı inek sağılması gibi teşbih edilen oyunlar.
* Bir iş üretimi ile ilgili oyunlar ip eğirme gibi.

Oyun oynamayı gerektiren nedene bağlı olarak insanlar günlük kıyafet veya özel gün kıyafeti giyerler.

Türkiye'de halk oyunlarına mutlaka bir müzik aleti eşlik etmektedir. Kimi yerlerde, özellikle kadınlar türküyle de oynamaktadırlar. Oyunlar isimlerini, yaratıcısı kişinin adından, coğrafi bölge adından, tabiat olaylarından, içerdiği konudan vb. alırlar

Türk halk oyunları'nın genel olarak türleri şu şekilde ayrılmaktadır:

* Hora Bölgesi; Trakya.
* Zeybek Bölgesi; Dört alt gruptan oluşur. Kural olarak; 9 zamanlı ve aksak ritmli oyunlardır.
o Asıl Zeybek Bölgesi; Ege, Güney Marmara, İçbatı Anadolu.
o Teke Zeybek Bölgesi; Göller Yöresi, Batı Akdeniz.
o Kaşıklı Zeybek Bölgesi; Güney Marmara, Batı Karadeniz, İçbatı Anadolu ve çevresi. Bu bölgelerde karşılıklı oynanan ritüelleşmiş düzenli oyunlara da rastlanmaktadır (Zonguldak, Karabük'te olduğu gibi).
o Kaşık Oyunları Bölgesi; Konya Bölümü ve Antalya'nın doğu ilçelerinden itibaren Doğu Akdeniz çevresi.
* Horon Bölgesi; Orta ve Doğu Karadeniz.
* Halay Bölgesi; Üç alt bölümden oluşur.
o Bozkır Halayları: İç Anadolu'nun Doğusu
o Doğu Halayları: Doğu ve Güneydoğu Bölgeleri
o Çukurova Halayları: Çukurova çevresi.
* Bar Bölgesi; Kuzeydoğu Anadolu ve iç Artvin.
* Kafkas Bölgesi; Kuzeydoğu Anadolu ve iç Artvin.

Halkoyunlarında Yöreler.

Bir oyunun halk oyunları vasfı taşıması için kural olarak "zamanda derinlik ve mekanda yaygınlık" ilkesini barındırması gerekir.

Türk halk oyunları yöreleri

Türk halk oyunları'nda yöreler, "il sınırları" itibariyle esas alınarak oluşturulmuştur. Buna göre Kocaeli, Düzce, Yalova, İstanbul hariç tüm illerin yöresel oyunları mevcuttur.


Halk oyunları ile ilgilenen kurumlar

MEB Yarışmaları

* Türk Halk Oyunları Federasyonu: Dernek ve Kulüpler 2001 yılında Türk Halk Oyunları Federasyonu'nu oluşturmuşlardır. Spor federasyonları statüsündedir. Derleme faaliyetleri ve yarışmalar organize etmektedir.

* Milli Eğitim Bakanlığı Okuliçi Beden Eğitimi ve İzcilik Dairesi Başkanlığı: Milli Eğitim Bakanlığı'nın ilgi alanlarından biri de Türk Halk oyunlarıdır. Her yıl M.E.B.'na bağlı bütün okulların katıldığı Türkiye'nin en yaygın halkoyunları yarışmaları yapılmaktadır. Yarışmalar ilçe yarışması, il yarışması, grup yarışması ve Türkiye Finalleri şeklinde yapılmaktadır. Türk Halkoyunları'na derlemelerin yapılmasında MEB'nın büyük rolü vardır.

Yarışma Branşları

1. İlköğretim Minikler Geleneksel
2. İlköğretim Yıldızlar Geleneksel
3. Lise Büyükler Geleneksel
4. Yaygın Eğitim Kurumları Geleneksel
5. İlköğretim Minikler Sahnelemeli
6. İlköğretim Yıldızlar Sahnelemeli
7. Lise Büyükler Sahnelemeli
8. Yaygın Eğitim Kurumları Sahnelemeli

* Kültür ve Turizm Bakanlığı:: Halk oyunları ile ilgilenen bir diğer kurum Kültür Bakanlığı'dır. Bünyesindeki Halk Kültürünü Geliştirme ve Araştırma Müdürlüğü aracılığıyla halk oyunlarının araştırılmasına yönelik çalışmalar yapar. [HAGEM] Ayrıca Kültür ve Turizm Bakanlığı ve sponsoru Sabancı ortaklaşa her yıl Vak-Sa halk dansları yarışması yapmaktadır. Halkoyunları dernekleri arasında yapılmaktadır. Halk Oyunları'nın oscar'ı niteliğindedir. Bunun yanında Kültür Bakanlığı köyler arası mahalli yarışmaları düzenlemektedir.

