incikk
Üstat
[]Akdeniz bitkisi olan zeytinin, Yurdumuzda ,Doğu Akdeniz' den başlayarak Batı Karadeniz'e kadar uzanan geniş sahil şeridi ile deniz ikliminden etkilenen iç bölgelere kadar, oldukça geniş bir bölgeyi kaplayan yetişme alanı var.
Ülkemiz, dünyada en önemli zeytin üreticisi ülkeleri arasındadır. Dünya sofralık zeytin üretiminde ikinci, yağlık zeytin ile zeytinyağı üretiminde ise 4. büyük üretici konumundadır. Fakat ne yazık ki ülkemizde bol miktarda üretilen zeytinyağı, yeterince tüketilmemektedir. Yeterli ve dengeli beslenme açısından önemi iyi bilinmediği,tanı tımı iyi yapılmadığı ve pahalı olduğu için tüketimi çok az.
Niçin insan vücudu için en sağlıklı yağ zeytinyağdır? İnsan sağlığı yönünden önemi nedir?
Özellikle bebek ve çocukların büyüme ve gelişmesi için gerekli olan zeytinyağının sağlık üzerine pozitif etkisi ,tekli doymamış yağasitinin (oleik asit) yüksek ve antioksidanlardan (E Vit. Ve bazı fenoller ) zengin olmasından kaynaklanmaktadı r.İnsan beslenmesi için gerekli olan vücut tarafından üretilemeyip dışardan alınması gereken esansiyel (elzem) yağ asidi linoleik asidi de insan gereksinimlerini karşılayabilecek düzeyde içerir.
Zeytinyağındaki tekli doymamış yağ asitlerinin, ayçiçek ve mısırözü yağı gibi çoklu doymamış yağ asitlerinin aksine, kolesterol ****bolizması nda önemli rol alan HDL(Kolestrolü n kandaki taşıyıcısı .HDL'nin kanda yükselmesi durumunda kolesterol karaciğere taşınarak safra ve benzer ürünlere indirgenmekte ve böylece damar sertliği olasılığı azalmaktadır) seviyesini düşürmediği belirlenmiştir. Kan kolesterolündeki yükseliş ile kalp-damar hastalıkları arasındaki ilişki araştırıldığında; kalp-damar rahatsızlıkları olanlarda çoğunlukla kandaki HDL'nin düşük olduğu tespit edilmiştir. Bu yağ asitler kolesterol ****bolizması nın düzenlenmesinin yanısıra cildin sağlıklı olmasında, ve vücuttaki birçok süreçleri düzenleyen bazı hormonların ve prostoglandinlerin öncü maddesi olarak görev almaktadırlar.
Yunanistan'ın en önemli zeytinyağı üretim bölgesi olan Girit adasında yaşayan insanlarda beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak, kalp-damar hastalıklarına yok denecek kadar az rastlanırken, 1970'li yıllarda beslenme alışkanlıklarının değişerek doymuş yağ asiti içeren kırmızı ete yönelmesinden sonra, hasta sayısı arttığı tespit edilmiştir.
Ayrıca zeytinyağı diğer bitkisel yağlardan farklı olarak , hiçbir kimyasal işlem görmeden Meyve suyu niteliğinde , çiğ ve taze olarak tüketilebilen tek yağdır.
Zeytinyağı çeşitli sağlık sebeplerinden dolayı diyetlerinde yağ kısıtlaması yapılan kimseler için bir nimettir. Çünkü küçük miktarda bile kullanıldığında örneğin salatalara ve yemeklere lezzet verir.
Yeterli ve dengeli beslenme açısından öncelikle istenilen niteliklere sahip zeytinyağı Natürel Sızma zeytinyağı olup, bunu riviera ve rafine gibi diğer tipte olanlar takip etmektedir. Yeterli ve dengeli beslenme ve sağlığın korunması bakımından günlük diyette en az 2-3 yemek kaşığı (50-60 gr) civarında zeytinyağının alınması gerekmektedir.
Son yıllarda geleneksel zeytinyağlı yemekler ile salatalara bile diğer sıvı yağlar konulmaya başlanmıştır. Bu yanlış ve hatalı uygulamaların terkedilmesi gerekmektedir. Zeytinyağı diyetlerdeki yağ kaynağı olarak yerini korumalı ve taşıdığı önemli biyolojik değer sebebi ile günlük diyetlerde tüketilmelidir.
