'katniss'
Üstat
Bir hafta sonra bayram; kimileri bayramı evinde kutlarken bazıları da bu süreyi tatil yapmak ya da uzak şehirlerdeki akraba ziyaretleri için kullanacak. Hem sürenin kısalığı hem de böyle günlerde yolların tehlikeli olması uçak seyahatini bir kez daha ön plana çıkaracak. Buna karşılık uçuş korkusu yaşayanlar için havayolu seçeneğini akla getirmek bile huzursuzluk hissetmeleri için yeterli. Bu korkuyu yaşayanlar bedenlerinin en uç noktalarında hissettikleri panik duygusu nedeniyle çoğunlukla yardımsız uçağa binemiyor. Bazıları ise uçmayı tamamen defterlerinden sildiler bile. İnsan yaşamı boyunca bazı korkularından kaçmayı başarabilir fakat uçuş korkusu kaçarak korunulabilecekler listesinde değil ne yazık ki. Modern yaşam bazıları için uçmayı bir seçenek olmaktan çıkarıp mecburiyet haline getirdi günümüzde. Bugün yaklaşık her dört kişiden biri uçarken korkuyor, 10 kişiden biri ise hiçbir şekilde uçağa binemiyor. Adı ’uçuş korkusu’ olmakla birlikte uçak kabininde yaşanan asıl korku uçmaktan ve düşmekten değil, sinir krizi geçirip daha sonrasında utanmaktandır. Hepsinin altında yatan ise ’kontrolünü kaybetme’ korkusudur.
UÇUŞ KORKUSUNUN SEBEPLERİ
Kontrolü kaybetme korkusu.
Kaçıp kurtulmanın mümkün olmadığı yerde panik atak geçirme korkusu.
Kapalı yer korkusu.
Yükseklikten korkma.
Uçağın kaçırılmasından ya da terörizmden korkma.
Hava boşluğuna düşmekten korkma.
Gece ya da deniz üzerinde uçmaktan korkma.
Kazada sakat kalmaktan ya da ölmekten korkma. Daha önceki kötü deneyimler, yaşanılan travmalar da havada panik duygusunu tetikler. Medyanın, uçuş korkusunun yayılmasında önemli rol oynadığına inanlar da giderek artıyor. Günde yüzlerce trafik kazası olurken çok seyrek görülen bir uçak kazasının her şeyin önüne çıkması ve kazaya dair en ince detayların günlerce basında yer bulması uçuş korkusunun toplumsal bir hezeyan haline gelmesine sebep olabiliyor. Uçaklar ve uçuş hakkında eksik ve yanlış bilgiler de uçuş korkusuna neden olan başlıca sebepler arasında sayılır.
UÇUŞ KORKUSU İLE BAŞETMEK İÇİN 10 TÜYO
- Hava boşlukları korkutabilir fakat normal olaylar olduğunu bilin:
Hava boşluğunu yaşayanlar uçağın düştüğünü sanabilirler. Bu durumda uçağı inişli çıkışlı bir yolda giden arabaya benzetmek daha doğru olur.
- Uçaklar sağlam, kuvvetli ve güvenilir araçlardır:
Uçaklar normalde karşılaşabileceklerinden çok daha zorlu şartlara dayanacak şekilde üretilir.
- Uçaklar ve uçmak sıradan işlerdir:
Her gün binlerce uçak milyonlarca yolcuyu güvenle gideceklere yere ulaştırıyor. Uçağa binmeyi uzaya gitmekle aynı kefeye koymamak gerekir.
- Pozitif düşünün:
Aklınızı ve düşüncelerinizi olumlu düşüncelere kanalize edin ve geçmişte kalmış hikâyelerden kendinizi uzak tutun.
- Kaslarınızın yönetimini ele alın:
Baktınız istemsiz kasılmalarınız oluyor, kontrolü elinize alıp istediğiniz kası kasıp bırakın. Patronun kim olduğunu vücudunuz anlasın.
- Aşırı çalışan hayal gücünüzün sesini kısın:
Uçuş sırasında duyduğunuz acayip sesin düşme işareti olduğunu hayal etmekten vazgeçin ve her sesi yorumlayacak kadar tecrübeniz olmadığını unutmayın.
- Rahatlama egzersizlerini uygulayın:
Gerginlik hissettiğinizde derin bir nefes alıp yavaş yavaş bırakın, bu uygulanabilecek basit ama etkili bir yöntemdir.
- Panik duygunuzu tanıyın:
Panik halini yaşıyor olsanız bile bunun size fiziksel bir zarar vermeyeceğini, kalp krizi geçirmenize sebep olmayacağını bilin.
TEDAVİ İÇİN YAPILABİLECEKLER
Uçuş korkusunun giderilmesinde sadece yüzleşmenin değil, diğer yöntemlerin de uygulanması gerekiyor.
Eğitim:
Bazı durumlarda uçuş korkusu yaşayan insanları havacılığın gerçekleri hakkında eğitmek, onların korkusunu dindirmekte yardımcı olur. altına alır.
Davranışçı tedavi ve hipnoz:
Korkunun ilk başladığı hali deşifre edip bilinç düzeyine çıkarmak ve bunu tedavi ederek uçuş korkusunu gidermeye yönelik uygulamalar olarak tarif edilebilen yöntemde, zaman zaman hipnozdan da yararlanılır.