* Üniversiteler: Üniversiteler halk oyunlarıyla ilgilen kurumlardır. Gerek öğrenci kulüpleri gerek beden eğitimi spor yüksek okulları ve gerekse Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı aracılığıyla halk oyunlarına katkıda bulunurlar. Üniversite Sporları Federasyonu her yıl üniversiteler arası yarışma düzenlerler.
* Yurt-kur: Yurt-kur her yıl devlet yurtları arası halk oyunları yarışması düzenlemektedir.

* Halk oyunları dernekleri ve kulüpleri: Pekçok şehirde halk oyunlarını öğretmek ve yaşatmak amacıyla dernek ve kulüpler kurulmuştur.

* Halk eğitim merkezleri: Hem'lerin asli görevlerinden biri de yöre halk oyunlarını araştırmak ve eğitici yetiştirmektir.

* Gençlik merkezleri: Gençlik ve Spor'a bağlı gençlik merkezleri de halk oyunlarına hizmet vermektedir.

* Ankara Üniversitesi Halk Bilimi Bölümü
* Cumhuriyet Üniversitesi Halk Bilimi Bölümü
* Ege Üniversitesi Konservatuarı Türk Halk Oyunları Bölümü
* Gazi Üniversitesi Halk Bilimi Bölümü
* Gaziantep Üniversitesi Konservatuarı Türk Halk Oyunları Bölümü
* Hacettepe Üniversitesi Türk Halkbilimi Anabilim Dalı
* İstanbul Teknik Üniversitesi Konservatuarı Türk Halk Oyunları Bölümü
* Sakarya Üniversitesi Konservatuarı Türk Halk Oyunları Bölümü
Türkiye'nin doğu bölgelerinde halay oyunlarına rastlanır.
* Yöre: Gerek kültürel gerek coğrafi olarak aynı yargıları taşıyan, aynı sözlere gülen aynı sözlere ağlayan bazen kesin olarak sınırları belirlenemeyen alan.
* Kostüm: Belirli bir yöreye ait, o yörenin kültürel öğelerini gösteren ve o yöreyle tanımlanan, diğer yörelerden farkını gösteren kıyafetler. Genelde başa giyilen, üste giyilen, ayağa giyilen şekilde irdelenmektedir.
* Tavır: Yöreleri birbirinden ayırt etmeyi sağlayan hareketsel ve potansiyel bütünlük.
* Geleneksel Dal: Halkoyunları yarışmalarında figürün ve otantikliğin ön plana çıktığı kategori.
* Sahnelemeli Dal: Halkoyunları yarışmalarında figürlerin yanında görselliğin ve çizgilerin ön plana çıktığı kategori.
* Stilize Dal: Federasyonun sahnelemeli dal anlamında kullandığı terim.
* Artistik Dal: Federasyon tarafından geleneksel dal anlamında kullanılan terim.
* Organizatör: Halk oyunları yarışması düzenleyen kurum,kuruluş veya kişiler. MEB, Kültür Bakanlığı, Halkoyunları Federasyonu, Vaksa, GSGM Gençlik Merkezleri,Yurt-Kur gibi.
* Jüri-Hakem: Halk oyunları ekiplerinden puan kıran kişiler; Ekiplerin yöre tavırlarına oyunun gerektirdiği estetiklerin yapılıp yapılmadığını denetleyen kişiler.
* Alaylı: Asıl mesleği yanında Halk oyunlarına gönül vermiş,kendi kendini yetiştirmiş, hatta ekol olmuş kişiler.
* Mektepli: İlgili okullarda halk oyunları eğitimi almış ve genelde sadece halk oyunları ile uğraşan kişiler.
* Kulis: Yarışmalarda esas sahne dışında kalan ve oyuncuların sahneye girip çıkmasına olanak sağlayan düzenek.
* Milli Eğitim Bakanlığı Halk Oyunları Yarışmaları: Türkiye'nin en çok mazisi bulunan, en köklü, en saygın, en çok katılımın sağlandığı halkoyunları yarışmaları.
* Zeybek: Türkiye'nin Ege Bölgesi'nde oynanan oyunların genel ismi. Zeybek bölgesi İzmir, Aydın, Manisa, Muğla, Denizli, Uşak, Afyon, Kütahya, Burdur, Balıkesir ve Çanakkale yörelerinden oluşmaktadır.
* İzmir Yöresi:Bergama'dan Menemen'e Kemalpaşa'dan Kiraz'a kadar bir alanı kapsayan; bağrında ikiparmak, kostak ali, sürmene, ötme bülbül, sebaye, kırmızı buğday, soğuk kuyu, gökçen efe, sinan ağa, zahide molla, harmandalı, gündoğdu gibi oyunları barındıran; Türkiye'nin
en gelişmiş halk oyunları alt yapısına ve sahne yapısına sahip, kendi oyunlarını en güzel sunabilen, birçok farklı kostümünü derleyen Türkiye genelinde ekol olmuş, birçok başarılara imza atmış öncü yöre Federasyon logosu
* Federasyon: Yeni tesis edilmiş, halk oyunlarının kalbi olma yolunda ilerleyen, Türkiye Halkoyunları'nı temsil eden tek tüzel kişilik.