Zeytinyağının yanlış bilinen bir diğer özelliği de, çabuk yanması nedeniyle kızartma yağı olarak kullanılamaması dır. Oysa yağları kritik, -kimyasal yapısının bozulmaya başladığı,- sıcaklık derecesine göre sıraladığımızda, en iyi kızartma yağının palmiye yağı olduğu, bunu yerfıstığı yağı ve zeytinyağının takip ettiği görülmektedir.
Zeytinyağının kızartmaya en uygun yağ olduğu bilimsel araştırmalarla doğrulanıyor.'Yanma derecesi'görece yüksek olan zeytinyağı,kızartma yağı olarak kullanılan diğer yağlara oranla yüksek ısıya dadaha dayanıklı, bu yüzden daha sağlıklı.Neden mi?Çok basit
uman noktasına gelen bir yağın kimyasal bileşimi değişir,özellikle karaciğer için zararlı olur.Kızartmalar genellikle 180derece civarında yapılır.Zeytinyağı nın özelliklerinin değişmeye başladığı'dumanlanma noktası'iise ,asi orangöre 210-230 drece gibi çok yüksek bir derecede gerçekleşir.Ötyandan ,çoğunda çoklu doymamışyağ asidi bulunan öteki bitkisel sıvı yağlara,özellikle ayçiceği ve pamuk gibi'çekirdek' yağlarına göre,zeytinyağı çok daha geç ekşirve bozulur.Örneğin ,170 derecede iki saat ısıtılan çeşitli hayvansalve bitkisel yağların karaciğer bozukluklarına yol açmasına karşın,zeytinyağı nın böyle bir etkisi olmadığı görülüyor.Çünkü daha çok teklidoymamış yağ asitleri içeren zeytinyağı 'oksidatif'bozulmaya karşı çok daha dayanıklı.Nitekim ,söz gelimi aynı zeytinyağı içinde on kez balık ya da et kızartılsa bile,özümlenebilirliğ i aynı kalır.
Ancak zeytinyağı kullanımında dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. Her kullanım sonrası filtre edilmeli, ısı ve ışıktan uzakta muhafaza edilmelidir. Bunlara dikkat edildiğinde bir çok defa kullanılabilmektedir .
Ülkemiz, dünyada en önemli zeytin üreticisi ülkeleri arasındadır. Dünya sofralık zeytin üretiminde ikinci, yağlık zeytin ile zeytinyağı üretiminde ise 4. büyük üretici konumundadır. Fakat ne yazık ki ülkemizde bol miktarda üretilen zeytinyağı, yeterince tüketilmemektedir. Yeterli ve dengeli beslenme açısından önemi iyi bilinmediği,tanı tımı iyi yapılmadığı ve pahalı olduğu için tüketimi çok az.
Niçin insan vücudu için en sağlıklı yağ zeytinyağdır? İnsan sağlığı yönünden önemi nedir?
Özellikle bebek ve çocukların büyüme ve gelişmesi için gerekli olan zeytinyağının sağlık üzerine pozitif etkisi ,tekli doymamış yağasitinin (oleik asit) yüksek ve antioksidanlardan (E Vit. Ve bazı fenoller ) zengin olmasından kaynaklanmaktadı r.İnsan beslenmesi için gerekli olan vücut tarafından üretilemeyip dışardan alınması gereken esansiyel (elzem) yağ asidi linoleik asidi de insan gereksinimlerini karşılayabilecek düzeyde içerir.
Zeytinyağındaki tekli doymamış yağ asitlerinin, ayçiçek ve mısırözü yağı gibi çoklu doymamış yağ asitlerinin aksine, kolesterol ****bolizması nda önemli rol alan HDL(Kolestrolü n kandaki taşıyıcısı .HDL'nin kanda yükselmesi durumunda kolesterol karaciğere taşınarak safra ve benzer ürünlere indirgenmekte ve böylece damar sertliği olasılığı azalmaktadır) seviyesini düşürmediği belirlenmiştir. Kan kolesterolündeki yükseliş ile kalp-damar hastalıkları arasındaki ilişki araştırıldığında; kalp-damar rahatsızlıkları olanlarda çoğunlukla kandaki HDL'nin düşük olduğu tespit edilmiştir. Bu yağ asitler kolesterol ****bolizması nın düzenlenmesinin yanısıra cildin sağlıklı olmasında, ve vücuttaki birçok süreçleri düzenleyen bazı hormonların ve prostoglandinlerin öncü maddesi olarak görev almaktadırlar.