İlaç tedavisi:
Korkuların tedavisinde kullanılan sakinleştirici-yatıştırıcı ilaçlar uçuş öncesinde kullanıldığında fayda edebilir. Benzodiazepin grubu ilaçlar zaman zaman hekimler tarafından bu iş için hastalara reçete edilir. Seyrek uçan insanlar için arada sırada alınacak ilaç, seçilebilecek bir yöntemdir. Alkolü de aynı amaç için tercih edenler sıktır. Fakat yüksek irtifadaki basınç ve oksijen miktarındaki değişiklikler alkolün kötü etkilerini katlayarak artırır; bu nedenle alkolün rahatlatıcı etkisini yaşamak isteyenlerin aldıkları miktar konusunda dikkatli olmaları gerekir.
Yazar: Dr. Eren Erenoğlu
UÇUŞ KORKUSUNUN SEBEPLERİ
Kontrolü kaybetme korkusu.
Kaçıp kurtulmanın mümkün olmadığı yerde panik atak geçirme korkusu.
Kapalı yer korkusu.
Yükseklikten korkma.
Uçağın kaçırılmasından ya da terörizmden korkma.
Hava boşluğuna düşmekten korkma.
Gece ya da deniz üzerinde uçmaktan korkma.
Kazada sakat kalmaktan ya da ölmekten korkma. Daha önceki kötü deneyimler, yaşanılan travmalar da havada panik duygusunu tetikler. Medyanın, uçuş korkusunun yayılmasında önemli rol oynadığına inanlar da giderek artıyor. Günde yüzlerce trafik kazası olurken çok seyrek görülen bir uçak kazasının her şeyin önüne çıkması ve kazaya dair en ince detayların günlerce basında yer bulması uçuş korkusunun toplumsal bir hezeyan haline gelmesine sebep olabiliyor. Uçaklar ve uçuş hakkında eksik ve yanlış bilgiler de uçuş korkusuna neden olan başlıca sebepler arasında sayılır.
UÇUŞ KORKUSU İLE BAŞETMEK İÇİN 10 TÜYO
- Hava boşlukları korkutabilir fakat normal olaylar olduğunu bilin:
Hava boşluğunu yaşayanlar uçağın düştüğünü sanabilirler. Bu durumda uçağı inişli çıkışlı bir yolda giden arabaya benzetmek daha doğru olur.
- Uçaklar sağlam, kuvvetli ve güvenilir araçlardır:
Uçaklar normalde karşılaşabileceklerinden çok daha zorlu şartlara dayanacak şekilde üretilir.
- Uçaklar ve uçmak sıradan işlerdir:
Her gün binlerce uçak milyonlarca yolcuyu güvenle gideceklere yere ulaştırıyor. Uçağa binmeyi uzaya gitmekle aynı kefeye koymamak gerekir.
- Pozitif düşünün:
Aklınızı ve düşüncelerinizi olumlu düşüncelere kanalize edin ve geçmişte kalmış hikâyelerden kendinizi uzak tutun.
- Kaslarınızın yönetimini ele alın:
Baktınız istemsiz kasılmalarınız oluyor, kontrolü elinize alıp istediğiniz kası kasıp bırakın. Patronun kim olduğunu vücudunuz anlasın.
- Aşırı çalışan hayal gücünüzün sesini kısın:
Uçuş sırasında duyduğunuz acayip sesin düşme işareti olduğunu hayal etmekten vazgeçin ve her sesi yorumlayacak kadar tecrübeniz olmadığını unutmayın.
- Rahatlama egzersizlerini uygulayın:
Gerginlik hissettiğinizde derin bir nefes alıp yavaş yavaş bırakın, bu uygulanabilecek basit ama etkili bir yöntemdir.
- Panik duygunuzu tanıyın:
Panik halini yaşıyor olsanız bile bunun size fiziksel bir zarar vermeyeceğini, kalp krizi geçirmenize sebep olmayacağını bilin.
TEDAVİ İÇİN YAPILABİLECEKLER
Uçuş korkusunun giderilmesinde sadece yüzleşmenin değil, diğer yöntemlerin de uygulanması gerekiyor.
Eğitim:
Bazı durumlarda uçuş korkusu yaşayan insanları havacılığın gerçekleri hakkında eğitmek, onların korkusunu dindirmekte yardımcı olur. altına alır.
Davranışçı tedavi ve hipnoz:
Korkunun ilk başladığı hali deşifre edip bilinç düzeyine çıkarmak ve bunu tedavi ederek uçuş korkusunu gidermeye yönelik uygulamalar olarak tarif edilebilen yöntemde, zaman zaman hipnozdan da yararlanılır.
İlaç tedavisi:
Korkuların tedavisinde kullanılan sakinleştirici-yatıştırıcı ilaçlar uçuş öncesinde kullanıldığında fayda edebilir. Benzodiazepin grubu ilaçlar zaman zaman hekimler tarafından bu iş için hastalara reçete edilir. Seyrek uçan insanlar için arada sırada alınacak ilaç, seçilebilecek bir yöntemdir. Alkolü de aynı amaç için tercih edenler sıktır. Fakat yüksek irtifadaki basınç ve oksijen miktarındaki değişiklikler alkolün kötü etkilerini katlayarak artırır; bu nedenle alkolün rahatlatıcı etkisini yaşamak isteyenlerin aldıkları miktar konusunda dikkatli olmaları gerekir.
Yazar: Dr. Eren Erenoğlu