Türk Halk Oyunları-Türk Halk Oyunlarında Temel Figürler

Temel Figürler iki guruba ayrılmaktadır:

1-Her oyunda veya ülkenin her yerinde oynanan oyunlarda görülen ortak figürler.

2-Bölge özelliklerine göre, bölgelerde oynanan oyunlarda görülen ortak figürler.

ANADOLUNUN HEMEN HER YERİNDE OYNANAN OYUNLARDA GÖRÜLEN ORTAK FİGÜRLER



A)Çift sol çift sağ figürü

B)Üçayak figürü

C)Çökme figürü

D)Dönme figürü

E)Çapraz yürüme figürü

F)Çaprazsız sekerek yürüme figürü

G)El vurma figürü

H)Topuk vurma figürü

İ)Diz vurma figürü

Halk Oyunlarının Oynanma Geleneği, İnanış, Efsanesi, Öyküsü

Oyun( dans) uygarlıklardan önce, insanın var olması ile oluşmuştur. Dansın Anadolu’da ilk toplu ve yerleşik hayata geçildiği zamanlarda var olduğunu, yapılan arkeolojik kazılar doğrulmaktadır. En eski ilkel devirlerde dahi insan topluluğunun yaptığı bütün dini ibadetlerin raks ( dans) esasına dayandığı görülmektedir.

-Bölge özelliklerine göre, bölgelerde oynanan oyunlarda görülen ortak figürler.

-Üçleme

-Halay sallanışı

-Omuz sallama titretme

-Atik

-Kollu ve Kolsuz Yürüyüş

-Ellerle yapılan figürler

Oyunların şekillerine göre dağılım

Halk oyunları genel olarak beş gurupta toplanmaktadır.

-Tek kişi tarafından oynanalar

-İki kişi tarafından oynanalar

-Üç kişi tarafından oynanalar

-Dört kişi tarafından oynanalar

-Guruplar tarafından yürüten oyunlar (Toplu olarak oynanalar)

-Tutunma, halka biçiminde ya da dağınık bir düzende oynanan oyunlar

-Kadınlar tarafından oynananlar

-Erkekler tarafından oynananlar

İnsanların kendi varlıklarına verdikleri değer yanında, tabiattaki tüm varlıklara karşı büyük bir yakınlık gösterdikleri içindir ki; tabiat, duygularının anlatılmasına yardım eden canlı motif olarak kullanılmaktan büyük zevk duymuşlardır. Bu itibarla insanların çeşitli varlıları taklit etmesiyle ortay çıkmaya başlayan oyunların başında hayvan taklitleri gelmektedir.

Hayvan öğesi birçok yöremizde halkımız tarafından oyunlarımıza konu edilmiştir.


Ülkemizde halk oyunlarında kullanılan hayvan taklitlerinden bazıları

Turna, at, kartal, deve, keklik, kedi, kurt, koç, ördek, teke, çekirge, serçe, ayı, bülbül, eşek, horoz, karga, koyun ve tavuk, güvercin, arı, kaz, kuzu ve manda, domuz, geyik, kirpi, tilki, ceylan, kaplumbağa vb.