Yunanistan'ın en önemli zeytinyağı üretim bölgesi olan Girit adasında yaşayan insanlarda beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak, kalp-damar hastalıklarına yok denecek kadar az rastlanırken, 1970'li yıllarda beslenme alışkanlıklarının değişerek doymuş yağ asiti içeren kırmızı ete yönelmesinden sonra, hasta sayısı arttığı tespit edilmiştir.
Ayrıca zeytinyağı diğer bitkisel yağlardan farklı olarak , hiçbir kimyasal işlem görmeden Meyve suyu niteliğinde , çiğ ve taze olarak tüketilebilen tek yağdır.
Zeytinyağı çeşitli sağlık sebeplerinden dolayı diyetlerinde yağ kısıtlaması yapılan kimseler için bir nimettir. Çünkü küçük miktarda bile kullanıldığında örneğin salatalara ve yemeklere lezzet verir.
Yeterli ve dengeli beslenme açısından öncelikle istenilen niteliklere sahip zeytinyağı Natürel Sızma zeytinyağı olup, bunu riviera ve rafine gibi diğer tipte olanlar takip etmektedir. Yeterli ve dengeli beslenme ve sağlığın korunması bakımından günlük diyette en az 2-3 yemek kaşığı (50-60 gr) civarında zeytinyağının alınması gerekmektedir.
Son yıllarda geleneksel zeytinyağlı yemekler ile salatalara bile diğer sıvı yağlar konulmaya başlanmıştır. Bu yanlış ve hatalı uygulamaların terkedilmesi gerekmektedir. Zeytinyağı diyetlerdeki yağ kaynağı olarak yerini korumalı ve taşıdığı önemli biyolojik değer sebebi ile günlük diyetlerde tüketilmelidir.
Zeytinyağının yanlış bilinen bir diğer özelliği de, çabuk yanması nedeniyle kızartma yağı olarak kullanılamaması dır. Oysa yağları kritik, -kimyasal yapısının bozulmaya başladığı,- sıcaklık derecesine göre sıraladığımızda, en iyi kızartma yağının palmiye yağı olduğu, bunu yerfıstığı yağı ve zeytinyağının takip ettiği görülmektedir.
Zeytinyağının kızartmaya en uygun yağ olduğu bilimsel araştırmalarla doğrulanıyor.'Yanma derecesi'görece yüksek olan zeytinyağı,kızartma yağı olarak kullanılan diğer yağlara oranla yüksek ısıya dadaha dayanıklı, bu yüzden daha sağlıklı.Neden mi?Çok basit
uman noktasına gelen bir yağın kimyasal bileşimi değişir,özellikle karaciğer için zararlı olur.Kızartmalar genellikle 180derece civarında yapılır.Zeytinyağı nın özelliklerinin değişmeye başladığı'dumanlanma noktası'iise ,asi orangöre 210-230 drece gibi çok yüksek bir derecede gerçekleşir.Ötyandan ,çoğunda çoklu doymamışyağ asidi bulunan öteki bitkisel sıvı yağlara,özellikle ayçiceği ve pamuk gibi'çekirdek' yağlarına göre,zeytinyağı çok daha geç ekşirve bozulur.Örneğin ,170 derecede iki saat ısıtılan çeşitli hayvansalve bitkisel yağların karaciğer bozukluklarına yol açmasına karşın,zeytinyağı nın böyle bir etkisi olmadığı görülüyor.Çünkü daha çok teklidoymamış yağ asitleri içeren zeytinyağı 'oksidatif'bozulmaya karşı çok daha dayanıklı.Nitekim ,söz gelimi aynı zeytinyağı içinde on kez balık ya da et kızartılsa bile,özümlenebilirliğ i aynı kalır.Ancak zeytinyağı kullanımında dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. Her kullanım sonrası filtre edilmeli, ısı ve ışıktan uzakta muhafaza edilmelidir. Bunlara dikkat edildiğinde bir çok defa kullanılabilmektedir .
