Uyuz hastalığı nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Uyuz hastalığı, küçük bir akar türünün neden olduğu bir cilt sorunudur. El, koltuk altı, karın, parmak aralarında kaşıntı ve döküntüye neden olur. Dünya genelinde oldukça yaygın halk sağlığı sorunu olan uyuza mikroskopik bir akar türü olan Sarcoptes scabei neden olur.

Böcek benzeri bu akarın deri altına yerleşmesi ile ortaya çıkan hastalık; vücudun farklı bölgelerinde kaşıntı, döküntü ve cilt yaralarına da neden olabilir. Daha çok hastane, huzurevi, askeri kışlalar, bakım evleri gibi kalabalık ortamlarda aynı kıyafetleri giyen, aynı yatağı paylaşan kişiler arasında daha kolay yayılır. Uyuz, sanılanın aksine kedi ve köpek gibi hayvanlardan insana bulaşmaz. Geceleri yoğun şekilde kaşıntıya neden olan hastalık zamanında tedavi edilmediğinde ciltte yaralar oluşturabilir. Uyuz kremi, merhem ve solüsyon ile kısa süre içinde kolayca tedavi edilir.



İçindekiler

• Uyuz nedir?
• Uyuz belirtileri
• Uyuz teşhisi
• Uyuz tedavisi
• Uyuz hastalığı komplikasyonları
• Uyuz hastalığının bitkisel tedavisi
• Uyuzdan korunmak ve hastalar için öneriler [/URL]

Uyuz nedir?​

Sarcoptes familyasına ait bir çeşit akar türü olan uyuz böceği; deri altına girdiğinde burada yumurtlar; deri altında delikler ve tüneller açarak hızla ürer. Yetişkin dişi akar, yumurtalarını derinin üst katmanı olan epidermis isimli cilt tabakasına yerleştirdikten sonra tüm hayatı boyunca insan derisinde yaşayabilir.

Uyuz neden olur?​

Uyuz paraziti taşıyan biriyle doğrudan temas eden kişiler hastalığı kolayca kapabilir. Cinsel yolla da bulaşan parazit, ev halkı arasında da bir salgın şeklinde yayılabilir. Irk, cinsiyet ya da herhangi bir sosyal sınıf ayırt etmeksizin yayılan bu hastalıktır; daha çok çocuk bakım tesisi, huzurevi ve cezaevi gibi kalabalık ortamlarda yaşayanlarda daha yaygın görülür. Bu parazit bulaşan kişi; herhangi bir belirti taşımadan da sağlıklı bir kişiye paraziti bulaştırabilir.

Uyuz belirtileri​

• Daha çok geceleri görülen şiddetli kaşıntı
• Genellikle parmak aralarında, dirsek, bilek, bel, kalça, koltuk altında görülen ve sivilceye benzeyen kırmızı renkli kabarcıklar, yaralar ve döküntüler
• Yaygın şekilde kızarıklık ve döküntüler; baş, yüz, boyun, sırt ve tüm bedende
• Uyuz bulaşan kişinin cildinde bazen dişi uyuz akarının deri yüzeyinin hemen altında tünel açması nedeniyle, minik oyuklar görülebilir
• Uyuz akarları, genellikle parmaklar arasında, bilekteki deri büklümlerinde, diz, dirsek, penis, göğüs ya da omuz bıçaklarında yaşamını sürdürürler.

Bir kişiye ilk kez bu akarlar bulaştırdığında, belirtiler ilk bir-iki ay (2-6 hafta) ortaya çıkmayabilir ancak buna rağmen bu kişiler hastalığı çevrelerine bulaştırabilirler. Bir kişi daha önce uyuz kapmışsa ikinci bulaşta hastalık daha erken ortaya çıkabilir. Yoğun kaşıntılara neden olan hastalık neden olduğu cilt tahrişleri nedeniyle başka cilt enfeksiyonlarının gelişmesine de neden olabilirler.

Uyuz hastalığı gerçekten rahatsız edici bir cilt sorunudur. Sarcoptes scabei adlı akarların neden olduğu bu hastalığın belirtileri arasında ciddi kaşıntılar, döküntüler ve yaralar bulunmaktadır. Hastalık, genellikle kalabalık yaşam alanlarında (hastane, huzurevi, askeri kışla vb.) kolayca yayılabilir ve tedavi edilmediği takdirde ciltte yaralara neden olabilir.

Uyuzun nedeni, uyuz paraziti taşıyan biriyle doğrudan temas sonucunda hastalığın bulaşmasıdır. Bu parazit ev halkı arasında da salgın şeklinde yayılabilir ve sosyal sınıf, cinsiyet ya da ırk ayrımı yapmaksızın herkesi etkileyebilir. Belirtiler genellikle geceleri artar ve ciltte kızarıklık, kabarcıklar, yaralar ve döküntüler şeklinde kendini gösterir. Uyuz bulaşan kişi, herhangi bir belirti göstermeden de başka insanlara paraziti bulaştırabilir.

Uyuz hastalığının tedavisi genellikle uyuz kremi, merhem ve solüsyonlar ile yapılır ve genellikle etkilidir. Ancak hastalığın komplikasyonları gelişebileceğinden erken teşhis ve tedavi önemlidir. Uyuzdan korunmak için kişisel hijyenin önemi büyüktür ve temas halinde olduğunuz kişilerde belirtiler görüyorsanız hemen sağlık kuruluşuna başvurmanız önemlidir. Ayrıca, uyuz hastalığına karşı bitkisel tedavilerin de bulunduğunu unutmamak gerekir, ancak bu tür tedavileri kullanmadan önce mutlaka bir uzmana danışmak önemlidir.