Çalgısız Oynama Geleneği

Geleneksel halk oyunlarımıza sayılamayacak kadar zengin araç malzeme olmuştur. Burada hemen hepsinden söz etmekten ziyade ağırlık kazanmış ve ülke genelinde yaygınlık gösteren araç-gereç ve oyunlara değinilecektir.
Kaşık:

Kaşıkla oynanan oyunlar genellikle Ankara’dan itibaren Batı Bölgelerimize, İç Anadolu, Ege, Marmara ve Akdeniz Bölgelerinde geniş bir coğrafya içerinde yaygın bir şekilde görülmektedir. Kaşık ayrıca oynayanların şevkini, ritim duygusunu arttırmakta ve oyuna konsantre olmasını sağlamaktadır. Kaşığı hem erkekler hem de kadınlar kullanmaktadır.

Sopa:

Sopa, değnek, çubuk gibi, ağaçtan elde edilen bir takım araçlarla oyunlar oynanmıştır.

Sopa ile oynan oyunlar genelde iki kişi tarafından oynanmaktadır. Kavga ve savaşı temsil etmektedir.

Kılıç-Kalkan:

Bu tür oyunlar güce, fiziğe ve dayanaklılığa bağlı olduğu kadar maharete ustalığa ve estetik güzelliğe bağlıdır. Oyuncu oynadığı oyunu bir toplum önünde oynamaktadır. Kılıç-kalkan oyunları zorluklarından dolayı bazı yörelerimizde yerini sopaya bırakmıştır.

Bıçak:

Bu tür oyunlar genellikle iki erkek tarafından oynanmaktadır. Kesici ve vurucu araçla oynanan oyunlar genelde erkekler tarafından tek, iki, dört ve bazen de gurup oyunlarında görülür.

Binlerce yıllık bir tarihi ve kültürel geçmişi olan Anadolu‘da hemen hemen her konuda hal koyunu oynanıyor. Halk oyunları, düğün, nişan, askere uğurlama, yaylaya çıkış ve iniş, doğum, dini ve milli bayramlar, kazanılan zaferler gibi birçok konuyu içeriyor. Muhteşem bir coğrafyada, zengin ve renkli bir kültür içerisinde halk oyunları, turizme katkı anlamında da çok önemli bir yer tutuyor. Anadolu‘daki halk oyunları, taklidi olabildiği gibi, toplumsal olayları, aşkı sevgiyi de kapsıyor. Türkiye‘de halk oyunları ülkenin kültürel yapısındaki zenginlik gereği, oynanış şekli bakımından birbirinden farklılık gösteriyor. Bunlara örnek olarak, Erzurum civarında bar, Doğu ve Güneydoğu‘da halay, Trakya‘da hora ve karşılama, Karadeniz‘de horon, Konya ve civarında kaşık oyunları, Ege‘de zeybek gösterilebilir.

Türk Halk Oyunları - Halk Oyunlarının Tarihçesi

Türk Halk Oyunları , Türk Folklorunun önemli bileşenlerinden biridir. Köy ve kasabalarda oynanan yöresel oyunları ve yöresel kostümleri inceleyen bir bilim dalıdır. Ayrıca Türkiye'ye özgü ve yeni gelişmekte olan bir sanat dalıdır.
Türk Folklorunun temelini halk oyunları oluşturmaktadır. Bu yüzden de Folklor, Halk oyunları anlamında kullanılmaktadır. Fakat bu yanlış bir tanımlamadır. Folklor bütün halk kültürünü (yemek,efsane,türkü vb.) kapsayan bir terimdir. Halkoyunları ise sadece yöresel dans ve giyimi kapsayan bir bölümüdür.
Türk Halk Oyunları çeşitlilik ve kapsam bakımından dünyada en dikkat çeken folklorik olgulardan birisidir. Şu kadar ki, Türk Halk Oyunları derlemeleri hala bitirilememiştir. Fakat çalışmalar devam etmektedir. Her köyün kendine has oyunları olması ve ekonomik şartlar bunu güçleştirmektedir.

Türkiye, halk oyunları açısından bir labolatuvar gibidir. Türkiye, köylerde tespit edilen 4000'in üzerinde oyun ile dünya üzerindeki en zengin oyun karakterine sahip ülke olarak tanımlanmaktadır. Çünkü bir kültür ve medeniyetler beşiği olan Türkiye'de, hemen hemen her yöresinde ayrı oyunlar, ayrı giysiler ve ayrı müziklere rastlanmaktadır. Bu da yurdun bu alandaki zenginliğinin bir göstergesidir.
Halk oyunları; diğer sanat dallarından farklı olarak, ait olduğu toplumun orijinal karakterlerini taşıyan, fertlerin müşterek duygu düşünce ve davranışlarını sergileyen, başkasına göre yalnızca güzel, ama kendi içinde ilgilenen kişinin dünyasını aydınlatma özelliğine sahip bir kültürel kimliktir.
Halk Oyunları içinde barındırdığı melodi, ritim ve hareket yapısı ile bireyin bedensel ve ruhsal gelişiminde önemli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Birlikte oynamanın avantajı ile kişiye kaynaşmayı, beraber hareket etmeyi, paylaşmayı ve kendini ifade etmeyi öğreten Halk Oyunlarının bu özelliklerinden yola çıkarak, uygulanacak etkinliklerle ülkemiz insanının bireysel gelişiminin yanı sıra toplumsal gelişiminin de sağlanmasına katkıda bulunmaktır.
"Halk Oyunları" sözcüğünün nasıl yazılacağı tartışmalıdır. Türkçe Sözlük'te ve genel görüş bileşik sözcük olduğu yönündedir. Fakat Kurumlardan bazıları "Halk Oyunları" şeklinde kullanmayı tercih etmektedir. Kimi çevrelerce de "halkdansları" şeklinde de kullanılmasına rağmen; yabancı sözcükle nitelendirilmesi de doğru görülmemektedir.


Türk Halk Oyunları Genel Bakış


Halk Oyunları çoğunlukla köylü tarafından düğünlerde, nişanlarda, askere uğurlamada, yaylaya çıkış ve inişte, doğumda, dini ve milli bayramlarda, kazanılan zaferin sonucunda, ferfene, barana, sıra gezmesi, yaren sohbeti gibi toplantılarda oynanmaktadır.
Oyunlar genellikle oyun oynamaya elverişli açık alanlarda oynandığı gibi kapalı yerlerde oynanır.
Özellikle düğünlerde, yörede iyi oynadığı bilinen kişiler davet edilir. Çünkü topluluğun başında yörenin müziklerini ve oyunlarını iyi bilen ve saygın kişiler bulunur. Halk Oyunları figür bakımından zenginliğini bu kişilere borçludur. Onlar maharetini ustalığını göstermek için kendine özgü doğaçlama figürler yapar. Böylece oynayan ya da oynamayan insanlara özellikle gençlere oyunlar gösterilmiş, aktarılmış olur.
Halk Oyunları taklidi oyunlar (doğa oyunlarını, günlük yaşamı vb.) olabileceği gibi, toplumsal olayları, aşkı sevgiyi de konu alan oyunlar vardır. Mesela Urfa Kımıl oyunu, ekine zarar veren bir haşare yüzünden halkın yaşadığı sıkıntıyı dile getirir ve bu oyunda olduğu gibi diğer oyunlar için de çeşitli anlatılar vardır. Sivas-Erzurum dolaylarının oyunlarında görüşen belirgin özellik; oyunların dizi biçiminde, ağırdan başlayıp hızlıya giden bir ritimde, oyuncuların birbirlerine yanaşarak, sokularak, sarılarak oynamalarıdır. Bütün bu biçim ve şekiller, insan yaşantısını zorlaştıracak, ağırlaştıracak derecede soğuk geçen bir iklimin; elele, sırtsırta verip, düşmanı birlikte göğüslemek çabasının, dayanışmanının, kaynaşmanın açık bir simgeleşmiş halidir.
Bu etkenler zeybeklerde de belirgin bir şekilde görülür. Dikkat edilirse zeybeklerde; oynandıkça genişleme, oyun kızıştıkça yayılma, halkanın büyümesi görülür. Başlangıçta dar, küçük olan oyun yuvarlağı gittikçe açılır, yayılır, genişler, büyür. Bu da zeybek bölgelerini sereserpe, rahatça açılan, büyüyen ovalarının, yaylarının bir simgesidir. Ayrıca kişinin özünde yatan özgürlük duygularının bir anlatımıdır.
Örneğin; Sivas-Erzurum-Kars yörelerinin oyunlarının giysileri de rengini doğadan almıştır. Bu giysilerde egemen olan mor, sarı, yeşil ve beyaz, yaz başında kısa bir süre yeşeren ve sonra sararan bozkırlarla kaplı, başı dumanlı, tepekeri karlı mor dağların birer yansımasıdır.
Ege'de, Güney'de, sıcak illerde bu giysiler; renk renk çiğdemler, mineler, lâleler, portakallarla süslenmiştir. İçel ve yöresinin oyunlarında sıcak iklimin verdiği hareket rahatlığı ve kolaylığı; oyunlardaki çeviklik ve çabuklukla açık bir şekilde sergilenmektedir. Bu yörede oyun, kişiliğini bölgenin göçebe yaşantısından ve bu göçebe yaşantının doğal sonucu olan hayvancılığa dayalı bir yaşamdan, hayvansal ürünlerin işlenmesinden, avcılıktan alır. (Yoğurt, Yayla yolları, Keklik, Türkmen Kızı) oyunlarında bu gerçekler renkli, sıcak tablolarla sergilenmektedir.
Fırtınalı Karadeniz boyunda, bu denizle zorlu bir yaşam kavası veren insanların çabası, Karadeniz horonlarında baştan ayağa titreme, dalgalanma figürleriyle anlatılmıştır. Yine aynı şekilde bir bozkur yöresi olan Sivas-Erzurum dolaylarında sadece su boylarında rastlanan kavak ağacı da adını ve rüzgarla sağa sola sallanışını Erzurum'un Kavak oyununda görmekteyiz.

Bu açılardan konularına göre halk oyunları şu şekilde tasnif edilebilir:
•Taklit Oyunları (hayvan-doğa).
•İnsan tabiat ilişkisini konu alan oyunlar.
•Yağmur, sis, akarsuyu konu alan oyunlar.
•Bitkileri konu alan halk oyunları.
•Rakamlarla ifade edilen oyunlar.
•İnsan hayvan ilişkilerini konu alan halk oyunları.
•Toplumsal olayları konu alan halk oyunları
•Kavgayı konu alan oyunlar
•Savaşı konu alan oyunlar
•Aşkı ve sevgiyi konu alan oyunlar
•Kızla erkeğin birbirine kur yapmasını konu alan oyunlar
•Askere uğurlamayı konu alan oyunlar
•Tarımı konu alan oyunlar, ekin biçimi konu alan oyunlar, ürünün zarar görmesini konu alan oyunlar.
•Meslekleri konu alan oyunlar, çobanlarla ilgili oyunlar, kadınların yapmış olduğu günlük işleri taklit ederek erkeklerin oynadığı oyunlar, ekmek yapımı inek sağılması gibi teşbih edilen oyunlar.
•Bir iş üretimi ile ilgili oyunlar ip eğirme gibi.
Oyun oynamayı gerektiren nedene bağlı olarak insanlar günlük kıyafet veya özel gün kıyafeti giyerler.
Türkiye'de halk oyunlarına mutlaka bir müzik aleti eşlik etmektedir. Kimi yerlerde, özellikle kadınlar türküyle de oynamaktadırlar. Oyunlar isimlerini, yaratıcısı kişinin adından, coğrafi bölge adından, tabiat olaylarından, içerdiği konudan vb. alır.

Türk Halk Oyunları Türleri

Türk Halk Oyunları'nın genel olarak türleri şu şekilde ayrılmaktadır:
•Hora Bölgesi;Trakya.
•Zeybek Bölgesi; Dört alt gruptan oluşur. Kural olarak; 9 zamanlı ve aksak ritmli oyunlardır.
•Asıl Zeybek Bölgesi; Ege, Güney Marmara, İçbatı Anadolu.
•Teke Zeybek Bölgesi; Göller Yöresi, Batı Akdeniz.
•Kaşıklı Zeybek Bölgesi; Güney Marmara, Batı Karadeniz, İçbatı Anadolu ve çevresi. Bu bölgelerde karşılıklı oynanan ritüelleşmiş düzenli oyunlara da rastlanmaktadır (Zonguldak, Karabük'te olduğu gibi).
•Kaşık Oyunları Bölgesi; Konya Bölümü ve Doğu Akdeniz çevresi.
•Horon Bölgesi; Orta ve Doğu Karadeniz.
•Halay Bölgesi; Üç alt bölümden oluşur.
•Bozkır Halayları: İç Anadolu'nun Doğusu
•Doğu Halayları: Doğu ve Güneydoğu Bölgeleri
•Çukurova Halayları: Çukurova çevresi.
•Bar Bölgesi; Kuzeydoğu Anadolu.
•Kafkas Bölgesi; Kuzeydoğu Anadolu.